Müasir təhsil sistemimiz
Düzü, topiki necə adlandırım bilmədim, naəlac qalıb, məhz bu cür «Müasir təhsil sistemimiz» adlandırdım. Daha nə yazmaq olar? Müasir tupoylaşma sistemi deyə bilməzdim ki? 90- cı illərdə, bəlkə daha əvvəl də olmuşdu( mən bu dönəmi xatırlayıram) məktəblərimizdə, eləcə Universitetlərimizdə müəllimə «hörmət etmək» dəbi yayılanda, bunun müasir texnika, internet, komputer və s kimi inkişaf edəcəyi heç ağlıma gəlməzdi. Yadımdadı 96-98 -ci illər idi, sinifdə uşaqlarla yığışıb, sevinə- sevinə keçmiş «Baksovet», indiki "İçəri şəhər" metrosunin qarşısında gül köşkü vardı, ora müəllimimiz üçün gül almağa yollandıq, həvəslə, uşaq saflığı, məsumluğu ilə müəllimimizi bayram münasibəti ilə təbrik etməyə tələsirdik. Nə başınızı yorum gül buketini sinfə gətirdik, bir-birimizin üzünə baxa- baxa ki, indi müəllimimizi sevindirəcəyik, müəllim heç başını qaldırmadı, biz də ürəyimizə pis heç nə gətirmədik.
Zəng vuruldu, oturduq, üzümüzdən təbəssüm getməmişdi, biz əmin idik ki, müəllim mütləq gül dəstəsini görüb bizə təşəkkür edəcək. Lakin Allah müəllimimizin canını sağ və salamat etsin, belə olmadı. Təşəkkür əvəzinə, irad, acıq və hirs gördük. Əlbəttə bu təbii idi. Niyə? Çünki biz onu təbrik yox, təhqir etmişdik. Müəllimə gül vermək «Sovet dövrü»də qaldı. Onun sözlərinə görə bu saymamazlıqdı, biz ona qiymət vermədik və s. Gül buketini də geri qaytardı. Düzü, indi də anlaya bilmədim saymamazlıq deyəndə nəyi nəzərdə tuturdu o vaxt müəllimimiz, lakin dəqiq yadımda idi ki, məyus olmuşduq, hətta o dərsdən sonra riyaziyyat fənni idi, hamımız zəif iştirak etdik, fikrimizi bir yerə yığıb misalı həll edə bilməmişdik, təəssürat öz sözünü demişdi çünki.
Nə isə, demək istədiyim bu deyil, daha doğrusu uşaqlıq xatirələrimi bölüşmək deyil məqsədim, o vaxt bu hadisənin indiki kimi modelləşəcəyini, inkişaf edəcəyini düşünməzdim. O vaxt bir gül dəstəsi timsalında rüşeymi qoyulurdu indiki təhsilimizin. Artıq o vaxtdan müəllimlər valideyndən «diqqət» gözləməyə başlayırdılar. Yavaş — yavaş «müəllimə hörmət» anlayışı ayaq açmağa başladı ki, indi bu müəllimdən asılılığa çevrilib. Müəllimə pul verilməsə, başqa sözlə «hörmət edilməsə» o, yaxşı dərs keçmir və yaxud elə alınır ki, proqram həddən ziyadə çətin və dözülməz olduğundan əlavə məşğələlərə ehtiyac qalır. Bunun üçün yenə müəyyən məbləğ müəllimə verilməlidi ki, bu çətinliyi 45 dəqiqə dərs ərzində aradan qaldırmadığı üçün əlavə məşğələlərdə asanlıqla həll etsin. Çox asan və məntiqli yanaşma. Asılı insan kimə gərəkdi görəsən? Məncə hər şeyin özülü elə uşalıqdan qoyulur. Uşaqlıqda anadan, məktəbdə müəllimdən asılılıq hissindən yeniyetməlik və ya gənclikdə qurtula biləcəkmi? İndiki uşaqlar müəllim və valideynin köməyi olmadan dərslərini oxuya bilmir. Kiçik problemini həll edə bilməyən balacalar, böyüdükdə nə edəcəklər böyük problemlərin caynağında.
Dediklərim subyektiv fikrim olsa aktualdı. Belə bir fikir səslənir «Yalnız bizdə müəllimə pul verilir ki, dərs keçməsin» — mənsə bu fikrə qarşılıq kimi «Yalnız bizdə müəllimlik hörmətdən düşmüş ixtisas» sayılır deyərdim. Müəllimin maaşı yaxşı olsa, müəllim kimdənsə hansısa məqsədlər üçün pul almaz, bu bir. İkincisi, müəllimin maaşı yaxşı olsa, elə dərs keçər ki, dərslər bitəndən sonra bir dincələr, yoxsa artıq pul almaq üçün əlavə məşğələlər keçib beynini yormaz.
Biri məktəbə 1 -i sinfə gedir. Yaxınlaşıb təbrik edirsən: “ Ay maaşallah, o gün olsun uğurla bitirsin məktəbi… “ cümləni bitirməmiş valideyn qayıdıb deyir ki, bəs, bu kurikulum nədi, yaman çətindi, 50 manat müəllimə pul vermişəm, dərsdən sonra uşaqla məşğul olur. Deyirəm, axı bu gün sentyabrın 18-i deyil, üç gündür gedirsiniz məktəbə, nə xəbərdi? Valideynin sifəti təəccübdən elə hala qaldı ki, dedim yəqin elə söz dedim day axırımdı, nəsə səhv buraxdım, indi təcili yardım çağırım, yoxsa işlər fırıqdı. Yox, sonra gördüm, mən səhv heç nə deməmişəm, sadəcə təhsilimizin necə inkişaf etdiyindən, mürəkkəbləşdiyindən, müasir tələblərə necə cavab verdiyindən xəbərim yox imiş. Müəllimsiz olmaz. Allah bu müəllimlərimizi qorusun, yoxsa bu kurikulumla baş edə bilməzdik. Nə qədər soruşdum ki, bəs belə niyə tez hələ ilk addımlarınızı atırsınız bu məktəbdə, dedi nə addım indi qaça-qaça oxuyurlar addım -addım yox. Bəs uşaq məktəbə hazır getməlidi 5 yaşında alim olmalıdı ki məktəbə götürsünlər. Bir rəqabət var ki, gəl görəsən, nə bilmişdin komputer əsridi, hələ ingilis dilini də bağçada öyrənməlidi ki, məktəbdə asan olsun. Düzü şoka düşdüm. Dəqiq yadımdadı, bizlər 5-ci sinifdə öyrənməyə başladıq bu fənni, hələ də ingilis dili müəllimimi yadıma salanda üzümə təbəssüm qonur, onun öyrətdiklərini heç vaxt unutmaram, əziyyəti çox olub üstümüzdə. Nə isə. Qaldım mat-məəttəl. O qədər komputer, kurikulum sözünü işlətdi, qaldım dinləyici mövqeyində. Onun sözlərindən ancaq bunu anladım ki, bəs elm, təhsil o qədər inkişaf edib ki, onunla ayaqlaşmaq qeyri — mümkündü.
Mənisə ancaq bu düşündürdü — sərbəstlik, özünəgüvən hissi. Bizim təhsilimiz bunu nəzərə almırmı? Əgər uşaq məktəbdən gəlib, özü sərbəst şəkildə dərslərini hazırlaya bilmirsə, müəllimin, valideynin köməyi olmadan, biz hansı nəsli yetişdiririk? Daima başqasından asılı olan fərdi? Şəxsiyyət deməyə dilim varmadı çünki. Uşaq məktəbdən gəlib, ağır beyin fəaliyyətindən sonra bir -iki saat dincəlməli, sonra özü sərbəst şəkildə dərslərinə hazırlaşmalıdı. İndi isə ağır proqramı bəhanə gətirərək, üstəlik məktəbdə 45 dəqiqə azdı deyə müəllimin dərsi hamıya kifayət qədər çatdırmadığını düşünərək, dərsdən sonra uşaq dincəlmək əvəzinə məktəbdə qalıb, müəllimlə əlavə dərs çalışır. Bu nə dərəcədə düzgündü? Kor- koranə nəyisə tətbiq edirik ki, kimlərdənsə geri qalmayaq, lakin bunların fəsadlarını düşünmürük. Biri o birinə indidən uşağıma bunu öyrədim deyəndə, başqa biri:” Eee neynirsən müəllim tutacaqsan öyrədəcək də" -deyə cavab verir. Bu qanunauyğunluq sayılır. Müəllim tutulmursa olmaz, uşaq geri qalır. Mənə elə gəlir, müəllim tutulur ki, kimdənsə geri qalmayasan, o tutdu, mən qaldım düşüncəsi ilə. Heç kimi bilik qazanmaq maraqlandırmır. Nə müəllim, bu şagird tupoylaşır deyə narahatlıq keçirmir, onu aylıq pul maraqlandırır, nə valideyn, onu qonşudan geri qalmaq qorxusu daha çox məşğul edir, uşaq da ki, tənbəlləşir. Yerinə dərs oxuyurlar da, daha doğrusu pul verirlər. məsuliyyət hissi ölür, daim nəzarətdə yaşamağa öyrənir.
Bir şeyi anlamıram, müəllim dərsini keyfiyyətlə keçsə, uşaq da dərsi qavrayar daha nə müəllim, nə də valideyn köməyi ona gərəkməz. Hər kəsin gözünü pul örtüb, burasını anlamaq istəmirlər ki, özümüzü hansı uçuruma aparırıq. 45 dəqiqə az ola bilməz, səmərəli istifadə olunsa.
Allah axırımızı xeyir eləsin, bu qədər əziyyət çəkirik, həm valideynlər, həm müəllimlər, həm uşaqlar. Müəllim ona görə ki, pul da alsa o qədər zəhmətdən canı düşür, valideyn qazandığını aylıq müəllim puluna verir, uşaq da ki, nə oxuduğunu bilir, nə də öyrəndiyini. Heç olmasa bəhrəsini görək. Məncə isə, bu qədər əziyyət beyini inkişafa yox, kütləşdirməyə çəkilir. Zamanla ayaqlaşmaq üçün bizə özünəgüvənən, savadlı, müstəqil, açıqfikirli şəxsiyyətlər lazımdı, daha asılı, məqsədsiz, beyni yorulmuş fərdlər yox.
Müəllif: Zeynalova Vüsalə. M
73 şərh
Qaldı məktəblərimizə bizim məktəblərimiz direktorlar üçün qazanc obyektindən başqa bir əhəmiyyət daşımır..Məktəbin təhsil səviyyəsi həmin məktəbin yöneticilərindən aslıdır..Əslində deməyə çox söz yoxdur hər şey göz önündədir..Xalqımız nə zaman qədər bu vəziyyəti görməməzlikdən gələcək o zamana qədər təhsilimizdə öz başınalıq dəvam edəcək..
(Amma bilirəm və əminəm ki,Yaradıcı qüvvə var,sadəcə O bizdən ona qul olmağımızı istəmir.Biraz dərin mövzudur)
Dərin mövzu olmağına dərin mövzudur.Lakin sizin fikirləriniz bir birini dəstəkləmir yəni ziddir..Mən sizin inandığınıza inanmıram amma bilirəm əminəm ki yaradıcı qüvvə var ..Belə çıxır ki sizdə qəbul edirsiniz ki bu dünyanı yaradan qüvvə var onda bəs nəyə inanmırsınız? Biz məgər taxta-muxta büt-mütə inanırıq? Bizdə bu dünyanı yaradan qüvvəyə yəni «ALLAHın qüvvəsi» -nə inanırıq..Birdə qeyd etmisiniz ki,o bizdən qul olmağımızı istəmir ..«Qul» deyiləndə siz nəyi nəzərdə tutursunuz 5-6 meşok daşımaq və ya kiminsə nökərliyinimi nəzərdə tutursunuz? Gündəlik 5 vaxt sadəcə inasın 24 saatının maxsimum 30 dəqəsini (söhbət maxsimumdan gedir bəlkədə ondanda az) ALLAHA ayıraraq təmiz libasda səcdəyə getməyi qul mu hesab edirsiniz? İndi sizə «QURANİ-Kərimdən» stat gətirsəm ALLAHA inanmadığınız üçün (özünüz şərhinizdə qeyd etmisiniz ki «Mən Dinlərin göstərdiyi Allaha inanmıram.» )
bir faydası olmayacaq..Şərhlərinizi nəzərə alaraq belə qənaətə gəlirəm ki, siz özünüzü professor hesab edib,heçkəsin düşünə bilməyəcəkləri şeyləri düşünmə qabiliyyətinə sahib,beyninizin çoxu insanlardan daha yaxşı inkişaf etdiyini zənn edən,hər kəsdən savadlı və hərkəsdən intelektual bir sözün əsil mənasında dırnaq arasında «ELM ADAMI» bilirsiniz..Bir şeyidə qeyd edim ki siz nə SAVAD baxımından nədə DİN mövzusundan mənə bata bilməzsiniz...Birdə qarşınızdakını kim olduğunu bilmədən nəzakət çərçivəsindən qırağa çıxmamanızı məsləhət görürəm..Ayxansevdanın kimliyini bilmədən onu tanımaya-tanımaya şərhinizdə yazmısınız ki ,"Mən Sizin inandığınıza inanmıram,belə qulları olan Allaha necə inanım ?!" "belə qulları" deyərkən nəyi nəzərdə tutmusunuz ?
Ayxansevda -nı Realdan tanıyıram..Maraqlı mövzuları ilə kayzenin rənginə rəng qatan istərsədə realda təhsilin önəmli isimlərindən biridir..Siz əvvəlcə qarşınızdakın kimliyini bilmədən yenə təkrar edirəm nəzakət çərçivəsindən çıxmayın..Əksi təqdirdə demirəm çünki buna ehtiyac qalmayacağı qənaətindəyəm....Əgər istər elm,istərsədə din baxımından mənimlə burda münaqişə etmək istəsəniz loru dildə desək heç «GİRİŞMƏYİN» ..
Hamıya uğurlar arzulayıram..!
1) Siz məndən nəyə inandığımı dərin soruşmadan ondan da dərin müzakirələrə başlamısınız,xeyirli olmasın,ona görə ki,istiqamətiniz yanlışdır.Nəinki Sizinlə,nəinki Ayxansevda ilə,heçkimlə ümumiyyətlə din və siyasət haqqında müzakirə aparmıram,eynilə Karl Popper debatlarında olduğu kimi,çünki bu mövzular həssas olduğu qədər çox,həm də olduqca çox individuallıq daşıyır.Əgər inanımımı bilmək istəsəniz deyə bilərəm ki, Məhəmmədin yaratdığı Allaha deyil,Məhəmmədi də,Turalı da yaradan Allaha inanıram.Səbəbini sorsanız,deyərdim ki,sadəcə Dinlərdə gördüm bu Allah anlayışı ierarxik xarakter daşıyır.Mən isə Allahı hər şeylə tam bir vəhdət halında qəbul edirəm.Sizin buna qarışmağınıza ən azı haqqınız yoxdur.Savadınız nə qədər çox olsa da mənasızdır.Çünki mənə belə xoşdur və mən bu hiss ilə xoşbəxtəm.Əlbəttə mən həmişə onun tərəfdarı olmuşam ki,nə edirəmsə edim,ətrafıma mütləq mane olmamaq şərtilə həyata keçsin.Yox əgər kimsə də mənə qarışarsa mütləq ən azından xəbərdarlıq alar,bir sözlə kosmopolitizmin tərəfdarıyam.Güman edirəm ki,Din məsələsi Sizə aydındır.Qısacası mənə qarışmayın,öz işinizlə məşğul olun,çünki bu Sizə fayda verməyəcək.Mənim dindar dostlarım var,onların ibadətlərinə bircə dəfə də zö deməmişəm,çünki onlar buna inanır,nə etməli,təki onların inancı cəmiyyətə mane olmasın.Bu qədər.
2) Professor məsələsinə gəlincə isə Əzizim,onu deməliyəm ki,həyatda ən nifrət etdiyim peşələrdən biridə budur.Heç xoşum yoxdur.Mən praktik adamam.Nəzəriyyəçilikdən xoşum gəlmir.Burada özümü o şəkildə göstərməmişəm.Bilmirəm Siz monitora 3D və ya XD eynəklə baxırsınız ki,yazılar Sizə professor kimi görsənirsə artıq bu mənim problemim deyil.
3) Əgər Ayxansevda-nı yaxından bu qədər tanıyırsınızsa səbrinizə güz gəlin,təhqiri və təhdidi yığışdırın,icazə verin özü lazım olan məqamda reaksiya edəcək.Mənin ona yazdığımla Onun mənə yazdıqları arasında heç Sizin bir yazınızdakı qədər məsuliyyətsiz ifadələr yoxdur.Niyə özünüzə əl qatmısınız anlamadım.
PS:Sonuncu cümlə məni çox güldürdü :) Mən Sizinlə heç bir şəkildə diskussiya aparmaq cəhdində olmamışam ki,Siz də mənim qarşımda durub Girişməyin deyirsiniz.Təki məndən savadlı ol,amma mədəniyyət dərslərinə getməyi də unutma.Sənə uğurlar arzulayıram,çünki mən artıq onu tapmışam :)
Əmması var yalnız.Biz necəki ALLAHA inanmayanlara təzyiq göstərib İslamı təbliğ etmiriksə sizin kimidə ALLAH-a inanmayan şəxslər İslama qarşı gözdən baxanlar «ATEİST»liyi təbliğ etməyin ..! kifayətdi.
Hamıya Uğurlar.
Uğurlar.
Uğurlar.
Söhbətə son qoyulmasının tərəfdarıyam.Fikirlərinizə hörmətlə yanaşıram.
Hamıya uğurlar.
Hələ bura virtualdı, realda bu müzakirələr əvvəl mübahisəyə, sonra hətta münaqişəyə çevrilmə halları da olur. (burda mübahisə etapı daha aktivdi)
Mapraqlı məqamlardan biri də odu ki, elə də olur ki, iki nəfər(çox da ola bilər) əslində eyni fikri irəli sürür lakin, sırf digərini eşitmədən dediklərini tam qavramadan öz dediyini deyir. Yəni, nəticə eynidi, lakin yanaşma istiqamətləri fərqlidi.
Kayzen əhlinə uğurlar diləyirəmBuyurun dəyişin inkişaf edin Allaha əmanət olun!!! Razılaşanlar şərhimi dəstəkləyib plus qoymağı unutmayın ki,Tanrımızın Peyğambərimizin Ardıcılları bilinsin!!!!!Haqqın tərəfdarları buyursun!!! :)
Əziz müəllif, yazdıqların həqiqətdir, əlinə, ürəyinə sağlıq. İnşallah bu çətin sınaqdan da çıxacaq Azərilər. 1992-93-94-cü illər Qarabağ savaşı getdiyi vaxtlarda, müharibənin qızğın vaxtlarında oxumuşuq biz orta məktəbi. Yarı-yarımçıq, dadar-doymaz olduq. Köçkünlükdə, qaçqınlıqda,orda-burda keçdi günlərimiz. Sinfimizdə 22 şagird vardı, əksəriyyəti 4-cü sinifdən sonra oxumadı, oxumağa imkan olmadı, Məskunlaşdıqları yerlərdə məktəb olmadı deyə məktəbə həsrət qaldılar, uşaqlığa, oxumağa, oynamağa həsrət qaldılar. Bu da Qarabağ savaşının ağır fəsadlarından biridir.Azərbaycan əhalisinin 20%-i qaçqın düşdü, oxuya bilmədi, 20 %-də cəbhəyanı yerləşən rayonların uşaqlarıdır ki, onların da məktəblərində qaçqınlar məskunlaşdı, oxuya bilmədilər. İndi həmin uşaqların hərəsi bir ailənin başçısıdır. İndi həmin «uşaqların» uşaqlarıdır «kurikulumla dərs keçilən məktəb»ə gedən. İndi bu savadsız, yaxud savad ala bilməyən, buna imkanı, şəraiti olmayan valideynlərdir ikinci sinifdən «nitq hissələri» keçən uşaqlarına oxumaqda kömək edə bilməyən. Çünki, onlar bu dərsləri keçməyiblər, oxumayıblar. Müharibə çox ziyan vurdu bizə,xalqımıza.
Müharibə, müharibədən çıxmış xalqın tarixində iz qoyar, yanıq yarası kimi bir iz… Bu iz illərlə itməz, gözəlliyə xələl gətirməsin deyə üstünü ört basdır edərsən,amma bu, yaranı sağaltmaz ki...
Müəllimləri isə qınaya bilmirəm. Aldıqları maaş çəkdikləri əziyyətə dəymirsə, bunun günahı müəllimlərdə deyil. Naziri nazir, prezidenti prezident, həkimi həkim, mühəndisi mühəndis, vətəndaşı vətəndaş edən müəllimdir.