Nitq mədəniyyəti müstəqil fənn kimi çox qədim tarixə malikdir. Nitq mədəniyyəti — Ritorika qədim Yunanıstanda, Romada, Ərəbistanda, Çində geniş yayılmışdı (Bu haqda irəlidə bəhs ediləcək). Azərbaycanda isə nitq mədəniyyətinin -ritorikanın bu və ya digər elementi dağınıq halda min ildən bəridir ki, mövcuddur. Azərbaycanın şair və mütəfəkkirləri nitqin gözəlliyi, ekspressivliyi, təmizliyi, konkretliyi və s. cəhətləri haqqında çox bəhs etmişlər. Lakin bir müstəqil sahə olaraq nitq mədəniyyəti Azərbaycanda XX əsrin ortalarında diqqəti cəlb etmiş, Elmlər Akademiyasının Dilçilik İnstitutu nəzdində nitq mədəniyyəti şöbəsi açılmış, 80-ci illərdən başlayaraq bəzi ali məktəblərdə tədris planına salınmışdır.
Davamı →

Müasir dilimizdə işlətdiyimiz mədəniyyət sözü çox geniş anlayış ifadə edir. Bu anlayış yaxşı-pis, müsbət-mənfi sözləri qədər və bəlkə, onlardan daha geniş məna ifadə edir. Mədəni sözü ərəbcə şəhərli deməkdir. İlk əvvəl mədəni-şəhərli insan davranışının və fəaliyyətinin bütün növlərində şəhərdən uzaq bədəviliyə qarşı qoyulurdu. Baqşa sözlə, şəhərlinin hərəkəti, davranışı, danışığı bədəvilərə nisbətən mədəni hesab olunurdu. Sonradan mədəniyyət sözü öz mənasını daraldaraq mədəniyyətsizliyə qarşı qoyuldu. Azərbaycan dilinin izahlı lüğətində bu sözün üç mənası verilmişdir:

Davamı →

Davamı →

Şühədanamə" ("Şəhidlər kitabı") orta yüzilliklər Azərbaycan ədəbiyyatının, mətnşünaslığının və ədəbi dil tariximizin qiymətli əlyazmalarından biridir. Əlyazma tarixi Kərbəla müsibətlərinə, faciələrinə həsr edilmişdir. Hüseyn Vaiz Kaşifi həmin hadisəni əks etdirən mövzunu fars dilində qələmə almış və əsərini «Rövzətüş-şühəda» adlandırmışdır. Bu əlyazmanı-kitabı Məhəmməd bin Hüseyn Katib Nişati Azərbaycan türkcəsinə çevirmişdir.

Davamı →

Bəzən uzun illər səni narahat edən, tez-tez qarşılaşdığın problem haqqında düşüncələrini, fikirlərini qələmə almaq istəyirsən, ancaq nədənsə, beyninin vərəqlərindən yazıya köçürə bilmirsən. Nəhayət, birdən elə hadisəylə üzləşirsən, səndən asılı olmadan qələmi əlinə götürüsən.

Davamı →

Azərbaycanda rus dilinin kütləvi istifadəsi xüsusən SSRİ dağıldıqdan sonra regionlarda sürətlə azalmağa başladı. Bu sadəcə siyasi sistemin dəyişməsi ilə deyil, burada yaşayan rusdilli əhalinin ölkəni tərk etməsi ilə də əlaqədar idi. 1994-cü ildə Azərbaycan əhalisinin 38 faizi rus dilini ana dili kimi bilirdi. 2018-ci ildə aparılan sorğuya görə isə Azərbaycan əhalisinin 24 faizi rus dilində ümumiyyətlə danışa bilmir və bu baxımdan Azərbaycan MDB ölkələri arasında rus dilinin ən az danışıldığı ölkə statusunu qoruyur. Bütün bunlara baxmayaraq yenə də rus dilindən qalan məktəb və universitet bölmələrinin bağlanması məsələsi hər il ortaya atılır.

Davamı →

Davamı →

Elan əməli yazıların ən sadə formasıdır. Məzmununa və məqsədinə görə elan rəngarəng olur. Elan bu və ya digər məlumatı qabaqcadan təzahür etdirir. Elanda bir və ya bir neçə məlumat öz əksini tapa bilər. Məlumat qruplaşdırılarkən dörd cəhətə fikir verilməlidir.

• Məlumatın vaxtı, saatı dəqiq olmalıdır.
• Məlumatın yeri, təşkilatın adı və otağın nömrəsi.
• Məlumatın məzmunu.
• Məlumatın kim tərəfindən verilməsi.

Davamı →

Yazılı sənəd formalarından biri də iltizamdır. İltizam, əsasən, şəxsi məzmuna malikdir.
Başlıq, yeni səhifənin ortasında böyük hərflə iltizam sözü yazılır.
İltizam kim tərəfindən verilir. Burada şəxsin adı, soyadı və atasının adı qeyd olunur.
İltizamın məzmunu, yeni şəxs lazımi öhdəlikdə nə vaxt, nə, kimdən, hansı müddətdə görəcəyi işi qısa şəkildə göstərir.
Davamı →

Hər hansı bir hadisəni faktlar əsasında şərhini verən yazılı sənədlərdən biri də  izahatdır. İzahat şagirddən düşünmək, fikrini düzgün və məntiqi ardıcılıqla vermək tələbini qarşıya qoyur. Ona görə də sənədin bu formasında aşağıdakı sənədləri  şagirdlərə mənimsətmək faydalıdır.

• İzahatın başlığı, yəni kimə ünvanlanır.
• İzahat kim tərəfindən verilir. Onun adı, soyadı və atasının adı bütöv şəkildə göstərilir.
• İzahatın məzmunu. Niyə? Nə səbəbə? Kimdən və nədən ötrü?
• İzahatın nəticəsi.
• İmza.
• Tarix.

Davamı →