Рейтинг
+93.51

Etiket və nəzakət qaydaları

67 üzv, 28 topik

Aktual etiket qaydaları

Etiket- lazım olduğu zamana yaxşı davrana bilməkdir. Əslində etiketin əsəsları kifayyət qədər sadədir. Bu nitq mədəniyyəti, sadə nəzkat, səliqəli xarici görnüş və öz emosiyalarını idarə etmək bacarığıdır. Bu həm kişi, həm də qadınlara aiddir.

Hər kəsin bilməli olduğu aktual etiket qaydalar:

* Əgər siz “Mən sizi dəvət edirəm” kəlməsini işlədirsinizsə,, dəməli, hesabı siz ödəməlisiniz.  Amma əgər siz “Gəlin restorana gedək “ kimi ifadəsini işlədirsinizsə, bu halda hər kəs öz yerinə ödəyir.

* Zəng etmədən qonaq getməyin. Bir britaniyali xanim  deyirdi ki, çağırılmamış qonaq gəldikdə, o çətrini götürüb ayaqqablarını geyinirdi və şlyapasını qoyurdu. Əgər gələn insan ona xoş gəlirdisə, “ Ah, nə yaxşı, mən elə indicə gəlmişəm” söyləyirdi. Əks halda isə “ ah, nə pis oldu mən getməyə hazırlaşırdım”.

* İctimai yerlerdə telefonunuzu süfrəyə qoymayın. Belə etməklə siz bu rabitə qurğusunun həyatınızda nə dərəcədə mühüm rol oynadığını və ərafdakıların danışdıqlarının sizə nə dərəcədə maraqsız olduğunu vurğulayırsınız.


Ardı →

Vətəndaş cəmiyyətində etiket qaydaları

Etiket fransız sözü olub- davranış qaydaları deməkdir. 
Ona cəmiyyətdə qəbul edilmiş ədəb və nəzakət qaydaları daxildir. Bir- birinə hörmət etmədən, özünə müəyyən qadağalar qoymadan yaşamaq mümkün olmadığı qədər, bu normalara riayət etmədən heç bir siyasi, iqtisadi, mədəni münasibətlər də yaratmaq mümkünsüzdür. Etiket sözü — etika sözü ilə eyni kökdən olub, jestin gözəlliyi və başqa insanlara qarşı hörmət münasibətinə əsaslanaraq, ümumi qəbul olunmuş davranış qaydalarını özündə əks etdirir. Etiket — insanın cəmiyyət arasında davranış norma və qaydalarıdır. Etiket banisi İngiltərə və Fransadır. Sonra isə əxlaq qaydaları İtaliyada yarandı. 

Etiketin bir neçə növləri vardır: 
— Dövlət etiketi 
— Diplomatik etiket 
— Hərbi etiket 
— Dini etiket 
— Ümumvətəndaş etiketi 


Ardı →

"Siz" nə zaman yaranıb?

Biz ailə üzvülərimizdən və yaxın adamlarımızdan savayı, bütün yaşlılara “siz” deyə müraciət edirik. Bəs bu şəxs əvəzliyi nə zaman yaranıb?

  “Siz” müraciəti qədim Roma dövründən bizə yadigardır. O zaman Roma dövlətində iki imperator mövcud idi. Onlardan birisi Roma şəhərində, digəri isə Konstantinopolda əyləşirdi. Onların hər hansına müraciət etmək lazım gələndə “siz” deyirdilər.

Hökmdara yazılan ərizə də “siz”  ilə başlanırdı. Sonra bu imperiya ikiyə parçalandı (Qərb və Şərq imperiyaları). Qərbi Roma bərbər qəbilələrinin hücumuna davam gətirməyib süquta uğradı. Sonralar həmin qəbilələrin ayrı-ayrı başçıları da yerli əhalidən onlara “siz” deyə müraciət etmələrini tələb etdilər.


Ardı →

Kişilər üçün etik qaydalar.

1. Küçə boyu kişi, xanımdan solda getməlidir. Sağda yalnız hərbi qulluqçular gedə bilərlər, hansı ki, onlar da hərbi salamlaşmanı verməyə hazır olmalıdır.
2. Əgər qadın büdrədisə və ya sürüşdüsə onu dirsəyindən tutmaq lazımdır. Amma adi vaxtda kişinin qadının əlindən tutmağı qadın özü qərar verməlidir
3. Qadın qarşısında kişinin siqaret çəkməsi düzgün deyil, o yalnız bunu qadınıdan icazə qaldıqdan sonra edə bilər.
4. Girişdə və çıxışda kavaler xanımdan əvvəl qapını açır amma özü arxada gedir.…
5. Nərdivandan qalxarkən kişi öz yoldaşından 1-2 pilləkan arxada və ya nərdivandan enərkən isə 1-2 pilləkan qabaqda getməklə öz yoldaşını «sığortalamalıdır»


Ardı →

Mədəniyyət!..

Bu yumurta qabıqlarını bura hansı mədəniyyətsiz atdı?”
Avtobusda sürücü: “Bir az da yaxınlaşın, bir az da mehribanlaşın”. Sərnişin: “Ay kişi, mədəniyyətin olsun, daha biz nə qədər yaxınlaşaq? Sən bizi qohum elədin ki, lap!”
Günümüzdə dəfələrcə eşitdiyimiz aqressiya dolu kəlmələr. Sizə bu gün haqqında danışmaq istədiyim, hamının beynində qəlibləşmiş forma alan mədəniyyət anlamı yox, tam fərqli sərhədsiz-hüdudsuz, azadlıq dolu, bir az da tərbiyəvi xarakter kəsb edən mədəniyyət olacaq. Hansı ki, ora insani mənəvi keyfiyyətlər, sevgi mədəniyyəti, küçə mədəniyyəti, nitq mədəniyyəti və s.daxildir.
Davamı →

Süfrə mədəniyyəti

ailə uzvləri sufrə başındaBizim ən gözəl milli ənənələrimizdən biri elə süfrə mədəniyyətimizdir. Ailənin bir yerə yığışması, böyüyün yuxarı başda əyləşməsi, hər kəsin də öz yerini bilməsi həm ailədə tərbiyənin göstəricisidir, həm də bir səmimiyyətdir, doğmalıq hissinin təzahürüdür. Ata birinci olaraq “Bismillah!” deyib əlini süfrəyə uzadır, sonra da qalanları yeməyə başlayır. Ailədə səmimiyyət olandan sonra yeyilən yemək də ləzzətli olur.

Amma süfrə ilə bağlı elə qanunlarımız var ki, onları tapdamaq olmaz. Uşaqlara kiçik yaşlarından süfrə mədəniyyətini öyrətmək lazımdır. Stol arxasında necə oturmağı, qaşığı və ya çəngəli necə tutmağı, xörəyi necə yeməyi gərək ona kiçik yaşında öyrədəsiniz. Uşaqlara öyrətmək lazımdır ki, yemək yeyərkən dodaqlarını yumsunlar.


Ardı →

Salamlaşmaq

Əssalam əleykumBəlkə də çoxlarımız salam verməyin o qədər də əhəmiyyətli olmadığını düşünürük. Ancaq bu heç də belə deyil. Bəri başdan deyək ki, salam Allahın adıdır, əmin-amanlıq, salamatlıq kimi mənalara gəlir. 
Salam vermək əslində dua etməkdir: “Allah-Təala səni əmin-amanlıq içində saxlasın, şərdən, bəladan qorusun, xətadan uzaq tutsun”. Bəli, anlayana salamın faydası çoxdur. 

Peyğəmbərimiz (s.ə.s.) buyurur ki, salam verib, salam almaq insanlar arasında sevgini, səmimiyyəti artırır. Ona görə də salam verin və salam verməyi təbliğ edin.

Salam verməyin ən qısa şəkli belədir: “Əssalam aleykum”, yəni sizlərə salam olsun. Qarşılığı isə belə verilir: “Və aleykum salam”, yəni sizə də salam olsun. “Əssalam aleykum” deyənə eyni cavabı qaytarmaqdansa, “Aleykum salam” söyləmək daha doğrudur.


Ardı →

Üzr istəmək

Bu bir gerçək ki, başqalarının sizdən üzr istəməsini gözləyirsinizsə, ya da uşağınızın üzr istəməyi öyrənməsini istəyirsinizsə siz də üzr istəməyi bilməlisiniz. Amma hansı məqsədlə və nə şəkildə üzr istədiyinizin də əhəmiyyətli olduğunu unutmamalısınız. Peşmanlığınızı, ya da kədərinizi dilə gətirmək üçünmü üzr istəyirsiniz, yoxsa üzr sizin üçün arxasından gələcək “amma”lı cümləylə özünüzü müdafiə etmək və təmizə çıxarma məqsədinizi meydana gətirir yalnız? 
Ağzınızdan çıxan “üzr” sözü süni işlədilmiş ifadə olmamalı, qarşı tərəfə təsir etməlidir. Üzrün mənfi bir ifadəyə çevrilməməsi, məqsədinə çatması üçün üzr istəməyin asan yolu, bu dörd addımı tətbiq etməkdən keçir:


Ardı →

Üzr Mesajları

  • Sənə olan məcburiyyətimi necə ifadə edəcəyimi bilmirəm, gerçəkdən çox üzr istəyirəm.
  • Gördüyüm bütün xətalara və səhvlərimə rağbən məni bağışlaya bilməyin böyük incəlikdir. Təkrarən üzr istəyirəm.
  • Sən mənim həyatımda olduğun anlarda, nə sən kimsəyə rəqib, nə də kimsə sənə rəqibdir. Çünki sən mənim üçün daima bircəcik idin. Məni bağışla.
  • Mən xətalarım üçün sənə etdiklərim üçün heç bağışlamadım özümü. İnan mənə hələdə içimdə sənə etdiklərimi düşündükcə ağlayıram bağışlamıram özümü. Məni bağışla.
  • Mənim üçün çox anlamlısan o qədər ki, sənin məndəki yerin bu sətirləri yazmağıma səbəb. Qəbul edilməyəcək bir şeydi bəlkə etdiyim. Amma sən də bilirsən ki, hər insan xəta edər. Səndən məni bağışlamanı diləyirəm. Qəlbindəki yerimi itirmişəmsə, məni bağışlamanı gözləmirəm. Amma təkrar düşün məni bağışlamasan mən için-için ağlaya bilərəm.
  • Hmm… Necəsən söyləsəm? Söz tapa bilmirəm :( Çox çətindir bilirəm. Söyləməliydim artıq. Hmm… Məni dinlə. Mən çox üzgünəm olanlara. Yəni üzr istəyirəm.

Ardı →

Masa bəzəmək estetikası

Yemək bişirmək necə sənət hesab edilirsə, onu bəzəyib süfrəyə gətirmək də başqa bir sənət sayılır. Yeməkləriniz nə qədər gözəl, dadlı olursa-olsun, əgər siz süfrə qaydalarından bixəbərsinizsə, o zaman bu hal həm sizi, eyni zamanda da gələn qonaqlarınızı yoracaq. Yaxşı, təqdirəlayiq bir qonaqlıq vermək fikriniz varsa, gələn dəvətlilərin sağlıq durumlarından tutmuş onların yaşına kimi bütün xırda detalları belə nəzərə almalısınız.
Ardı →