M.V. Lomonosov Rusiyada elmin bünövrəsini qoyan dahi alim, rus xalqının fəxri və maarifpərvəridir.
O, 1711-ci ildə Arxangelski vilayətinin Xolmoqor qəzasının Denisovka kəndində balıqçı ailəsində anadan olub. Kiçik yaşlarından anadan məhrum olan Lomonosov(Михаил Васильевич Ломоносов) 10 yaşından dənizdə balıq tutmaqda atasına kömək etmişdir. Atası ilə həmişə dənizə səyahətə çıxarkən o, təbiətin rəngarəngliyi ilə maraqlanarmış, gördüyü müxtəlif hadisələr /Qütb parıltısı, buz dağları və s./ onu düşünməyə məcbur edirmiş. O vaxtlar insanlar belə təbiət hadisələrini izah edə bilmirdilər. Atasının zəhmətinə şərik olan Lomonosov işdən sonra boş vaxtlarında həmişə kitab oxuyarmış. Xüsusilə Smotritskinin «Slavyan qrammatikası» və Maqnitskinin «hesab» kitablarını oxuması, onda elmə böyük maraq və meyl yaratmışdır.

Ardı →

Lev Davidoviç Landau Nobel, Lenin və üç dəfə Stalin mükafatları laureatı, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, Danimarka və Niderland Elmlər akademiyalarının, Amerika Elmlər və İncəsənət Akademiyasının (ABŞ), Fransa Fizika Cəmiyyətinin, London Fizika Cəmiyyətinin və London Kraliça Cəmiyyətinin üzvü, XX yüzilliyin əfsanəvi fizikidir.
Onun atası David Lvoviç Landau Balaxanı neft mədənlərində mühəndis işləmiş, anası Lyubov Veniaminovna Qarkavi (Landau) isə Balaxanıda mamaça-ginekoloq kimi fəaliyyət göstərmişdir. Övladlarının təhsil alması vaxtı çatanda — 1913-cü ildə Landaular ailəsi Bakı şəhərinə köçmüş və indiki Nizami və Səməd Vurğun küçələrinin kəsişdiyi tində yerləşən binada (üzərində L.D.Landaunun xatirə lövhəsi asılmışdır) mənzil almışdır. Lev Davidoviç Landau 1924-cü ilə kimi həmin mənzildə yaşamışdır.
Davamı →

Ərəstun adı ilə xalq arasında tanınmış Aristotel (E.ə. 384-322) Qədim Yunanıstanın ən görkəmli filosofu və alimidir. O, Yunanıstanın Stagir koloniyasının indiki Xalkis şəhərində anadan olmuşdur. Aristotel e.ə. 367-ci ildə Afinaya gələrək Platonun şagirdi olub. Platonun məktəbi Afina yaxınlığında qədim Yunan əfsanəvi qəhrəmanı olan Akademin heykəli yanında yerləşirdi. Orada kölgəli bağda Platon öz şagirdlərinə mühazirə oxuyub, söhbətlər edirdi. Buna görə də onun məktəbi xalq arasında Akademiya (Platon Akademiyası) adlandırılmışdır. Akademiya sözü də oradan götürülmüşdür. Aristotel 20 il Platon «akademiyası»nda iştirak etmişdir.

Ardı →

Faradey(Michael Faraday) dahi ingilis fiziki, kimyaçısı və elektromaqnit sahəsi təliminin banisidir. O, Londonda kasıb dəmirçi ailəsində anadan olmuşdur. İbtidai məktəbi bitirdikdən sonra 12 ya­şında ikən kitab dükanında olan cildçi emalatxanasında işə girir və bir ildən sonra cildçilik sənətini öyrənmək üçün şagird qəbul edilir. 14 yaşlı Faradey işləməklə yanaşı cildxana sahibinin yanında təhsil almışdır. Cildlədiyi kitabların məzmunu ilə Faradey həmişə maraqlanmış və işlədiyi müddətdə çoxlu kitab oxumuşdur. Onlar içərisində ən çox sevdiyi kimya və elektrikə aid kitablar olmuşdur. Onun xoşuna gələn kitablardan Marsenin «Kimya haqqında söhbətlər» və «Britaniyanın ensiklopediyası»nın fizikaya aid olan fəsilləri olub.Kral institutunda məşhur alim H.Devinin mühazirələrinə qulaq asdıqdan sonra Faradeydə bu alimə qarşı böyük hörmət hissi yaranır və onun yanında işləməyi arzulayır. Faradey 1812-ci ildə Deviyə məktub yazıb, elmə böyük həvəsi olduğunu bildirir və öz laboratoriyasında onu işə götürməyi xahiş edir.
Davamı →

Daniil Bernulli (Daniel Bernoulli) 1700-cü ildə Niderlandın şimal-şərqindəki Qroningen şəhərində anadan olub. Daniil böyük qardaşı Nikolayın yanında riyaziyyat elmini öyrənmişdir. O, təhsilini 1716-cı ildə Bazel universitetində başa vurur və 1725-ci ildə qardaşı Nikolay ilə birlikdə Peterburqa gedir. O vaxt Rusiyada elmi inkişaf etdirmək məqsədi ilə Pyotrun islahatları əsasında bir çox xarici ölkə alimləri Rusiyaya dəvət edilirdi. Bernulli qardaşları da Rusiyaya dəvət olunanlardan idi. Peterburqda 8 ay işlədikdən sonra Nikolay ölür. Artıq o vaxt Bernulli riyaziyyat professoru idi. O, 1725-ci ildən 1733-cü ilə kimi Peterburq EA-da işləmişdir. Bernulli Peterburq EA-da əvvəlcə fiziologiya ilə məşğul olub, 1730-cu ildən riyaziyyat kafedrasına, 1733-cü ildə Bazelə qayıdaraq orada anatomiya və botanika kafedrasına, 1750-ci ildən isə təcrübi fizika kafedrasına rəhbərlik etmişdir.
Davamı →

Robert Huk (Robert Hooke) görkəmli ingilis fiziki və ixtiraçısıdır. O, Uayt adasında anadan olub. Huk Oksford universitetində oxumuş və Robert Boylun assistenti olmuşdur. O, London Kral cəmiyyətinin (1663) üzvü və 1677-83-cü illərdə katibi olmuşdur.
Onun ən böyük elmi xidməti 1660-cı ildə təcrübi yolla yayın elastiklik qüvvəsinin onun uzanması ilə mütənasib olduğunu öyrənməsidir. Lakin qanun 1678-ci ildə elan edilmişdir. Huk qanununun riyazi ifadəsi F=-kx; x-uzanma, k- mütənasiblik əmsalıdır.Huk 1662-ci ildə Kral cəmiyyətinin eksperimentçisi olmuş və R.Boylla birlikdə Herikin hava nasosunu təkmilləşdirmişdir. O,1665-ci ildə Hüygenslə birlikdə termometrin sabit nöqtələrini-buzun ərimə nöqtəsi və suyun qaynama nöqtəsini təyin etmişdir.
Davamı →

Elm tarixində çox az adam tapılar ki, İsaak Nyutonla müqayisə olunsun, Elm yaradıcılıq aləmində, dünya elminin xəzinəsinə Nyuton qədər kəşflər, ixtiralar gətirən, fizika elmini inkişaf etdirən az adam tapılar. Nyuton((4.1.1643-31.3.1727) bir də ona görə dahidir ki, o, öz yaradıcılığı ilə təbiətin tədqiq olunmasında səmərəli metodlar və üsullar vermişdir.

Ardı →

Qaliley Qalileo
(15.2.1564 -8.1.1642)

«Qaliley — ağ saçlı alim ixtiyar
Ömürlük zindana salındın ki, sən
Belini bükdükcə zalım ruzigar.
Bəlkə əl çəkəsən dediklərindən

Sonra çıxartdılar səni zindandan
Gördün ki, Asiman alışıb yanır,
Ölüm ayağında, ey böyük insan
Sən yenə dedin ki, «Yer yuvarlanır»

S. Vurğun

Qaliley zəmanəsinin ən qabaqcıl şəxsiyyətlərindən olub, mütərəqqi ideyaların yaranmasına təkan verən, elmi dindən ayıran, köhnəliyə qarşı mübariz olan, insanların gələcəyi üçün yeni-yeni yollar açan alim olmuşdur.
Elmin korifeyi olan Qaliley klassik fizikanın əsas banilərindən biri, astronom, riyaziyyatçı, Kopernikin dünya sistemini müdafiə edərək inkişaf etdirən, Ptolomeyin yanlış geosentrik sistemini ifşa edən, materiya və hərəkətin əbədiliyini əsaslandıran, Aristotel fizikasının səhvlərini aşkar edən, böyük alim, mütəfəkkir və ədibdir. O, təcrübi fizikanın əsasını qoymuş, elmdə eksperimental tədqiqat üsulu tətbiq etmişdir.
Qaliley Qalileo 1564-cü il fevral ayının 15-də İtaliyanın Pize şəhərində musiqiçi ailəsində anadan olmuşdur. 11 yaşına qədər məktəbdə oxuduqdan sonra Qaliley ailəsi ilə birlikdə Florensiyaya köçmüş və burada monastıra verilmişdir.

Ardı →

«Bütün fiziki nəzəriyyələrin ali məhkəməsi təcrübədir»
L.D.Landau
L.D.Landau görkəmli Sovet nəzəriyyəçi-fizikidir. Lev Davıdoviç 1908-ci ildə Bakıda anadan olub. Onun atası mühəndis, anası həkim idi. 13 ya­şında olarkən orta məktəbi qurtaran Landau ali məktəbə daxil olmamışdan ali riyaziyyatı bilirmiş. Yaşı az oldu­ğundan Landau Universitetə qəbul olmaq üçün işini verə bilmir və ailəsinin məsləhəti ilə bir il Bakıda İqtisad Texnikumunda oxuyur. 14 yaşı olanda bu istedadlı gənc Azərbaycan Dövlət Universitetinə daxil olaraq eyni zamanda iki fakültədə təhsil alır: fizika-riyaziyyat və kimya.
Davamı →

Robert Boyl görkəmli ingilis kimyaçısı, fiziki və filosofudur. O, İrlandiyanın Lismar şəhərində dövlət katibi Riçard Boylun ailəsində anadan olub. Bu ailənin 14 uşağından R.Boyl yeddinci oğlu olub. Uşaqlıq illərindən Boyl xarici dilləri öyrənməyə başlayıb. 8 yaşında olanda fransız və latın dillərində sərbəst danışırmış. Boyl olduqca sadə, intizamlı, alicənab və çox nəzakətli adam, güclü dindar olmuş və evlənməyib. O, 1654-cü ildən Oksfordda yaşayıb, universitetin bir çox görkəmli professorları ilə dostluq edib, öz laboratoriyasını yaradıb.
Boylun tədqiqat işləri molekulyar fizikaya, işıq və elektrik hadisələrinin öyrənilməsinə, hidrostatika, akustika, istilik və mexanikaya aid olmuşdur.
Davamı →