Yer səthinin quruluşu relyef adlanır. Relyefi geomorfologiya elmi öyrenir. Ən böyük müsbət relyef formaları materik çıxıntıları, mənfi relyef formaları isə okean çökəkliklərindir. Buna baxmayaraq, əsas relyef formaları dağlar və düzənliklər hesab edilir.
Zirvəsi, yamacları, ətəkləri aydın nəzərə çarpan və nisbi hündürlüyü 200 m-dən çox olan relyef forması dağ, 200 m-dən az olan relyef forması isə təpə adlanır.
Dağ zirvələrini birləşdirən xətt suayırıcı, suayırıcının keçid üçün əlverişli olan yeri aşırım adlanır. Şiş uclu dağ zirvəsi pik adlanır.
Quruda ən hündür dağ sistemi Himalay (Everest, Comolunqma-8848m), ən uzun dağ sistemi isə And (9000 km) dağlarıdır.
Davamı →

Litosferin ayrı-ayrı hissələri litosfer tavaları adlanır:
Onlar daim hərəkətdədir (Vegenerin “Materiklərin dreyfi” nəzəriyyəsi). Litosfer tavalarının toqquşduğu sərhədlər konvergent (cavan qırışıq dağlar, adalar qövsü və dərin okean   çökəklikləri yaranır), bir-birindən uzaqlaşdığı   sərhədlər isə divergent ( orta okean dağ silsilələri — rift dərələri yaranır) adlanır.
Ardı →

Yerin daxili quruluşunu  Geologiya elmi öyrənir. Yerin daxili təbəqələri  aşağıdakılardır:   

• Yer qabığı;
• Mantiya ;    
• Nüvə .  

Yer qabığı bərk maddələrdən  ibarət olub materik və okean  tiplərinə bölünür. Onun qalınlığı  5-90 km (maksimal qalınlıq Hindquş dağlarında minimal qalınlıq isə Marian çökəkliyindədir) arasında dəyişir.

Materik tipli yer qabığı çökmə, qranit və bazalt qatlarından, okean tipli yer qabığı isə süxurların çökmə və bazalt qatlarından ibarətdir. Yer qabığı ilə mantiya arasında sərhəd Moxoroviçiç (Moxo) adlanır.Yerin dərinliyinə doğru getdikcə   temperatur ,təzyiq və sıxlıq artır.
Davamı →

Tektonik proseslərin  təsirindən Yer səthinin ani anda titəməsi zəlzələ adlanır. Zəlzələləri seysmologiya elmi öyrənir. Zəlzələlər dağıdıcı  təsirinə görə 12 ballıq ( Rixter sistemi) şkalası ilə qiymətləndirilir:
1-4 bal –zəif və mülayim;
7 bal- güclü;
8-10 bal- dağıdıcı; 11-12 bal –fəlakətli.                                
Zəlzələlərin gücü və yeri seysmoqraf cihazı ilə müəyyən olunur. Yerin daxilində zəlzələ baş verən yer zəlzələ ocağı və ya hiposentr (10-700km dərinlikdə), hiposentrin Yer səthində olan proyeksiyası zəlzələ mərkəzi və ya episentr adlanır.
Ardı →

Dünyanınbir sıra ölkələrində təbii fəlakətlər və qeyri-sabit hava şəraiti müşahidə olunur.Fəlakət qurbanlarının isə sayı artır.Böyük Britaniyanın şimalında küləyin sürəti saatda 160 kilometrə çatır.Artıq bir nəfər fəlakətin qurbanı olub.Ölkədə onlarla daxili reys təxirə salınıb.Şimali İrlandiyada da analoji hava şəraiti hökm sürüb.Burada 6 minə yaxın insanın elektrik enerjisiz qalması barəsində məlumatlar yayılıb.Rəsmilər bildirirlər ki, ölkəyə dəyən ziyan milyonlarla funt sterlinqlə ölçülür.Gəmilərin hərəkəti tam dayandırılıb.
Ardı →

Yerin müxtəlif süxurlardan təşkil olunması, yerin daxili qatlarında olan temperatur və təzyiq fərqi nəticəsində litosferdə müxtəlif proseslər gedir. Bu proseslər mənşəyinə görə daxili (endogen) və xarici (ekzogen) olur. Daxili proseslər Yer səthində yüksəklik və çökəklikləri yaradır. Süxurların yatım formalarını pozur, vulkan və zəlzələləri yaradır.
Litosferdə çatların, qırışıqların əmələ gəlməsi ilə müşahidə olunan şaquli və üfüqi hərəkətlər tektonik hərəkətlər adlanır. Bu proseslərin təsiri nəticəsində süxur layları üfüqi, maili, şaquli vəziyyət alır və ya çatlarla müxtəlif hissələrə ayrılır.

Ardı →

Litosfer tavalarının toqquşması və bir-birindən aralanması nəticəsində Yer səthində hündürlükləri müxtəlif olan nahamarlıqlar yaranır. Bu nahamarlıqlar cəminə relyef deyilir. Yer səthinin relyefini geomorfologiya elmi öyrənir. Geomorfoloji xəritələr də relyef tipləri və formaları təsvir olunur. Relyef 2 böyük qüvvənin-daxili (endogen) və xarici (ekzogen) proseslərinin təsiri ilə yaranır. 
Endogen mənşəli relyef formaları — morfostruktur (daha böyük ölçülü olur. Məs. okean və qurudakı sıra dağlar, dağarası çökəkliklər və s.); ekzogen mənşəli relyef formalarına isə — morfoskulptur (daha kiçik ölçülü olur. Məs. yarğan, qobu, çay dərəsi, moren tirələri və s.) adlanır. Əgər endogen qüvvələr yer səthində kələ-kötürlük yaradırsa, ekzogen qüvvələr yaranmış bu relyefi hamarlamağa çalışır. Endogen və ekzogen qüvvələrin qarşılıqlı fəaliyyəti relyefin müsbət (qabarıq) və mənfi (çökək) formalarını əmələ gətirir.
Davamı →

Yer qabığı müxtəlif minerallardan əmələ gələn süxurlardan ibarətdir. Mineral — fiziki və kimyəvi cəhətdən kifayət qədər eyni tərkibə malik olan təbii birləşmədir. Yer qabığında 3000-ə qədər mineral var. Bunlardan 50-yə qədəri süxur əmələ gətirən minerallardır. Süxurlar bir və ya bir neçə mineralın birləşməsindən əmələ gəlir. Mənşəyinə görə süxurlar 3 qrupa bölünür: maqmatik, çökmə və metamorfik.
Ardı →

Zirvəsi, ətəyi, yamacı aydın nəzərə çarpan, nisbi hündürlüyü 200 m-dən artıq olan müsbət relyef formasına dağ deyilir. Əgər bu tip relyefin nisbi hündürlüyü 200 m-dən azdırsa, ona təpə deyilir. Təpə nisbətən hamar zirvəyə və az meyilli yamaca malik olur.
Yer səthində dağlara, adətən tək halda rast gəlinmir. Dağlar adətən zəncir şəklində uzanır ki, belə dağlara sıra dağlar deyilir. Dünyanın ən uzun dağ sistemi Cənubi Amerikanın qərbindəki And dağlarıdır. Onun uzunluğu 9 min km-dir.

Ardı →

Mantiyanın üzərində yerləşən Yer qabığı böyüklüyü, qalınlığı, tərkibi, təzyiqi müxtəlif olan parçalara-litosfer tavalarına ayrılır. Yuxarı mantiyada maddələr yumşaq olduğuna görə tavalar mantiya üzərində sürüşür. Bu zaman tavalar bir-biri ilə toqquşaraq-konvergent sərhədlər, bir-birindən ayrıldıqda isə-divergent sərhədlər əmələ gəlir.

Ardı →