Edam formaları
Hüquq sistemlərinin təşəkkül tapdığı ilk dövrlərdən müstəsna cəza kimi ölüm hökmü tətbiq edilib. İstər Hammurapi qanunlarında, istər Roma hüququnda və ya islam ədliyyəsində ölüm cəzası yer alıb. Lakin bu cəzalar heç də birtipli olmayıb. Ölüm cəzası tətbiq edildiyi cinayətlər və icra formaları ölkələrə və hüquq sistemlərinə görə dəyişib. Bütün tarix boyu (elə indi də) ölüm hökmü tərəfdarlarının bir əsas dəlili olub: cinayətkarlığın səviyyəsini aşağı salmaq. Tarix boyu edam formaları bir-birini əvəz edib və çoxu da bu günə qədər gəlib çatıb. Sizə qədim dövrlərdə tətbiq olunan edam növləri haqda qısa məlumat təqdim edirik.
Ardı →
1990-cı il… Dağlıq Qarabağ döyüşünün Ağdam Cəbhəsində Azərbaycan Könüllülər Bölməsinin başçısı Qatır Məmməd ilə birlikdəydik. Ermənilər, Qırmızı Ordu generallarına rüşvət vermişdilər. Bu üzdən bölgədəki Ru...s tank birliyi, bizim olduğumuz bölgəni cəhənnəmə çevirirdi. Birdən, aralarından iki tank ayrılaraq üzərimizə doğru gəlməyə başladı. Gələcək illərdə şəhidlik mərtəbəsinə yüksələn Məmməd ilə göz-gözə gəldik. Aydın idi ki, tanklardan qurtuluşumuz yox idi! Lakin iki tank tam olduğumuz yerə gəldiklərində birdən lülələrini qarşı tərəfə (ermənilər tərəfə) çevirib atəşə başlayınca çaşdıq. Elə o anda, tankların telsiz antenalarına taxılmış, mavi zəmin üzərinə Bozqurd işarəsi olan Qaqauz bayrağını gördük. Daha sonra tankdan enib yanımıza gələn Qaqauz leytenantın bu sözləri mənim gözümdə "özəl tarixdir": “Bu Ruslara bax! Pulu alıblar, bizə Türk qardaşlarımıza atəş açmaq əmri verdilər. Biz də üsyan edib bura gəldik. İndi vəziyyətlər bərabərdir, narahat olmayın!” Qaqauz Türkləri xristiyan olsalar da qan qardaşımızdır. (Bu sətirlərə 1989-1994-cü illərdə Dağlıq Qarabağda müxbir olan Türkiyəli jurnalist Ardan Zentürkün savaş xatirələrində rast gələ bilərsiniz.)
Çanaqqala savaşı zamani düsmen donanmalari şiddetli hücuma keçir. Tepedeki top heyyetinde hami vurulmusdu, Yalniz Hesen adlı tek esger yaşayirdi. Donanmanin en güclü ve suretli gemisi mehv edilse üstünluk türkler terefe keçe bilerdi. Hesen… tekbaşina 270kq olan top mermisin tekce tepeye qaldirir ve gemini vurur. Bununla savaşda donus yaranir. Hamini heyretlendiren bu hadiseden sonra ondan tekrar mermini qaldirmagin isteyirler. Lakin esger onu yerden qaldira bilmir…
Pakistanın Lahor şəhərində yaşayan 22 yaşlı Şahin Mümtaz «Protey sindromu» xəstəsidir. Olduqca nadir xəstəlik sayılan bu sindromun daşıyıcısı olan insanın vücudunun müxtəlif əzaları assimetrik və qəribə şəkil...də böyüyür. Mümtaz xəstəliyini Allahın ona verdiyi cəza sayır. «Anadan olandan bəri beləyəm. Üzüm, qollarım və ayaqlarım bədənimə nisbətən fasiləsiz böyüdüyündən insanlar məni əcaib sayırlar. Əvvəllər məni görəndə qaçardılar, amma indi dözürlər», — Şahin Mümtaz söyləyir. Şahin atası Vəzir Əlinin dediyinə görə, oğlunun müalicəsinə pul tapmaq üçün çox çalışsa da, hələ bir nəticə hasil olmayıb.
