Təlimin təşkili formalarının tarixi

Təlimin səmərəsi onun hansı formada təşkilindən çox asılıdır. Təlimin məqsəd və məzmunu onun təşkili forması ilə həyata keçirilir. Məzmun formanı müəyyən edir və onunla reallaşır. Buna görə də təlimin səmərəli formalarının seçilməsi böyük əhəmiyyətə malikdir.

Təlimin təşkili forması bütöv təlim prosesinin mühüm komponentlərindən biridir. Forma hər hansı fəaliyyətin, işin zahiri ifadəsidir. Təlimin təşkili forması müəllim və şagirdlərin müəyyən qaydada və rejimdə cərəyan edən birgə fəaliyyətinin ifadəsidir.

Təlimin təşkili formalarının tarixi qədimdir. Pedaqogika tarixində aşağıdakı formalar mövcud olmuşdur.

- Fərdi təlim forması (XIII-XVI əsrlər);

- Sinif-dərs forması (XVI-XVII əsrlər);

- Standart təlim sistemi (XVIII-XIX əsrlər);

- Qarşılıqlı təlim forması (XVIII-XIX əsrlər);

- Dalton-plan təlim forması (XX əsrin əvvəli);

- Laborator-briqada forması (XX əsrin əvvəli);

- Tramp planı sistemi (XX əsr) - təlimin kollektiv, qrup və fərdi formalarını uzlaşdırmağa əsaslanır. Onun banisi - ABŞ professoru L.Tramp bütün təlim vaxtının 40%-ni kollektiv məşğələlərə, 20%-ni qrupla işə, 40%-ni isə fərdi işə ayırmağı təklif edirdi.

Bu formalardan əlavə ABŞ və Qərbi Avropa ölkələrinin təhsil sistemində digər formalar da tətbiq edilir.

Nəzərdən keçirilən formaların böyük qismi müəyyən müddət ərzində öz təsirini saxlaya bilmişdir. Kollektiv forma kimi dərs daha çox yayılmış və öz təsirini indi də saxlamaqdadır.

0 şərh