İnsan beyni hələ də çoxları tərəfindən kainatın ən mürəkkəb və anlaşılmaz quruluşlarından biri kimi qəbul edilir. Onun funksiyaları, işləmə prinsipləri və potensialı haqqında hər gün yeni məlumatlar əldə edilsə də, hələ də çox sirrli qalır. Bu bloq yazısında insan beyninin mövcud bilgiləri, onun strukturu, işləmə prinsipləri və insan həyatındakı roluna dair əsas məqamları təhlil edəcəyik.

Davamı →

Əsəb və hirsin boğulması gizli xəstəliklərin yaranması üçün şərait yaradır.
Hər birimiz gündəlik həyatımızda nəyəsə əsəbiləşərək həm özümüzün, həm də ətrafdakıların qanını qaraldırıq. Bəzən əsəblərimiz sakitliklə soyusa da, bəzən bu əsəb günlər, yaxud həftələrlə davam edir. Daxildə əsəb zamanla kinə çevrilir. Əksər vaxtlar əsəbdən sonra sakitləşən insan bunun ani hiss olduğunu hesab edir, elə də əhəmiyyət vermir. Çox vaxt isə əsəb insanda elə ani reflekslər yaradır ki, müxtəlif sakitləşdirici dərmanları qəbul etmək vacib olur.

Ümumiyyətlə, çox az insan əsəbin insan orqanizminə dağıdıcı təsir göstərməsindən xəbərsizdir. Hiss etdiyimiz bütün duyğular insan orqanizmində iz buraxır və əsəb bu izlər arasında ən qorxulusu və ən təhlükəlisidir. Zaman-zaman ətrafda qışqıran, aqressiyasını ətrafdakılara büruzə verənləri gördükdə istər-istəməz belələrini tərbiyəsiz, hövsələsiz kimi qəbul edirik. Halbuki aparılan araşdırmalar göstərir ki, həyatın müəyyən dönəmlərində məhz o cür olmaq insan orqanizmi üçün olduqca xeyirlidir. Kanadada 6 illik araşdırma və müşahidələrin sonunda bəlli olub ki, əsəbiləşərək hirsini boşaldan, ağlayan insanlar gündəlik həyatda daha sakit, rahatlaşmış olurlar. Məhz belə insanlar həyatın bütün çətinliklərindən daha üzüağ çıxır, çünki analiz etmək qabiliyyətlərini daha yaxşı işə salırlar. Hirsini boğaraq özünü təmkinli aparan, daxilən əsəb keçirənlər isə

Davamı →

Alkoqol asılılığı necə formalaşır və spirtə qarşı həssaslığın səbəbləri nədir?
Alkoqolizm – ən geniş yayılmış asılılıqlardan biridir. Qədərində istifadə edilən alkoqolun sağlamlığa faydalı olduğu mifdir.
Epidemioloji araşdırmalar göstərir ki, alkoqoldan qədərində istifadə edən (həftədə 50-100 qramdan az təmiz spirt) insanlar, həqiqətən, daha sağlam olurlar, təkcə daha çox içənlərlə yox, həmçinin qətiyyən dilinə vurmayanlarla müqayisədə də daha uzun yaşayırlar. O cümlədən, alkoqoldan qədərində istifadə edənlərin stress səviyyəsi aşağı, təhsil, gəlir, fiziki aktivlik səviyyəsi yuxarı olur. Onlar daha çox meyvə-tərəvəz yeyirlər, ümumiyyətlə, daha sağlam həyat tərzi keçirirlər. Lakin alkoqoldan qədərində istifadə sadəcə sosial rifahın əlaməti, ayıq adamların pis səhhəti isə – onların niyə içmədiklərinin səbəbi ola bilər. O ki qaldı şərabın tərkibində olan faydalı maddələrə, onlar elə meyvə şirələrində də var.
Alkoqol asılılığının bir neçə tipləri mövcuddur.

Davamı →

Klaster baş ağrıları əksər hallarda (təxminən 80%) kişilərdə müşahidə olunur.
Bu səbəbdən bu ağrıların digər adı “kişi miqreni”dir. Klaster baş ağrıları intensivliyinə görə dünyada ən güclü ağrlardan biri sayılır. Nadir hallarda olsa da belə ağrılardan əziyyət çəkən insanlar özünə xəsarət yetirir (başını divara vurur, başına hər hansı əşya ilə zərbələr vurur və s.) və hətta intihar edirlər.

Davamı →

Ağız marçıldatma, saqqız çeynəmə, gəyirmə, hətta nəfəs alıb-vermə səsinə belə dözə bilmirsiniz? Medicina.az xəbər verir ki, əgər sizdə də bu problemlər varsa, deməli, misofoniyadan əziyyət çəkirsiniz. Araşdırmalara görə, bu xəstəlik sinir sistemi ilə bağlıdır. Problemin səbəbkarı qarşı tərəf görünsə də, bu, belə deyil. Misofoniya 2000-ci ildən bəri xəstəlik kimi qəbul olunub. Bu xəstəliyin «Diagnostic and  statistical Manual of Mental Disordes» kriteriyasında dəqiq bir təyinatı yoxdur.
Davamı →

İflic — mərkəzi sinir sitemi, baş və onurğa beyninin, periferik sinir sisteminin hərəki mərkəzlərinin zədələnməsi nəticəsində iradi hərəkətlərin itməsidir.
Bir-birindən fərqlənən iflic və parez forması mövcuddur. Parez zamanı hərəki funksiyalar qalır, lakin zəif olur. Səbəbi qan dövranının pozulması, iltihabi proseslər, zədələr, sinir sistemində şiş olması və sairdir. Əzələlərin iltihabında, sümük-oynaq aparatının zədələnməsində də hərəkət nisbətən məhdudlaşdığı üçün belə xəstəlikləri iflicdən fərqləndirmək lazımdır.
Davamı →

Orqanizmin hər hansı bir nahiyəsinə xaricdən təsir olan kimi müxtəlif reflekslər baş verir. Reflekslər orqanizmdə fərqli reaksiyalar əmələ gətirir. Həmin reflekslərdə mərkəzi və periferik sinir sistemi iştirak edir. Periferik sinir sistemi mərkəzi sinir sistemindən kənarda yerləşən sinirlərdən və sinir düyünlərindən təşkil olunmuşdur. Sinirlər neyronların mərkəzi sinir sistemindən kənarda yerləşən uzun çıxıntılarından ibarət liflərdir.
Sinir düyünləri — mərkəzi sinir sistemindən kənarda — daxili orqanların yaxınlığında və ya onların divarlarında yerləşən hissi neyronların cisimlərindən təşkil olunmuşdur.
Davamı →

Karpal tunel sindromu — bilək nahiyəsində orta sinirin sıxılması nəticəsində yaranan geniş yayılmış nevroloji xəstəliklərdən biridir. Bu sindrom daha çox 30-50 yaşlı qadınlarda rast gəlinir. Risk faktorlarına bilək oynağının revmatoid artriti, şəkərlii diabet, hipotireoz, amiloidoz və müxtəlif səbəblərdən yaranmış bilək kanalının ödemidir. Bununla yanaşı, sindrom biləyin çoxsaylı açılıb-bükülmə hərəkətləri tələb olunan işlərdə çalışan insanlarda da rast gəlinir.
Davamı →

Müxtəlif canlılarda baş beynin ən çox inkişaf edən hissəsi hansıdır? Bu hissənin məməlilərdə, xüsusən insanda daha çox inkişaf etməsinin səbəbini necə izah etmək olar

Birhüceyrəli heyvanlarda qıcıqlanma qabiliyyətinin olduğu sizə bəllidir. Suya salınmış duz kristallarından uzaqlaşma, temperatur dəyişməsinə qarşı göstərilən reaksiya və s. bu heyvanların qıcıqlanma qabiliyyətinə malik olduğunu göstərir. 


Davamı →

1870-ci ildə əslən almaniyalı olan psixoloq German Ebbinqxaus insan yaddaşı ilə bağlı maraqlı araşdırma aparıb. O, insanlar üzərində apardığı (yaddaşın öyrənilməsi istiqamətində keçirəcəyi sınaqlar) müşahidələr müqabilində onlara pul ödəyirdi.

Faktiki olaraq o, yaddaşın miqdar ölçüsünü müəyyən etmək üçün elmi cəhətdən də təsdiqini tapmış eksperimental metodlar hazırladı. Psixoloq mənasız sözlərin siyahısını tutdu. O, bu mənasız sözlərin köməyilə azad təlim keçirib.
Davamı →