Baş gicəllənməsinin necə xoşagəlməz hiss olduğunu yəqin ki, hamımız bilirik. Ancaq çoxlarımız bu halın hansı səbəbdən yarandığından xəbərsizik. Qeyd edək ki, başgicəllənmə bəzən özünü qorxulu xəstəliklərin əlaməti kimi də göstərir. Əlbəttə bu əlamət haqda dəqiq diaqnozu yalnız yoxlama və analizlərdən sonra həkim təyin edə bilər. Bununla belə bu xoşagəlməz hiss haqda siravi insanların da bilməli olduqları bir çox məqamlar var. Məqalədə məhz bu məqamlara toxunacağıq.

Həyəcanlanmağa dəyməz

İlk öncə qeyd edək ki, başgicəllənmə müxtəlif səbəblərdən yarana bilər. Həmin səbəblərin içində qorxulu məqamlarla yanaşı narahatçılığa əsas verməyənləri də var. Beləki insan özünü tam sağlam hiss etdiyi və əhval ruhiyyəsi yaxşı olduğu halda belə başgicəllənmə baş verə bilər. Bu halla biz adətən həyəcənlandıqda, həddən artıq sevindikdə və s. hallarda qarşılaşırıq. Belə olan halda həyəcanlanmağa lüzum yoxdur. Bilin ki, bu ötəri bir haldır və heç bir xəstəliyə işarə deyil.
Davamı →

Rəvayətlərə və tarixi mənbələrə görə, bu xəstəlikdən bir çox görkəmli insanlar, sərkərdələr, siyasət və ədəbiyyat xadimləri əziyyət çəkiblər. Onların sırasında Makedoniyalı İsgəndərin, Yuli Sezarın, həmçinin dahi yazıçı Dostoyevskinin və başqa məşhur şəxsiyyətlərin adları var. Yəqin, bu səbəbdəndir ki, bəzi hallarda epilepsiyanı «müqəddəs» və ya «ilahi xəstəlik» adlandırırlar.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına əsasən, hazırda dünyada 7 milyona yaxın insan epilepsiyanın həm yüngül, həm də ağır formalarının daşıyıcısıdır. Təşkilatın məlumatında göstərilir ki, bu xəstəliyə tutulanlar arasında Çin və Rusiya vətəndaşları üstünlük təşkil edirlər.
Davamı →

Son illər insanlar arasında geniş yayılan xəstəliklərdən biri də beyində yaranan qan-damar xəstəlikləridir. Qan-damar sistemində yaranan pozğunluq beynin fəaliyyət mexanizmini sıradan çıxarır və bu da insanda bir sıra beyin xəstəliklərinin əmələ gəlməsinə səbəb olur. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) apardığı araşdırmalara görə, son zamanlar bütün dünyada həm beynin qan-damar xəstəliklərinə tutulanların, həm də ölənlərin sayı xeyli artıb. ÜST-ün məlumatına əsasən, hazırda dünyada bu cür qan-damar xəstəliklərindən əziyyət çəkənlərin sayı 3 milyondan çoxdur. Mütəxəssislərin fikrincə, beynin qan-damar xəstəliklərinin əmələ gəlməsində bir sıra amillərlə yanaşı, fiziki gərginlik və stress də başlıca rol oynayır.
Ardı →

Sol yarımkürə zədələndikdə, bədənin sağ tərəfi iflic olur, sağ tərəf zədələnmişsə, əksinə, bədənin sol tərəfi iflic olur. Kaliforniya Universitetinin professoru Robert Ornsteynin apardığı tədqiqatlar müxtəlif yarımkürələrin idarə etdiyi fəaliyyət növlərinin nə dərəcədə fərqli olmalarını bir daha işıqlandırdı.
İki beyin hissələrinin eyni olması və iki hissəyə bölünmüş bir beyindən çox, tam ahənglə işləyən iki identik beyin kimi qəbul olunması fərziyyəsindən çıxış edərək, professor Ornsteyn onun hər iki yarısının ayrılıqda hansı intellektual və fiziki fəaliyyət növlərini idarə etməsini müəyyənləşdirməyi qərara almışdır.

Ardı →

ABŞ-da 4 milyon, dünyada isə 100 milyondan çox insanın əziyyət çəkdiyi epilepsiya milyon illərdir tibb elmində ən çox yayılan xəstəliklər sırasında birinci yerdədir. Qədim dövrlərdə epilepsiya xəstələrini Allahın nifrət etdiyi bəndə hesab edirdilər. Romalılar isə epilepsiya xəstəliyini Herkules Allahının lənəti olduğunu güman edirdilər.

Epilepsiya nədir?

Epilepsiya baş-beynin xroniki xəstəliklərinə aiddir. Bu zaman beyin daxilində qıcolmalar baş verir. Əsas aparıcı əlaməti tez-tez xəstədə epileptik tutmaların olmasıdır. Epilepsiya iki cür olur: irsi-genetik faktor və sonradan qazanılmış. Sonradan qazanılmış epilepsiyaya doğuş və ya qəza vaxtı zədə almaq daxildir.
Əgər ailədə və ya nəsildə kimdəsə epilepsiya varsa bu, mütləq övlada, nəvəyə keçir.
Bəzən doğuş vaxtı uşaqlar zədə alır. Həmin zədə nəticəsində beyində kista əmələ gəlir. Bu kista 20-25 il sakit qala bilər. Bəzənsə heç özünü göstərməz. Amma hamiləlik dövründə kista daha da böyüyəcək, beyində qıcolmalar başlayacaq.
Davamı →

Sinir sistemi orqanizmin funksiyalarının tənzim edilməsində çox mühüm rol oynayır. O hüceyrələrin, toxumaların və müxtəlif sistemlərin birğə fəaliyyətini tənzim edir.
Sinir sistemi sinir hüceyrələri və neyronlardan və onları əhatə edən neyroqliya aparatı və peyk hüceyrələrindən ibarətdir. Sinir hüceyrəsi öz cismi və çıxıntıları ilə birlikdə neyron adlanır.
Neyronun iki tip çıxıntısı var. Birinci qısa şaxəli dendrit­lərdən (dendron yunanca-ağac deməkdir) və şaxələn­məyən bir uzun çıxıntılı aksondan ibarətdir. Aksonun tək bir çıxıntısı olur, uzunluğu bəzən 1 metrə çatır.
Ardı →

Statistikaya görə, hər 100000 nəfərdən 25-30-da üz sinirinin zədələnməsinə rast gəlinir. 30-35% hallarda isə bu ağırlaşmaların hesabına olur. Statistika da göstərir ki, bu problem diqqət mərkəzində saxlanılması vacib xəstəliklərdəndir. Üz sinirinin zədələnməsi adətən, üz əzələlərinin iflici ilə müşayiət olunur və xəstəyə əziyyət verir. Üz siniri nevriti anadangəlmə və qazanılma olur.

Qazanılma nevritlər:

— virus infeksiyalarının ağırlaşması nəticəsində

— insultun ağırlaşması nəticəsində

Ardı →

Beyindaxili şişlərin 15%-ni hipofizin şişləri təşkil edir. Hipofiz özü beynin daxili sekresiya vəzilərindən olub, öz hormonları vasitəsilə endokrin sistemi və orqanlar sisteminin funksiyalarını tənzim edir:

• Prolaktin
• Adrenokortikotrop hormon və ya AKTH
• Boy hormonu
• Tiriostimulyasiyaedici hormon

Ardı →

Baş beyin quruluş və funksiyaları ilə bir-birindən fərqlənən və getdikcə mürəkkəbləşən ayrı-ayrı şöbələrdən əmələ gəlmişdir:
1) Onurğa beyninin davamı olan uzunsov beyin.
2) Arxa beynin törəməsi varol körpüsü və beyincik.
3) Orta beyin.
4) Aralıq beyin.
5) Uc beyin və ya baş beyin yarımkürələri (Şəkil 5).
Ardı →

Miqren periodik olaraq narahatçılıq yaradan və başın yarı hissəsini əhatə edən baş ağrılarıdır. Miqren zamanı ağrılar əsəsən başın bir yarısında olur və ürəkbulanma, qusma, işıqdan qorxma, küyə qarşı dözümsüzlük kimi əlamətlərlə müşayət olunur. Bəzi hallarda miqren zamanı görmə pozğunluğu, iflic kimi hallar da qeyd edilir. Miqren ağrıları dözülməz olur və bəzən saatlar və günlərlə davam edə bilir. iqrenin müalicəsi ilə daha çox nevropatoloqlar məşğul olurlar və müalicə prosesində individual yanaşma seçilir. Amerkanların verdiyi statistikaya əsasən qadınların 17%-i, kişilərinsə 6%-i miqren tipli baş ağrıları keçirirlər.
Bəzi hallarda miqren tipli baş ağrıları aura adlanan hallardan sonra meydana çıxır. Bunlara göz qarşısında qara nöqtələrin üçüşması, işiq saçması kimi halları misal gətirmək olar.

Ardı →