Gilənar mürəbbəsi

Tərkibi:
1 kq gilənar
1 kq şəkər tozu
150 ml su

Hazırlanması:
Gilənarın saplağını təmizləyib yuyun. Aşsüzənə yığın.
Sirop hazırlamaq üçün şəkər tozunu ləyənə töküb üzərinə su əlavə edin. Şəkər tozu tam əriyənədək vam odda bişirin.
Meyvəni qaynar siropa tökün, qarışdırıb 6-8 saat saxlayın.

Sonra ocağın üstünə qoyun. Qaynara düşəndən sonra 10 dəqiqə qaynadın, söndürün. Sonra daha 6-8 saat saxlayıb, yenə 10 dəqiqə qaynadın.

Ardı →

Cənnət alması mürəbbəsi

Tərkibi:
Alma – 1kq,
şəkər – 1,3-1,5kq

Hazırlanması: 
Cənnət almasının çiçək kasacığını təmizləyirlər, saplağını isə yarıdan kəsirlər. Sonra almanı bir neçə yerdən deşdəkləyib 3-5 dəqiqə pörtürlər.

Üzərinə şəkər şərbəti töküb 3-4 saat saxlayırlar. Zəif alov üzərində qızdırılmaqla 5-7 dəqiqə qaynadılıb, 6-8 saat saxladıqdan sonra ikinci dəfə 7-10 dəqiqə hazır olana kimi bişirirlər.
Davamı →

Çiyələk mürəbbəsi

Tərkibi:
1 kq çiyələk
1 kq şəkər tozu

Hazırlanması:
Çiyələyin irisini xırdasından seçib ayrı qablara yığın, yuyun, saplağını təmizləyin, aşsüzənə yığıb suyunun çəkilməsini gözləyin. Ləyənə yığıb üzərinə şəkər tozu səpin (mürəbbələr üçün həmişə enli şirli ləyəndən istifadə edin).
3-4 saatdan sonra çiyələyin şirəsi çıxacaq.

Ləyəni vam ocağın üstünə qoyun. Kəfkirlə qarışdıranda əzilməsin deyə ləyənin iki qırağından tutaraq arada ehtiyatla silkələyin, fırladın. Üzünə yığılan kəfi yığın.

Qaynara düşəndən sonra iti odda 20 dəqiqə də bişirin. Ocaqdan götürün. Soyudun. Təxminən 1 gün saxlayın, yuyulub qurulanmış bankalara yığın (tez yığanda çiyələklər üzə çıxır, şirə altda qalır).
Ardı →

Gül mürəbbəsi

Tərkibi:
Qızılgül ləçəkləri — 100 q
şəkər — 900q
limon duzu — 2q

Hazırlanma qaydası:
Ləçəklər soyuq su ilə yuyulur, dəsmalın üzərinə sərilir və suyu çəkilənə qədər qurudulur. Mürəbbəni bişirmək üçün öncə şirə hazırlanır. Bu məqsədlə 1 kiloqram şəkərə 1 stəkan su əlavə olunur və odun üstündə qaynadılır.

Şirə qaynadıqca kəfi yığılır və sonra ona gül ləçəkləri əlavə olunur. Nəzərə alınmalıdır ki, bir kiloqram şəkərdən hazırlanmış şirəyə 100 qram gül ləçəyi əlavə edilməlidir. Elə ki, mürəbbə qaynağa düşdü, götürüb 12 saatlığa kənara qoyulur.
Ardı →

Şam

Şamı nədən hazırlayırlar?
Qədim zamanlarda Çində və Yaponiyada şamı arı mumundan hazırllayırdılar. Onlar təbii məhsuldan hazırlandığına görə ən faydalı şamlar hesab olunublar. Bu şamlar yanarkən antibakterial təsirə malik xüsusi maddələr yaranır, mumun qoxusu isə sakitləşdirici təsir göstərib, əhval-ruhiyyəni yüksəldir.

XVIII əsrdə şamları heyvan piylərindən hazırlayıblar. Belə şamlar çox parlaq alovla yanırlar. Lakin onlar çox baha başa gəldiklərinə görə, XIX əsrdə şamları spermasetdən-köpək balığının beynində olan maddələrdən hazırlamağa başladılar.

Bu şamlar da çox parlaq alovlu olublar. Lakin insanlar köpək balığı kimi nadir heyvanı qırıb axırlarına çıxacaqlarından ehtiyat edərək, ondan əl çəkiblər. Bundan sonra kimyaçılar sterain adlı maddə ala bildilər. Bu maddə piydən möhkəm olur və daha yaxşı yanır. Stearini hələ indiyə qədər kremlə, sabunla əlavə edirlər.

İndiki dövrdə isə şamları daha çox parafindən-neftdən alınan maddən hazırlayırlar. O, daha ucuz başa gəlir. Parafin təbii maddə olmasa da, onunla da müalicə olunmaq mümkündür. Xalq təbabətində parafindən arı mumu kimi geniş istifadə olunur. Bir sözlə, müalicə üçün istənilən şam köməyinzə gələ bilər. Ancaq bir şərtləki, onların tərkibində kimyəvi boya və ətirləndirici olmasın.
Ardı →

Körpələrin ilk addımları

Uşağın ilk addımları ən mühüm inkişaf mərhələlərindən biri, müstəqil həyatın başlanğıcıdır. Əgər daha dərindən düşünsək, insanın addımlayacağı həayt yolu elə ilk addımlardan başlayır.

Bəzi xalqların inanclarına görə hətta uşağın ilk addımlarına baxıb onun gələcək taleyinə dair fikir yürüdür, hətta bizim ilk dişin çırtlaması hədik bişirib paylama ənənəsi ilə müşayiət olunduğu kimi, ilk addım bayramı da qeyd edirlər.

Bəzən isə uşağın digər yaşıdlarına və ya özündən böyük bacı-qardaşına nisbətən gec danışmağı, ya da gec gəzməyi az qala faciə kimi qarşılanır.

Əslində uşağın ilk addımlarını nə zaman, hansı yaş dönəmində atmağının heç bir əhəmiyyəti yoxudur. Çünki tez ayağa durub yeriyən uşağın fiziki inkişafda uzun müddət iməkləməyi seçən körpədən üstün olacağı barədə deyilənlər heç bir elmi əsası olmayan fərziyələrdir.

Elmi araşdırmalar sübuta yetirir ki, ilk adımın atılma vaxtı ilə uşağın gələcək inkişafı arasında heç bir əlaqə yoxdur. Neçə aylığına və ya yaşına təsadüf etməsindən asılı olmayaraq, ilk addımları atmaq balaca üçün asan deyil.
Ardı →

Bilyard haqqında

Almanlar billardspiel, Fransızlar billiard, İngilislər billiard deyir. Üstünə çuha salınmış, arduvazla örtülmüş düzbucaqlı bir stolda, istaka deyilən uzun bir çubuq və dəyişən sayda toplarla oynanan müxtəlif oyunlara verilən addır bilyard. Stolun kənarlarına içdən yerləşdirilmiş rezin lentlər də eyni parçalarla örtülür. «Karambol» da deyilən Fransız bilyardı dəliksiz stolda oynanılır.

İngilis bilyardı snooker və o biri dəlikli bilyard oyunları hər küncündə və uzun kənarlarının ortasında bir cəmi altı dəliyi olan stolda oynanılır. Bilyard ilk dəfə 15-ci əsrin ortalarında Fransada oynanmağa başlandı. Sonrakı əsrlərdə müxtəlif Avropa ölkələrində və ABŞ-da yayıldı.

Bilyard növləri təməldəki bənzərliyə baxmayaraq dəyişik oyun qaydalarına görə oynanılır. Üç bantlı bilyard, Fransız bilyardı, xəttli bilyard, dəlikli bilyard, fırlanma, snooker, çanaq, golf bilyardı, beysbol bilyardı, bogatel, şans egale kimi növləri vardır.
Ardı →

Zəhəri toxumları zərərsizləşdirən Araralar

Şüuru, ağlı, zəkası olmayan heyvanlar bir çox hallarda xəstəliklərini özləri müalicə edirlər. Heyvanların özlərini müalicə etmək üçün istifadə etdikləri üsullardakı diqqətçəkən cəhət hamısının nə edəcəklərini çox yaxşı bilmələri, hansı xəstəliyə nəyin faydalı olduğunu müəyyən etmələridir. Bəs bunu edən, həqiqətən, heyvanların özləridirmi? Heyvanlar bu məlumatları necə əldə ediblər? Təkamülçülər canlıların bu cür davranışlarının bir çoxunun instinktiv olduğunu iddia edirlər, ancaq instinktlərin mənbəyini, bu davranışların ilk dəfə necə ortaya çıxdığını açıqlaya bilmirlər.

Əvvəla, canlıların bunları zaman ərzində öyrənmələri mümkün deyil. Məsələn, zəhərlənən bir heyvan dərhal ölər. Zəhərlənməsinə səbəb olan amili necə aradan qaldıracağını təcrübədən keçirərək öyrənməsi mümkün deyil. Unudulmamalıdır ki, bir heyvanın belə bir şeyi düşünmək üçün şüuru da yoxdur.


Ardı →

İnsanın danışma qabiliyyəti: danışmaq möcüzəsi

İki-üç yaşlı uşaq necə qrammatika dərsi keçmədən yetkin insan kimi cümlələr quraraq danışır?

Ətrafında danışılanları dinləyərəkmi öyrənir?

İnsanlar dilçi alimlərin belə tam anlamadıqları qrammatik qaydaları necə öyrənmişlər?

Sözlər və cümlələr necə və harada məna qazanır?

Necə olur ki, zehnimizdəki düşüncələrimiz sözlərə və cümlələrə çevrilir?

Hər  bir insan müəyyən yaşa çatdıqda danışmağa başlayır. Demək olar ki, hamı eyni yaşda danışdığından bu vəziyyət təbii görünür. Bu səbəbdən, danışmaq bəzi insanlar tərəfindən adi qabiliyyət kimi qəbul edilir və onun üzərində çox düşünülmür. Halbuki, hələ heç nə bilməyən bir uşağın birdən-birə danışması böyük möcüzədir. Çünki ən sadə dillər belə, özündə kompleks qrammatik qaydaları ehtiva edir. Qrammatik qaydalar isə sözlərə cümlənin tərkibində müxtəlif məna qazandıran riyazi əlaqələrdir.


Ardı →

Şumerlər və elmi

ixtiŞumerlər riyaziyyata say sistemini tətbiq ediblər. Dövrümüzdə istifadə edilən 10 sayı əsasında qurulmuş riyazi sistem əvəzinə 60 sayı əsasında qurulmuş riyazi sistemdən istifadə ediblər. 60 sayı hələ də bəzi hesablamalarda mühüm yer tutur, 1 saatın 60 dəqiqədən, 1 dəqiqənin 60 saniyədən ibarət olması və ya dairədə 360 dərəcə olması kimi… Ona görə, həndəsə və cəbrin ilk formullarını tərtib edən şumerlərin riyazi bilgiləri müasir riyaziyyatın əsası hesab edilir.

Bundan əlavə, şumerlər astronomiya sahəsində yüksək səviyyəyə çatmış, ay, il və günlərin sayını dövrümüzdəki hesabla, demək olar ki, eyni hesablamışdılar. 12 aydan ibarətşumertəqvimindən qədim misirlilər, yunanlar və bəzi sami mənşəli xalqlar da istifadə ediblər. Bu təqvimdə bir il qış və yay olmaqla iki fəsildən ibarət idi. Yay fəsli yazdakı gündönümündə, qış fəsli isə payızdakı gündönümündə başlayırdı.


Ardı →