Kayzen

Afrika öz təbii şəraitinə görə, flora və faunasına, əhalinin antropoloji, etnik və linqvistik tərkibinə görə dünyanın ən rəngarəng materiklərindən biridir. Afrika öz böyüklüyünə görə Avroasiya materikindən sonra dünyada II yeri tutur və bütün quru sahəsinin 5-də birini təşkil edir. Afrikada 3 böyük irqin nümayəndələri: Avropa, zənci və monqol irqləri, habelə keçid xarakterli vəqarışıq irqi tiplər mövcuddur. Afrikanın bütün Aralıq dənizi sahili boyunca başlıca olaraq avropa irqi nümayəndələri: ərəblər və bərbərlər yayılmışdılar. Bunlar qara saçlı, qara gözlüdürlər. Afrikanın cənubunda məskunlaşmış Avropa mənşəli əhali də bu irqin nümayəndələri hesab olunurlar. Lakin onların saçları, gözləri, dərilərinin rəngi bir qədər açıq piqmentlidir.

Ardı →

Tamaşaçı italyan kinosunu niyə sevir? Cavab: — Əlbəttə burada italyan temperamenti, xarakteri, ehtirası və əsl italyan sevgisi var...Ayrı-ayrı dövrlərdə italyan kinosunu həm yaraşıqlı kişi, həm gözəl, cazibədar qadın simalar bəzəyib. Bu simalar arasında, sözsüz, Cina Lollobridcidanın da ismi var...

Luidcina Lollobridcida 1927-ci ilin, 4 iyulunda paytaxt Romadan çox da uzaq olmayan Subiako şəhərciyində dünyaya gəlir. Cinanın atası adi fəhlə idi, ailə bir təhər başını girləyirdi. Qızcığazın uşaqlığı müharibə illərinə təsadüf edir. İkinci Dünya Müharibəsi, Mussolini… və əlbəttə ki, imkansızlıq, kasıbçılıq…

Bütün bunlar Cinada varlı olmaq istəyini formalaşdırır. O, varlı olmalı idi, çox varlı… Bu məqsədinə çatmaq üçün onun böyük silahı da vardı – gözəllik! Bəli, Cina çox gözəl idi...!
Gələcək aktrisanın ən böyük arzusu rəssam və ya heykəltəraş olmaq idi. O, karikaturalar çəkir və Roma küçələrində satırdı. Lakin nəzərə alsaq ki, Roma dünyanın gözəllik, incəsənət paytaxtlarındandır, o zaman əgər gözəlsənsə, gözəllikdən uzaq qaça bilməzsən. İncəsənət səni özünə çəkəcək, sovuracaq. İstəsən də, istəmnəsən də…
Ardı →

   Heyvanların döyüşdəki köməklərinə görə 1943-cü ildə İngiltərədə Maria Dickin tərəfindən bir mükafat sistemi qurulmuşdur. Dickin Medalı (Dickin Medal) olaraq bilinən bu sistem heyvanlara verilən bir növ şərəf nişanıdır. Bu medalın yaradılmasına əsas səbəb quşlar olmuşdur. Çünki quşların istiqamət tapma və xəbər çatdırma qabiliyyəti əsrlər boyunca istifadə edilən ən etibarlı ünsiyyət üsulu olmuşdur.
  Quşların yuva tapma qabiliyyəti və mesaj çatdırmaları  I və II Dünya müharibələrində fayda verərək hava qüvvələrinin də işini asanlaşdırmışdır. Belə ki II Dünya müharibəsi (1940-ların başı) əsnasında ABŞ ordusu güclü bir göyərçin ordusu meydana gətirmiş (3150 əsgər və 54 min quş) və mesajların 90 faizini bu şəkildə çatdırmışdır. Havanın gizli agentləri olan quşlar fəlakətlərdə də cəsarət  göstərmiş və saysız həyatı qurtarmışdır. Quşlardan sonrakı ən çox mükafat alan heyvan növü isə itlər olmuşdur. İtlərin qoxu hiss etmə xüsusiyyətiylə bir çox silahları tapması qürur medalı alması üçün kafi olmuşdur. II Dünya müharibəsində 54 heyvana Dickin Medalı verilmiş (32 göyərçin, 18 it, 3 at və 1 pişik) və bu heyvanlar döyüşlərdə, fəlakətlərdə heyətli canlılar olaraq iştirak etmişdir. 2000-ci illərdən sonra ölkələr arasındakı döyüşlərdə 11 Sentyabr hücumu da daxil olmaq üzrə qəhrəmanlıq göstərən quş və itlərə Dickin Medalı verilərək heyvanların qiymətli bir canlı olduğunun üstündə dayanılmışdır. Ən son 2011 Avqustunda bir itə verilən Dickin Medalı bu günə qədər 63 dəfə verilmişdir.

Davamı →

«Qaravəlli Azərbaycan folklorunun tarixən aktual janrlarından olub. Qaravəlli mətnləri epik növə daxil olan nağıl, lətifə, əfsanə, rəvayət və s. kimi janrlardan ciddi şəkildə fərqlənir: epik və dramatik növün fövqündə dayanan, mətn-təhkiyə tərəfilə epik folklora, mərasimi tərəfilə dramatik folkora aid olan janrdır». Folklorşünas Tahir Orucov bu fikirdədir.
Azərbaycan folkloru olduqca zəngindir. Son illər folklorşünaslığımızda bir çox problemlərlə bağlı maraqlı araşdırmalar yaranıb. Tahir Orucov ilk dəfə olaraq 200-ə qədər qaravəlli mətnini geniş araşdırmaya cəlb edib. Bu araşdırmada qaravəllilərin digər epik janrlar içərisində yeri müəyyənləşdirilib, qaravəlli janrının təsnifatı aparılıb. T.Orucov deyir: «Qaravəlli janrı Azərbaycan folklorunun epik növünə daxil olan janr kimi uzun onilliklər ərzində diqqətdən kənarda qalıb.
Ardı →

İkinci dünya müharibəsində SSRİ-nin qələbəsi Mərkəzi, Cənub-Şərqi Avropa və Asiya ölkələrində sovetpərəst qüvvələrin canlanmasına səbəb oldu. Sovet ordularının faşistlərdən azad etdiyi Bolqarıstan, Macarıstan, Polşa, Rumıniya, Çexoslovakiya, Şərqi Almaniyada, SSRİ-nin dayaq durduğu Albaniyada, Yuqoslaviyada, Vyetnamda, Çində, Şimali Koreyada, bir neçə vaxt əvvəl Monqolustanda xalq demokratiyası inqilabları baş verdi. Onlarda tədricən kommunistlər hakimiyyətə gəldilər. Bu da həmin ölkələrdə xalq təsərrüfatının yüksək dərəcədə mərkəzləşdirilməsi və zora arxalanan partiya-dövlət bürokratiyasının yaradılması ilə səciyyələnən Stalin modelli siyasi, sosial-iqtisadi dəyişikliklərin həyata keçirilməsi ilə nəticələndi.
Ardı →

Bir bektaşi lətifəsindən

Sömürkənd deyilən kənd göz gördüyü qədər dümdüz bir ovalıqda binə olmuşdu. Bu dümdüz ovalığın ortasında bir yumruq kimi göylərə ucalmış çox yüksək bir təpə vardır. Bu təpədə Sömürkəndin hakimi, krallar kralı, padşahlar padşahı Dümdük həzrətlərinin sarayı vardır. Dümdük həzrətləri bu sarayda xas qullarıyla birlikdə yaşayar. O uca təpədə uluların ulusu Dümdük həzrətlərinin sarayından başqa heç bir yaşayış yeri yoxdur. Sömürkəndin evləri bu ulu təpənin ətəklərini çevrələyiblər.

Sömürkənddən Dümdük həzrətlərinin sarayına çox dik bir yoxuşdan çıxılır. Bu elə bir dik yoxuşdur ki, bura çıxmağı hər igid bacarmaz.

Dümdük həzrətlərinin qulaqları çox, amma çox yaxşı eşidir. Belə ki, Sömürkənddəki bir topal qarışqanın belə iniltisini eşidir.

Dümdük həzrətlərinin gözləri də çox yaxşı görür. Belə ki, Sömürkəndin quraq və əlçatmayan yerlərində, torpağın beş qulac dərinliyindəki bir köstəbəyin olmayan gözlərini belə görə bilir.

Ardı →

“Başqasından nə isə istəməkdən çəkin! Çünki bu iş dünyada zəlilliyə səbəb olar, ardınca fəqirlik gətirər, qiyamətdə isə uzun-uzadı sorğu-sualla nəticələnər”. Hz. Mühəmməd Peyğəmbər (s.ə.s)

Keçmiş zamanlarda bir dərviş vardı. Dərviş gününün çox hissəsini tənhalığa çəkilib ibadət etməklə keçirirdi. Amma camaata möhtac olmağı da xoşlamazdı. Bunun üçün günün bir hissəsini işləməkdən ötrü ayırmışdı. Bir az işləyər, əlinin zəhməti ilə qazandığı pula yemək alardı. Ehtiyacından artıq qalanı isə fəqirlərə verərdi.

Bir gün yenə səhrada ibadətlə məşğul ikən gözü bir tülküyə sataşdı. Tülkünün ayaqları kəsilmişdi, sürünə-sürünə yeriyirdi. Dərviş öz-özünə fikirləşdi: “Görəsən, bu tülkü nə ilə dolanır? Bütün vəhşi heyvanlar ov etməyin hesabına yaşayırlar. Ov etmək üçün heyvana iti qaçan ayaqlar lazımdır. Bu biçarənin ayaqları yoxdur. Görəsən, Allah bunun ruzisini hansı yolla yetirir?”

Dərviş bu fikirdə ikən gördü ki, uzaqdan bir aslan ovladığı ceyranı dişində sürüyərək gətirir. Aslan ceyranın leşini yerə qoyub parçaladı və yeməyə başladı. Doyandan sonra leşin qalıqlarını orada qoyub uzaqlaşdı. Bayaqdan bəri onu güdən tülkü sürünə-sürünə gəldi, ceyranın ətindən yeyib qarnını doyurdu.

Ardı →

Hakimiyyətə gələn faşist qüvvələri addımbaaddım dünyanı yeni müharibəyə sürükləməyə başladılar. 1933-cü ildə Hitler iri dövlətlərdən əlindən alınmış müstəmləkələri geri qaytarmağı tələb etdi. Elə həmin ildə İtaliya və Almaniya Millətlər Cəmiyyətindən çıxdılar. Almaniya ciddi surətdə silahlanmağa başladı. 1934-cü ildə alman faşistləri Avstriya kansleri Dolfusun və Yuqoslaviya kralı Aleksandrın öldürülməsini təşkil etdilər. İri dovlətlərin etirzlarına baxmayaraq Hitler 1935-ci ildə ümumi hərbi mükəlləfıyyəti bərpa etdi. Hərbi hava və dəniz donanması qurmağa başladı. Həmin ildə alman silahlı qüvvələri Versal müqaviləsi əsasında hərbisizləşdirilmiş Reyn zonasına daxil oldular,
Ardı →

Kuba əsilli rəssam Robert Finale əsərləri ilə insan ruhunu oxşayır. Baxın, gözləriniz «bayram etsin».


Ardı →

Doqquz ya da yeddi aylıq doğulan insanoğlu heç xilas ola bilməz rəqəmlərədən ömrüncə. Dərhal kilosu deyilər anaya, sonra boyu ataya. Əslində yalnız körpədir əvvəlcə. Əvvəllər neçə günlük olduğu soruşular, sonraları neçə aylıq və sonunda bir yaşındadır.

Rəqəmlərlə qucaqlaşmanın birinci yaşı qeyd olunar həvəslə böyük bir şam işığında. Və bu təkrarlanar bezmədən, usanmadan hər il böyük bir etina və hətta diqqətlə.

Hər an dəyişər rəqəmlər, kilo artar… boy uzanar… ayağın belə bir ölçüsü olar böyüdükcə. Üç yaş Bağça vaxtının yetişdiyini müjdələr, yeddisə çox gecdir məktəbə başlamağa. Yetişər insan on birinə, bu qısa kimi görünən uzun vaxt yenə bir çox rəqəm olar insanın kiçik bədənində...

Dərs saaatı vardır hər səhər, nahar zamanı, günorta, axşam yeməkləri bir də. Və sonunda göz qapaqlarının bağlanacağı saata gələr sıra heç usanmadan hər gecə…
Ardı →