Kayzen

                                                                                                  Əmimin əziz xatirəsinə

Nə qədər vaxt keçib? -sayırsan orda?
Bizimçün vaxt donub sən gedən gündən.
Əslində fərqsizdi, olsan da harda -
Nömrən ki bizdədir, zəng gələr birdən.
Davamı →

Ölüm, ya həyat? Gülümsəyirəm, əlbəttə, ölüm!
Həyat dediyimiz şey əslində nədir? Anamızın bətninə düşdüyümüz, bəlkə ondan da əvvəl başlayan ölüm yolçuluğudur. Bunu söylərkən istər-istəməz hər şey səni geriyə çəkir. Anamızın öz anasının bətninə düşdüyü, onun anasının da öz anasının bətninə düşdüyü andan başlayan, ya da bəlkə də kişinin əsas məzmunu olaraq — toxumdan başlayan yolçuluq. Ölüm heç zaman bu uzun yolçuluğun hər hansı bir anında başlaya bilməzdi. Geri-geri çəkilmək bizi o ana aparıb çıxaracaq: Tanrı hələ də düşünməkdədir, yaratmaq, ya yaratmamaq? Deməli, kainatın yaranmasının özünün məzmununu bircə kəlməylə ifadə etmək ən doğrusudur: Ölüm!

Davamı →

Ey kor! Bu yer, bu göy, bu ulduzlar, boşdur boş!
Burax onu bunu, sən könlünü xoş tut xoş!
Bu durmadan qurulub-dağılan aləmdə
Bir nəfəsdir alacağın, o da boşdur, boş!
Ömər Xəyyam

Davamı →

Ölüm – keçmişin və indiki dövrün filosofları üçün ən maraqlı təzahürlərdən biridir. Biz bilirik ki, insan həyatı sonludur, bu isə o deməkdir ki, vaxtımız kəskin şəkildə məhduddur. Filosoflar ölüm bilgisinin insan həyatına necə təsir etdiyini öyrənir.
Öz texnologiyaları və digital sferadakı imkanları ilə XXI əsr ölümün ümumiyyətlə nə olduğu haqqında bizi çoxlu suallar verməyə vadar edir. Bioetika çərçivəsində ölümün meyarlarının nələr olduğu ətrafında günümüzdə olduqca maraqlı müzakirələr aparılır.

Davamı →

Ölüm canlı orqanizmin həyat fəaliyyəinin labüd sonudur. Səbəblərinə görə 2 cür olur:
1. Fizioloji (təbii)
2. Patoloji (vaxtından əvvəl).

Davamı →

Hacıyev Cavidan 
BDU –nun II  kurs, magistrantı

 
İnsanın insana canavar olmasını vurğulayan hər kəs statistika olaraq bəşəriyyətin yarandığından günümüzə qədər yalnız bir neçə yüz il müharibəsiz dövr olduğunu deyirlər. Müharibələr insanların kütləvi ölümünə səbəb olur. Ancaq yalnız müharibələr mi? XX əsrin əvvəllərində 2 Dünya müharibəsi milyonlarla insanın həyatını aparsa da, lakin İspan qripi heç də az ölümə səbəb olmamışdır. Lakin İspan qripi özü də kütləvi ölümlərə səbəb olan yeganə hal olmamışdır. Zika, ebola virusları qara taun və rəqs taunu və s. hadisələr də milyonlarla insanın tələfinə səbəb olmuşdur. Ancaq bu ölüm yoluxduruculuğu nəyinki kütləvi, bir çox fərdi hallarda da müşahidə olunur ki, bura da GİCS, narkomaniya və s. aiddir. Necə adlandırılmasından asılı olmayaraq, ölümü epidemik infeksiya halına gətirən bu halların simptomları görəsən nələrdi? Və kütlənin fəlsəfi fikirləri ilə bu halların əlaqəsi və qarşılıqlı təsiri varmı?
Davamı →

Ölüm uşaqlar üçün gizli bir qavrayışdır. Bir çox ailə bu mövzunu uşaqlarına necə izah etməkdə qərarsız qalır. Bəs söhbət hansısa yaxın adamın, hətta valideynlərdən birinin ölümündən gedirsə, onda necə etməli?

Bir neçə il əvvəl aparılan araşdırmalara görə, 5-6 yaşdan balaca uşaqlar ölümün nə olduğunu anlasa da, ölümdən sonra geri qayıdışın olmadığını anlaya bilmirlər. Aparılan son araşdırmalar isə 3, ya da 4 yaşındakı uşaqların ölən insanın geri gəlməyəcəyini anlaya bildiklərini göstərir. Bəs ailədən bir üzvün, ya da ailəyə yaxın birinin ölümünü uşağa daha az zərər verəcək formada və səmimi şəkildə necə açıqlamaq olar?

Valideyn ölümü
Sevdiyi bir insanın, xüsusən də bir valideynin ölümü böyüklər üçün olduğu kimi, uşaqlar üçün də həyatlarındakı ən sarsıdıcı olaydır. Uşaq da yaxın adamlarından birinin ölümündən sonra kədər, xəyal qırıqlığı, qəzəb, ümidsizlik kimi duyğulara qapılır. Uşaqlar yetkinlərdən fərqli olaraq ölümü anlamaq, sağ qalan valideynin sağlığından əmin olmaq, həyatlarındakı, ailə içindəki dəyişikliklərə reaksiya vermək, qəbul etmək və qeyri-müəyyən gələcəklə bağlı bəzi qayğılar yaşayarlar. Bu müddətdə böyüklərin davranışı və ölümə qarşı reaksiyası da uşaqların hadisədən necə təsirlənəcəklərini təyin edir.
Davamı →

Gözlə qaş arasında

Payız təzəcə qədəm qoymuşdu. Nəfəs kəsən istilər öz yerini yavaş-yavaş sərin mehə və hərdən yağan yağışa buraxırdı. Həmin mehli günlərdən biri idi. İki ailə bir-birinə qohum olmağa hazırlaşırdı. Çox çək-çevirdən sonra toyun vaxtı həmin günə müəyyən edilmişdi. El adəti ilə vağzalı sədaları altında qız ata evindən bir göyərçin təki pərvazlanıb uçurdu. Hər kəsin üzündə sevinc, könüllər fərəhli. Hər kəs danışır, gülür, əylənir. Həmin gün üçün çəkilən əziyyətlər hədər olmamışdı. Toy hər kəsin ürəyincə, öz axarında davam edirdi. O, heç kimin ağlının ucundan belə keçmirdi.

Məclis başladığı kimi də sona çatdı. Hamı xoş əhval-ruhiyə ilə evlərinə dağılışdı. Uzaqdan gələn təzə qohumlar bir avtobus kirayələmişdilər. Gülüşə-gülüşə mindilər həmin avtobusa. Yolları uzaqdı. Amma onların heç eyninə də deyildi. Avtobus yolları yara-yara şütüyürdü. Yatanlar yatmış, oyaq olanlar da sakit-sakit söhbətləşirdi. Artıq öz rayonlarına çatmışdılar. Gecə saat bir radələri olardı. Avtobus yırğalanıb dayandı. Düşmək istəyənlər vardı. İki qadın, iki də kişi. Bir-birilərinə yaxın qohum idilər, həm də qonşu. Yenə də onu heç kim yadına belə salmaq istəmirdi. Kimin nəyinə gərəkdi

Ardı →

Qrafina Batori:  17-ci əsrdə Macarıstanda 650-dək adamı qətlə yetirmişdir. 

Erjebet Batori Şərqi Avropanın ən hörmətli sülaləsinin nümayəndəsi olmaqla yanaşı tarixdə, qatillərin şahzadəsi də sayılıb. Ərini itirdikdən sonra,  gənc qrafina gənc qızlara əzab verməklə əylənirdi. O  əzab verir, öldürür və hətta qızların qanından vanna qəbul edirdi. Deyilənə görə, ailənin kişilərindən biri qrafiniyanı cinayət üstündə yaxalamış və aydın olmuşdur ki o 650-dək gənc qızı belə qətlə yetirmişdir. Cinayətin üstü açıldıqdan sonra Qrafiniyanı şəxsi sarayının zirzəmisində divara hörmüşlər.

Saltçixa:  18-ci əsrdə Rusiyada 140-a qədər insanı qətlə yetirmişdir. 

Dariya Nikolayevna Saltıkova rus mülkədarı. Ərini itirdikdən sonra o da öz qulluqçularını qətlə yetirirmiş. Dariya qızlara kəsici alətlərlə əzab verdikdən sonra nökərlərinə verərək qızı ölənəcən qırmanclatdırırdı. Bundan xəbər tutan Rusiya hökümdarı Yekatirina özü şəxsən onu cəzalandırmışdır. Dariyadan bütün mülk, titullarını almış və ömürlük monastırın  yeraltı zindanına salınmışdır. O məhkumluqdan sonra 33 il yaşamış, ölənəcən əməllərindən peşman olmamışdır.

Ardı →

 “Salam Allahın adıdır”. “Əvvəl salam, sonra kəlam”.  “Bir gün duz yediyin yerə qırx gün salam ver”. “Hər saqqala salam verməzlər”. “Nanəcibə salam verərsən, deyər: — Qorxdu
məndən!”. “Qazıya salam verdim, rüşvət deyil deyə almadı”. “Salam verdim, borclu çıxdım”. “Borclu borclunun sağlığın istər”. 

Ardı →