Kayzen

6 iyun tarixində BMT-nin altı rəsmi dilindən biri olan və elə həmin təşkilat tərəfindən təsis olunmuş Beynəlxalq rus dili günü qeyd edilmişdi. Hər il dahi rus şairi Aleksandr Sergeyeviç Puşkinin doğum günündə (bu il onun artıq 220-ci ad günü qeyd edilmişdi) qeyd olunan bu bayramın məqsədi mədəniyyətlər arası dialoqu və əlaqəni daha da gücləndirməkdən ibarətdir.
Bir neçə gün öncə “Rus dilini sizə sevdirəcək 10 müəllif” adlı yazımın birinci hissəsini bölüşmüşdüm. Çox da intizarda saxlamadan ikinci beşliyi də təqdim edirəm.

Davamı →

Oktavio Pas: Əgər söhbət poeziyadan gedirsə…, poeziya əxlaqla bağlı olan bir nəsnədir.

İosif Brodski: Əlbəttə, ancaq onunla. Ancaq yenə də, necə olmasa da…

O. P: İctimai əxlaqla. Siyasi əxlaqla. Paund Mussolini ilə dostluq edirdi və bəzən də səfeh şeylər qaralayırdı, düzdürmü? İndi Nerudayla Araqonu götürək, onların vəziyyəti daha pis idi. Paund birbaşa adam idi, nə zaman dayanmaq lazım gəldiyini dəqiq bilirdi. Nerudayla Araqon isə dialektikaya inanırdılar, onlar Paundun bu şeirlərinə bənzəyən mətnlərini gizləyirdilər. Bu şeirlər bərbad gündəydi.

İ.B: Gəl, indi başqa bir adamı xatırlayaq. Məsələn, Marsialı. Bu şair yadındamı? Romalı.
Davamı →

Lüğətinizi genişləndirməyə və onunla bank hesabınız kimi rəftar etməyə çalışın. Ona daha çox diqqət ayırın və qazancınızı böyütməyə istiqamətlənin. Burada məqsəd sizin öz bəlağətinizi evdə və ya professional uğurlarınız yönündə inkişaf etdirmək (amma əlbəttə ki, bu da mümkündür), ya da kübar ağıllıya çevrilmək deyil. Məqsəd sizə özünüzü daha geniş səpkidə və dəqiq ifadə etmək imkanı yaratmaqdır; bir sözlə məqsəd sizin tarazlığınızdır.

Hər gün insan ruhunda bir çox şeylər dəyişir, amma özünüifadə tərzi eyni qalır. Özünü təqdimetmə istedadı təcrübədən qaynaqlanır. Heç bir ad verilməyən, adsız hisslər, rənglər, düşüncələr, mənimsəmə fərd daxilinə hopur, psixoloji partlayış və sınmaya aparıb çıxara bilər.

Bundan qaçmaq üçün «kitab qurdu»na çevrilmək vacib deyil. Sadəcə, lüğət yaratmaq və onu hər gün oxumaq, bəzən isə şeir kitablarını mütaliə etmək lazımdır. Bu kitablar olduqca ucuzdur, amma aralarında hətta ən bahalıları da psixiatrı ziyarət etməkdən qat-qat ucuzdur.
Davamı →

Rus şairi və esse ustası İosif Brodski (1940-1996) Leninqrad (indiki Sankt-Peterburq) şəhərində anadan olub. Onun milliyyətcə yəhudi olan valideynləri bir neçə dil bilən ziyalı insanlar olmuşlar.

1947-ci ildə orta məktəbin 1-ci sinfinə gedən Brodski sonra bir neçə məktəb dəyişir. Dördüncü sinfi bitərən İosifə sinif rəhbəri belə bir məzmunda xasiyyətnamə verir: «Bu uşaq xarakterinə görə inadkar, sarsılmaz, həm də tənbəldir. Yazılı ev tapşırıqlarını ya çox pis yerinə yetirir, ya da ümumiyyətlə yerinə yetirmir.

Dəftəri dərsə aidiyyatı olmayan qeydlər və rəsmlərlə doludur. Bunlara baxmayaraq, qabiliyyətlidir, əlaçı da ola bilər, lakin cəhd göstərmir». Yeddinci sinfi bir neçə «iki» ilə «başa vuran» gələcəyin şairi təhsilini axşam məktbinə dəyişir və azad dinləyici kimi universitet mühazirələrində iştirak edir. Sonda o, sərbəst mütaliə hesabına geniş erudisiyalı bir şəxsə çevrilir. Qısa bir vaxtda ingilis və polyak dillərini dərindən mənimsəyir, latın, italyan və fransız dilində mətnləri çətinlik çəkmədən oxuyur.
Davamı →

İosif Brodskinin 1988-ci ilin dekabrında Ann-arbor stadionunda, Miçiqan universitetinin tələbələri qarşısında söylədiyi bu nitqi “dünyanı dəyişən nitq” adlandırırlar.

Həyat – çoxlu qaydaları olan, lakin hakimsiz bir oyundu. Biz daha çox müşahidə edərək bu oyunu oynamağı öyrənə bilərik, nəinki hansısa kitabı, məsələn, İncili oxuyaraq. Buna görə çoxlarının vicdanla oynamamağı, çoxları qalib gəlməyi, çoxları da uduzmağı təəccüblü deyil.

Istənilən halda əgər bura Miçiqan universiteti, mənim tanıdığım Miçiqan ştatının Ann-Arbor şəhəridisə, onda əminliklə demək olar ki, siz – bu universitetin məzunları — Müqəddəs kitabla daha az tanışsınız, nəinki on altı il əvvəl mən bu meydana ilk dəfə ayaq basmağa cəsarət eləyəndə o tribunada oturanlar.

Davamı →