Ana südü və oksitosin hormonu

Ana südündə yeni doğulmuş körpənin hər ehtiyacını təmin edən maddələr var. Habelə, körpənin inkişaf mərhələlərində dəyişən ehtiyaclarına uyğun olaraq ana südünün tərkibi də dəyişir. Elm adamlarının laboratoriyada belə hazırlaya bilmədiyi ana südünü ananın döşündəki bəzi hüceyrələr hazırlayır. Bu hüceyrələrdə ana südünün bənzərsiz formulu var və nə vaxt hazırlamağa başlayacaqlarını, hazırladıqları maddənin tərkibini nə vaxt dəyişdirməli olduqlarını bilirlər.

Davamı →

Ana südünün xərçəngə qarşı mübarizəsi

  • Qadın
Ana südü yeni doğulmuş körpənin qida ilə bağlı bütün tələblərini ödəyən zəngin qida məhsuludur. Aparıcı səhiyyə təşkilatlarının, o cümlədən, Amerika Pediatriya Akademiyası və Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının tövsiyələrinə əsasən, yenidoğulmuş körpələr optimal boy, çəki, inkişaf səviyyəsi və səhhəti üçün ilk altı ay ərzində ana südü ilə qidalanmalıdır. Daha sonra körpələr adekvat qidalandırıcı və təhlükəsiz qidalar qəbul etməli, habelə döşdən qidalanma da iki il və daha uzun müddətə davam etməlidir.

Beləcə, ana südü uşaq üçün ilk qida mənbəyidir və erkən yaşlarında onun inkişafı prosesinə əhəmiyyətli dərəcə təsir göstərir. Döşlə qidalanma və uşaq leykozu arasında mümkün əlaqələrlə bağlı tədqiqat aparılıb.


Davamı →

Ana südü haqqında yalanlar

Yeni ana olmuş təcrübəsiz xanımları ana südü və əmizdirmə mövzusunda əslində, doğru olmayan məlumatlarla yükləyən qohum, dost və tanışlar həmişə var. Onlar sözsüz ki, bu məsləhətləri xoş niyyətlə verirlər və əmizdirmə ilə bağlı yarana biləcək problemlərdən qorumağa çalışırlar. Amma təəssüf ki, bu cür məsləhətlər nəinki yeni olan analara kömək edir, bəzi hallarda onlar üçün problem yaradır. Əgər körpənizi əmizdirməyi qərara almısınızsa, onda mənfi fikirlərə qapılmayın.

Davamı →

Minimal büdcə ilə südartırmaq

Hazırki mürəkkəb iqtisadi durumda analar ailə büdcəsinə yük olmayan südartıran (laktogen) qida haqqında soruşurlar. İlk növbədə xatırlatmağa dəyər ki, əmizdirən analar südlərini artırmaq üçün körpənin döşə qoyulmasını fəallaşdırmalı, ehtiyac olarsa, əlavə süd sağmaq kimi tədbiri də tətbiq etməlidirlər. Aydın məsələdir ki, ana südünü bir neçə saatda artıran “möcüzəvi” bir qida yoxdur amma laktasiyaya müsbət təsir edən, ananın vitamin-mineral və digər vacib qidalandırıcı depolarını artıran qida var. Kiçik büdcə tələb edən lakin kifayət qədər yüksək qidalandırıcı və laktasiya dəstəkləyici tərkiblə zəngin olanlar:

Davamı →

Laktogenik qida nədir?

Laktogenik ərzaqlar dedikdə, süd gətirən qida nəzərdə tutulur. Əslində bu ərzaqların ana südünün artırılmasında vəzifəsi süd gətirmək deyil, südün istehsalı edən orqanizmə dəstək göstərməkdir. Əksər hallarda həmin ərzaqlar əsəb rahatladıcı xassəyə, qidalandırıcılarla zəngin olması səbəbi ilə süd istehsal edən bədənə qidalandırıcılar ehtiyatının tükənməsinə imkan verməməsi ilə əlaqədardır. Əgər ana ailəsinin və xüsusən körpəsinin qeydinə qalmaq niyyətindədirsə, ilk növbədə özünün qeydinə qalmalıdır. Bunun üçün gündəlik işlərdə ən ən vacib olanlara yer verilməli və digər daha az əhəmiyyətli fəaliyyətlər “sonra”-ya saxlanılmalıdır. Analar unutmamalıdırlar ki, köprə daim körpə olaraq qalmayacaq və baş verənlər sadəcə müvəqqəti çətinliklərdir. Analar üçün “ləng rejimdə” olmaq məsləhətdir.

Davamı →

Relaktasiya – süd istehsalının yenidən stimullaşdırılması

Adətən ananın bədəni hələ hamilə olarkən laktasiyaya hazır olur və körpənin doğulması prosesi süd istehsalı üçün ananın döşlərinə ötürülən siqnal rolunu daşıyır.
Körpə əmdikcə, süd ifraz olunmağa davam edir. Körpə doğulduqdan dərhal sonra döşə qoyulmasa və ya əmizdirmə qısa müddət sonra dayandırılsa, süd “quruyur”.
Relaktasiya, laktasiya dayandıqdan bir neçə həftə və ya aylar sonra ananın süd ehtiyatını yenidən bərpa etməsi prosesidir. Bu proses səbr və əzm tələb edir, lakin mümkündür. Körpənin əmməsi, süd ifrazını stimullaşdırır. Hətta bəzi analar, övladlığa götürdükləri körpəni əmizdirmək üçün döşlərində süd əmələ gətirməyə nail olublar. Bu, süd istehsalının yenidən stimullaşdırılması adlanır.

Davamı →

Körpəmin suya ehtiyacı varmı?

Suyun körpələrə vaxtından əvvəl verilməsi adət-ənənədir, yoxsa elmi əsaslı bir təcrübədir?
Azərbaycanda və digər ölkələrdə 6 aya çatmamış körpələrə su və digər mayelərin verilməsi adəti körpələrin sağlamlığına ciddi xətər yetirə bilər. Körpələrə su, çay, şəkər suyu və şirələr kimi digər mayelərin verilməsi təcrübəsi, həyatın ilk aylarında bütün dünyada geniş yayılmışdır. Bu təcrübə daha çox körpə həyatının ilk aylarında həyata keçirilir. Lima, Peru ətrafında aparılan araşdırmalar göstərir ki, körpələrin 83 faizi həyatın ilk aylarında su və çay alır. Qambiya, Filippin, Misir və Qvatemalanın bir sıra icmalarında aparılan tədqiqatlar göstərdi ki, yenidoğulanların 60 faizi şəkər suyu və ya çay alır.

Davamı →

Ana südü və süd qoxusunun körpəyə təsiri

Ana südü körpənin böyüməsi üçün ən vacib qida hesab edilir. Ana südünün faydaları və körpəyə bəxş etdiyi rahatlığın dərəcəsi heç nə ilə müqayisəyə gəlməz. Ana südünün faydalılığı 5 bal hesabında 4,2 bal, dəyərliliyi isə 5 bal hesabında 3,7 ball qiymətləndirilir.

Körpə uşağın ağlaması onun nəyə isə ehtiyacının olmasını bildirir. Bu yeni döğulmuş körpənin anasına verdiyi siqnal sayılır. Yəni anasının diqqətini özünə çəkmək üçün körpənin yeganə vasitəsi ağlamaqdır. Körpə ən çox acdıqda, susadıqda və sancılananda ağlayır. Belə hallarda körpə ana təmasına ehtiyac duyur və ağlayır. Bu səbəbdən də uşaq doğma anasının qucağında olarkən, döş əmərkən rahatlıq tapır və susur.
Davamı →

Ağuz südü

Uca ALLAH bütün məməlilər üçün spesifik qida növü yaratmış və insan öz spesifik qida mənbəyi olan ana südü üçün kodlaşdırılmışdır. Ona görə də yeni doğulmuş uşaqların başqa biloji növlərin südü ilə qidalanması onlar üçün ekoloji fəlakət hesab olunur. Bütün süni qida qarışıqları heyvan və bitki südündən hazırlanır. Dünyaya körpə gətirən ana övladına ilk günlərdəki südünü verməməklə onun sağlamlığına nə qədər ziyan vurduğunu bəlkə də anlamır.

Ana südünün, xüsusilə də ağuz südünün (molozivo, kolostrum) əvəzsiz bir nemət olduğunu analara izah etmək hər bir tibb işçisinin vəzifə borcudur. Doğulan andan bir yaş yarıma qədər uşaqlar üçün ən adekvat qida ana südüdür. Südün əmələ gəlmə prosesi hamiləlik və doğuşdan sonrakı dövrdə baş verir. Həmin proses hipofizin prolaktin hormonunun təsiri ilə təmin olunur.
Davamı →

Ana südünün saxlanılma və istifadə qaydaları

İşgüzar analar və ya öz uşaqları üçün ana südünü sağan bütün analar südü ən təmiz və ən təhlükəsiz qaydada saxlamalıdırlar. Südü hər hansı bir təmiz qabda saxlamaq mümkündür: plastik, şüşə və ya uşaq qabları. Saxlanılma temperaturu və müddətinə dair göstərişlər bir şəraitdən digərinə doğru çox fərqlənir. Biz sizə tədqiqatlara və sağlam düşüncəyə əsaslanan qaydaları məsləhət görmək istəyirik.

Otaq temperaturu
Yenicə sağılmış ana südünün otaq temperaturunda 8 saat ərzində saxlanılması mümkündür. Əgər süd daha uzun müddət saxlanılmalıdırsa, bu zaman o, soyuducuya qoyulmalıdır. Əvvəl soyudulmuş südü otaq temperaturunda bir saatdan artıq saxlamaq olmaz.
Davamı →