Rus mədəniyyəti XIII-XV əsrlərdə

Monqol-tatar işğalı Rusiya mədəniyyətinə ağır zərbə vurmağına baxmayaraq, tədricən Rus və onun mədəniyyəti dağıntının xarabalıqları içərisindən qalxaraq yüksəlməyə başladı. XIII-XV əsrlərin mədəniyyətində iki mərhələ diqqəti cəlb edir. XIII-XV əsrlərdə mədəniyyətin inkişafının daxili hüdudunu 1380-ci ildə Kulikovo döyüşündə rusların monqol-tatarlar üzərindəki qələbəsi müəyyən edir. Artıq bu zaman demək olar ki, ölkənin iqtisadiyyatı bərpa edilmişdir ki, bu da ümumi miqyasda mədəniyyətin XIV əsrin sonları-XV əsrdə inkişafını müəyyən etmişdir.

Davamı →

Xristianlığın qəbul edilməsi

Vladimir Syatoslaviçin hakimiyyəti Rusda xristianlığın qəbul edilməsi tarixi hadisəsi ilə əlaqədardır. İqorun dövründə Kiyevdə xeyli xristian var idi və onların Svyatoye İlyi kilsəsi ucalırdı. Olqanın xaç suyunasalma mərasimindən sonra xristianlaşma daha sürətlə yayılmağa başlamışdır. Kiyev sarayının Qərb slavyanları ilə əlaqəsi sübut edir ki, ilk vaxtlar Rus həm Bizansla, həm də Roma kilsəsi ilə xoş münasibətlər yaradaraq tərəflərdən hər hansı birinə meyil etmirdi. Əhalsinin böyük əksəriyyətinin bütpərəst olmasına baxmayaraq, Rus böyük din azadlığı ilə seçilirdi. Burada müsəlman və yəhudilər, Bizansdan olan xristianlar, alman, polyak, çex torpaqlarından olan dindarlar dini ayinləri azad şəkildə yerinə yetirirdilər.

Davamı →

Qədim Rusun mədəniyyəti

Xalqın mədəniyyəti onun tarixinin bir hissəsidir. Onun yaranması ölkənin təsərrüfatının, cəmiyyətin siyasi və mənəvi həyatının, idarəçiliyin formalaşmasına təsir edən faktorlarla birbaşa bağlıdır. Xalqın əqli, istedadı, əl qabiliyyəti ilə əlaqədar olan, onun mənəvi aləmini, münasibətlərə baxışını əks etdirən amillər mədəniyyət anlayışına daxildir.

Davamı →

Bizans sivilizasiyası

Bizansın ictimai — iqtisadi inkişaf xüsusiyyətləri. Erkən orta əsrlərdə feodal münasibətlərinin meydana gəlməsi və inkişafının bir sıra problemləri Bizans və ya Şərqi Roma imperiyasının tarixi ilə sıx bağlıdır. Bizans müstəqil dövlət kimi 4-cü əsrdə meydana gəldi: 395-ci ildə Roma imperiyası iki hissəyə— Qərbi və Şərqi Roma imperiyasına parçalandı. Şərqi Roma imperiyası sonralar onun paytaxtı olan Konstantinopolun keçmiş adı ilə Bizans* və ya Vizantiya adlanmağa başladı. Bizans imperiyası Balkan yarımadası, Egey dənizi adaları, Kiçik Asiya və Mesopotamiyanı, habelə Cənubi Qafqaz ərazisinin bir hissəsini, Suriya, Fələstin və Misiri, bundan başqa Krımda, Qara dənizin Qafqaz sahillərində, Ərəbistanda və Şimali Afrikada bir sıra torpaqları əhatə edirdi. Bizans ərazisində olduqca müxtəlif xalqlar və tayfalar yaşayırdılar.
Davamı →

Bizans imperiyası

Bizans İmperiyası və ya ilk dövrlərdə Şərqi Roma İmperiyası (yun. Βασιλεία Ῥωμαίων) — 476-1453-cü illərdə mövcud olmuş dövlət. Dövlətin özünü bizanslılar Romey dövləti, özlərini isə Romey (yun. Ρωμαίοι — Romalı) adlandırırdılar. Bizans adı Bosfor sahilində mövcud olmuş qədim yunan koloniyasını ifadə edirdi və sonradan tarixçilər tərəfindən bu dövlətə şamil edilmişdir. Bizansın paytaxtı həmin koloniyanın yerində İmperator I Konstantinin əmri ilə salınmış Konstantinopol şəhəri olmuşdur.
Bizans İmperiyası özünün ən qüdrətli dövrlərini I Yustinianın dövründə yaşamışdır. Daha sonralar, Ərəb və Səlcuq hücumları, eləcə də IV Səlib yürüşü nəticəsində xeyli zəifləmiş və nəhayət, şərqdə yaranmış yeni qüdrətli dövlət — Osmanlı İmperiyası qarşısında tədricən süqut etmişdir.


Ardı →

Bizans VI-XI əsrlərdə

Bizans imperiyasının güclənməsi. Bizans VI əsrdə Balkan yarımadasını, Kiçik Asiyanı, Suriyanı, Misiri, Fələstini, eləcə də Krım və Qafqazın Qara dəniz sahillərini, Ərəbistan və Şimali Afrikanın bir sıra torpaqlarını əhatə edirdi. Paytaxtı Konstantinopol keçmişdə Bizans adlanırdı. Bizans şərq ölkələri (Hindistan, Çin və s.) ilə ticarətdə varlanırdı. Burada ticarətin inkişaf etməsinə səbəb Konstantinopolun əlverişli coğrafi mövqedə yerləşməsi idi. Bu şəhər «Qızıl körpü» də adlanırdı və Avropadan Asiyaya, Aralıq dənizindən Qara dənizə gedən iki ticarət yolu üzərində yerləşirdi. Konstantinopoldan başqa burada Antioxiya, İsgəndəriyyə, Beyrut, Korinf və digər şəhərlər var idi. Onlar ticarət və sənətkarlıq mərkəzi idi.
Qərbi Avropada kənd təsərrüfatı tənəzzül etdiyi halda, Bizansda yüksək inkişaf etmişdi. Buna səbəb Bizansda iri torpaq sahibliyinə nisbətən xırda torpaq sahibliyinin inkişaf etməsi idi. Bizansda qüvvətli imperator hakimiyyəti gücünü itirməmişdi. Onun böyük ordusu, qüdrətli donanması, zəngin xəzinəsi var idi. Kəndlilərdən ağır dövlət vergisi alınırdı.
Davamı →