Kayzen

Dönüş, yunanca “nostos” deməkdir. “Algos”, kədər mənasını verir. Yəni nostalji doyurulmamış dönüş arzusundan qaynaqlanan kədərdir. Avropalıların çoxu bu  əsas anlayışı ifadə etmək üçün yunan kökənli bir söz (nostalgie, nostalgia), sonra kökü öz milli dillərindən gələn başqa sözlərdən istifadə edə bilirlər: ispanlar “añoranza” deyir, portuqaliyalılar “saudade” istifadə edir.

Bu sözlər hər dildə fərqli semantik nüans ifadə edir. Əksərən sadəcə ölkəyə dönüşün mümkünsüzlüyünün səbəb olduğu hüznü bildirirlər; doğulub-böyüdüyü yerə qovuşmaq həsrəti, qürbət acısı. İngilis dilindəki “homesickness”, ya da alman dilindəki “Heimweh”, holland dilindəki “heimwee”. Ancaq bu böyük bir anlayışın sıxışdırılması anlamına gəlir. Ən qədim Avropa dillərindən olan island dilində iki ayrı termin istifadə edilir: “söknudur” əsasən nostalji  mənasındadır və “heimfra”  doğulub-böyüdüyü yerin həsrətidir.

Çexlər yunan dilindən götürülmüş nostalji sözü ilə bərabər bu anlayışı ifadə etmək üçün “stesk” ismini və öz fellərini istifadə edilər; çex dilində ən təsirli sevgi cümləsi: “Styska se mi po tobe” – (Sənə həsrətəm, yoxluğunun acısına dözə bilmirəm) cümləsidir.

Ardı →

O, qeyri-ciddi bir gündə, 1929-cu ilin 1 aprelində Çexiyanın Brno şəhərində doğulub. Atası universitet rektoru olub, gələcək yazıçının dünyagörüşünün formalaşmasında atasının həlledici rolu olub.

İkinci Dünya müharibəsindən sonra Kundera Praqa Universitetinə daxil olub. Qayğısız tələbəlik həyatı yaşayıb.

Onun mənsub olduğu nəsil atalarının dəyərlərindən üz çevirir, Kommunist Partiyasına daxil olurdular və onlardan bir çoxu üçün xəyallarla gerçəklik arasındakı yüngül sərhəd getdikcə daha çox silinirdi. 50-ci illərin əvvəllərində Çexiyanın siyasi həyatında bir sıra dəyişikliklər baş verdi.

Zaman birmənalı şəkildə bəyan etdi ki, Çexoslovakiyada böyük sosializm quruculuğu işi heç bir zarafatı qəbul edən deyil və onda Kundera kimi minlərlə “zarafatcıl” vətəndaş kompartiyadan, tutduğu vəzifədən, təhsil aldığı ali məktəbdən çıxarıldı.

Kunderanın özünü isə individualist olduğuna görə partiyadan çıxardılar. Onun siyasi bəsirətsizlikdə günahlandırılan qəhrəmanlarının da başına oxşar hadisələr gəlir.
Ardı →