Kayzen

Miloş Formanın 1984-cü ildə ekranlaşdırdığı “Amadey” britaniyalı dramaturq Piter Şefferin eyniadlı pyesi əsasında lentə alınıb. Şefferin pyesi Motsart və Antonio Salyerinin münasibətlərinin sərbəst yozumuna əsaslanır. Eyni zamanda müəllif Puşkinin “Motsart və Salyeri”, Nikolay Rimski-Korsakovun eyniadlı operasından təsirlənib.
Film Salyerinin (F.Myurrey Abraham) uğursuz intihar cəhdi ilə açılır və o, Motsartı (Tom Hals) öldürdüyünü deyir. Bundan sonra bəstəkar ruhi xəstəxanaya yerləşdirilir. Gənc rahib bəstəkarın yanına gedir və Salyeri ona öz həyat hekayəsini danışır...

Davamı →

Avropa, əslində, 46 ölkədən ibarət, şərq və qərb hissələrinə bölünən bir coğrafi ərazi deyil. Renessans dövründən üzü bu yana bəstəkarların notlar üzərində cızdığı, rəssamların fırçayla, yazıçıların lələklə yaratdığı bir zövq sistemidir Avropa... Həmçinin kapitalist maraqlarına boyun əyərək soyuyan, qəddarlaşan bir soyuqluqdur Avropa...  Zaman keçdikcə Avropa zövq olaraq yalnız həmin bəstəkarların not dəftərlərinin arasında, rəssamların qurumuş fırçalarında qaldı. Venesiya, Milan, Vyana, Praqa, Münhen, Madrid, Moskva, Sankt-Peterburq bəstəkarları cəmi yeddi notla bir neçə əsr zövqə aid olan Avropanı, qəddar Avropadan -«Köhnə Dünya»dan qorudular…

Hazırda oxuduğunuz bu yazıda da həmin xilaskarların müəmma dolu həyatından bəhs edəcəyik… İlk olaraq kimdən başlayaq? Bəlkə… Cüzeppe Verdidən?
Davamı →

Birinci əfsanə. Motsart çox ağıllı idi və o, hər şeydə çox bacarıqlı idi. O, asanlıqla hər şeyə nail olurdu.
Sözsüz, Motsart musiqi aləmində bir dahidir, o, fenomal bacarıqlara sahib idi. Lakin onun şah əsərlərinin arxasında böyük əmək gizlənir. Motsartın dahiliyi 3 yaşından etibarən biruzə olunur. Onun atası, Zalsburq knyazının sarayında xidmət göstərən məşhur pedaqoq və musiqiçi, dərhal oğlunun təhsili ilə məşğul olmağa başlayır. Balaca Motsart öz bacısının ardıyca pyesləri təkrar edirdi və onları asanlıqla yadda saxlayırdı. Artıq dörd yaşında olarkən o, öz ilk konsertini verir, altı yaşında isə klavesina, skripka və orqanda çalırdı. Motsartın ilk turnesi başlayanda onun heç altı yaşı da yox idi. Bacısı Anna ilə o, Avropanın yarısını gəzir. Bir neçə il ərzində onlar Münhendə, Parisdə, Venada, Londonda, Hollandiyada və İsveçrədə konsertlər verirlər.
Davamı →

Gənc bir musiqiçi bir az da utancaq bir ifadə ilə dahi bəstəkar Motsarta yaxınlaşdı:

-          Ustadım, sizdən bir şey soruşmaq olarmı?

-          Buyurun!

-          Sizcə bir simfoniya yazmaq üçün nə lazımdır?

-          Hələ çox gəncsiniz, niyə daha kiçik əsərlərdən başlamırsınız?

-          Ancaq, ustadım, siz öz simfoniyalarınızı 10 yaşınızda yazmamışdınızmı?

-          Doğru deyirsiniz, ancaq mən o yaşımda “bir simfoniyanı yazmaq üçün nə lazımdır?” – deyə soruşmamışdım ki..

 

Mənbə: «Ailəm» jurnalı

Davamı →

Balaca Volfqanq Motsart təbiətcə gülərüz olduğundan yıxılanda ağlamazdı. Anası onun ağladığını cəmi bir dəfə xatırlayır – o da atası Leopold çalğısını saxlayıb körpəni otaqdan çıxardıqda. Bir dəfə axşamçağı valideynləri evdə olmayanda Volfqanq alətə yaxınlaşıb bütün barmaqlarıyla aləti döyəcləyir. Səs kəskin olduğundan fiziki zərbə almış kimi uşaq üz-gözünü turşudur. Sonra ehtiyatla bir barmağını klavişə toxundurur. Eşitdiyi səsdən çox məmnun qalır. Bu gecədən etibarən klavisin onun ən sevimli oyuncağına çevrilir. 3 yaşında klavisində çalır, 5 yaşında alətin virtuoz ifaçısı sayılır, 6 yaşında isə musiqi bəstələyir. 8 yaşında 3 simfoniyanın müəllifi idi. 14 yaşında isə bütün Avropada nüfuzlu sayılan Boloniya Musiqi Akademiyasının üzvü idi.

Ardı →

Balaca Volfqanq təbiətcə gülərüz olduğundan yıxılanda ağlamazdı. Anası onun ağladığını cəmi bir dəfə xatırlayır – o da atası Leopold çalğısını saxlayıb körpəni otaqdan çıxardıqda. Bir dəfə axşamçağı valideynləri evdə olmayanda Volfqanq alətə yaxınlaşıb bütün barmaqlarıyla aləti döyəcləyir. Səs kəskin olduğundan fiziki zərbə almış kimi uşaq üz-gözünü turşudur. Sonra ehtiyatla bir barmağını klavişə toxundurur. Eşitdiyi səsdən çox məmnun qalır. Bu gecədən etibarən klavisin onun ən sevimli oyuncağına çevrilir. 3 yaşında klavisində çalır, 5 yaşında alətin virtuoz ifaçısı sayılır, 6 yaşında isə musiqi bəstələyir. 8 yaşında 3 simfoniyanın müəllifi idi. 14 yaşında isə bütün Avropada nüfuzlu sayılan Boloniya Musiqi Akademiyasının üzvü idi.
Davamı →

Qədim Misir ilə masonlar arasındakı əlaqəni ortaya çıxaran önəmli faktlardan biri də masonluğun simvollarıdır. Simvollar masonluqda çox böyük əhəmiyyətə malikdirlər. Masonlar fəlsəfələrinin mənasını ancaq öz üzvlərinə açdıqları simvollarla ifadə edirlər. 33 dərəcəlik masonluq iyerarxiyasında pillə-pillə yüksələn mason hər dərəcədə simvolların yeni anlamlarını öyrənir. Və beləliklə, mason fəlsəfəsinin dərinliklərinə mərhələ-mərhələ qovuşur. Bu məsələ «Mimar Sinan» dərgisində belə açıqlanır: «Hamımız bilirik ki, masonluq fikir və ideallarını bəzi simvollar və hekayələrlə, yəni bir növ alleqoriyalarla ifadə edir. Bu hekayələrin kökü tarixin çox qədim dövrlərinə gedib çıxır. Ona görə də masonluğun çox zəngin bir simvollar sistemi var».
Masonluğun «qədim tarixi dövrlərə» uzanan simvol və əfsanələrinin arasında, təbii ki, Qədim Misir obrazları birinci yeri tutur. Həm mason lojalarında, həm də mason nəşrlərində çox tez-tez Qədim Misir simvollarına — piramidalara, sfinkslərə, heroqliflərə rast gəlinir.
Ardı →

Motsart (1756 — 1791) dünya mədəniyyətinin ən böyük dühalarındandır. Həyatın sevincli və kədərli anlarını, şən gülüş və ağır faciə obrazlarını eyni təsir gücü ilə canlandıran Motsart musiqisi iki yüz ildən artıqdır ki, insanları heyran edir. Hələ üç yaşında ikən balaca Volfqanq klavesində və skripkada çalır, hətta ilk musiqi əsəri bəstələyirmiş. İstedadının belə erkən yaşından üzə çıxması baxımından dünya musiqisində Motsartın tayı-bərabəri yoxdur. Xoşbəxtlikdən, tale Motsarta qayğıkeş, həssas musiqi müəllimi bəxş etmişdi. Bəstəkarın atası tanınmış musiqiçi və pedaqoq Leopold Motsart balaca Volfqanq və onun istedadlı bacısı Anna Mariya ilə ciddi məşğul olaraq onların qeyri-adi musiqi bacarığını yalnız doğma vətənləri Avstriyada deyil, eləcə də Avropanın müxtəlif ölkələrində — Almaniyada, Fransada, İngiltərədə, İtaliyada və İsveçrədə nümayiş etdirir. «Balaca möcüzə» adını qazanmış Motsart bircə dəfə dinlədiyi melodiyanı asanlıqla təkrarən çalır, verilmiş musiqi mövzusu əsasında qısa bir vaxtda yeni bir əsər yarada bilirmiş. Bir dəfə isə kiçikyaşlı Volfqanq klavişləri dəsmalla örtülmüş klavesində mürəkkəb bir pyesi böyük məharətlə ifa edib dinləyiciləri heyrətə gətiribmiş!

Ardı →