Kayzen

İbtidai icma cəmiyyəti bəşər tarixinin ilkin pilləsini təşkil edir. İbtidai icma cəmiyyəti üçün istehsal vasitələri üzərində ümumi mülkiyyətin mövcudluğu, məhsuldar qüvvələrin zəif inkişafı şəraitində kollektiv istehsal və birgə məhsul bölgüsü səciyyəvidir. İbtidai icma quruluşu digər ölkələrdə olduğu kimi, Azərbaycanda da uzun sürmüşdür. Çünki bu dövrdə əmək alətləri sadə, istehsal texnikası aşağı səviyyədə olub, cəmiyyətin təsərrüfat fəaliyyəti təbii mühitdən birbaşa asılı olmuşdur.

İbtidai icma cəmiyyəti Azərbaycanda ilk insanın yarandığı vaxtdan (təxminən 1,5 milyon il bundan əvvəl) iri tayfa birliklərinin və ilkin dövlət qurumlarının yaranmasınadək (eramızdan əvvəl III — I minilliklər) olan bir dövrü əhatə edir.

Davamı →

Alt Paleolit ən qədim dövrdən başlayaraq 100 min il bundan əvvələ qədər davam etmişdir.

• Alt Paleolit dövründə Azərbaycanda:
• “Bacaran insan” yaşamış;
• Əmək alətləri çaxmaqdaşı, bazalt və dəvəgözündən hazırlanmış;
• Ulu icma yaranmış;
• Ibtidai dini təsəvvürlər yaranmış;
• Insanlar odla tanış olmuş;
• “Quruçay mədəniyyəti” mövcud olmuş;
• Sadə dini ayinlər və totemlər yaranmış.
• Alt Paleolit dövrü Azərbaycanda Quruçay vadisində yerləşən Azıx mağarası əsasında öyrənilmişdir.

Davamı →

Ardı →

İbtidai icma quruluşu bəşər tarixinin ən uzun bir dövrünü əhatə edir. İnsan cəmiyyəti ilk dəfə Avropa, Asiya və Afrikanın isti iqlim sahələrində əmələ gəlmiş və təşəkkül tapmağa başlamışdı. İbtidai icma quruluşunun tarixi insanın heyvanlar aləmindən ayrılması ilə başlanır. Müasir insana oxşar olan ən qədim insan tipi «Cənub meymunları» (Avstrolopitek) olmuşdur. Bu tipə aid insan qalıqları Afrikada (Keniyada) Rudolf gölü ətrafında tapılmışdır. Gürcüstan və Azərbaycan respublikalarının sərhədində olan Udabno kəndi yaxınlığında da insanabənzər meymun qalıqları aşkar edilmişdir. İbtidai icma quruluşu Daş, Tunc və Dəmir dövrlərinə bölünür.
Daş dövrü aşağıdakı dövrlərə bölünür:
1. Paleolit (Qədim daş) dövrü;
2. Mezolit (Orta daş) dövrü;
3. Neolit (Yeni daş) dövrü.

PALEOLIT (Qədim daş) dövrü e.ə.l2-ci minillikdə başa çatmışdır. İnsanın əmələ gəlməsi və insan cəmiyyətinin təşəkkülü 2,6-3 milyon il bundan əvvəl başlanmışdır.

Ardı →

Dünyada ilk insanlar 2,5-3 milyon il bundan əvvəl yaşamışlar. Ilk insan qalıqlarına Şərqi Afrikada-Keniya və Tanzaniyada təsadüf olunmuşdur. Azərbaycanda isə ilk insanlar 1,5 milyon il bundan əvvəl yaşamışlar. İbtidai icma quruluşu əmək alətlərinin hazırlanma materialına və texnologiyasına uyğun olaraq 3 mərhələyə bölünür:
1. Daş dövrü
2. Tunc dövrü.
3. Dəmir dövrü.
Daş dövrünün özü 3 mərhələyə ayrılır.
1. Qədim daş dövrü (Paleolit)-b.e.ə. 1,5 milyon il -12-ci minillik.
2. Orta daş dövrü (Mezolit)-b.e.ə. 12 -8-ci minilliklər.
3. Yeni daş dövrü (Neolit)-b.e.ə. 7 -6-cı minilliklər.

Ardı →