İnkişaf etmək istəyənlər üçün maraqlı məlumatlar olan kollektiv bloq servisi
Günümüzdə demək olar ki, əksər insanları narahat edən sağlamlıq problemlərindən biri bel ağrısıdır. Bel ağrılarından qurtarmaq üçün aşağıdakı məsləhətlərə diqqət yetirin.
Normal sağlam insanda baş, bel, çanaq (ləyən sümüyü) və ayaqların orta nöqtəsi eyni şaquli xətdə olur. Normal onurğanın öndən görünüşündə sağa və ya sola doğru əyilmə olmur. Onurğaya öndən baxdıqda sağa və ya sola doğru əyilməsinə skolioz deyilir. Yaşı 10-dan az olan uşaqlarda müşahidə edilən skolioz yetkinlik dövründə olan skoliozdan fərqlidir.
Onurğa sütunu fəqərələrdən ibarətdir. Fəqərələrin arasında disklər yerləşir ki, onların əsas vəzifəsi amortizasiyadır.
Bu o deməkdir ki, onurğa sütunu müxtəlif gərginliklərə məruz qaldıqda (idman, fiziki iş və s. zamanı) disklər bu gərginliyi azaldır, fəqərələrin birinə sürtülməsinin qarşısını alır.
Fəqərələr arası disklər qığırdaqdan ibarət olan fibroz halqadan və strukturuna görə jele xatırladan pulpoz nüvədən ibarətdir. Bəzən travmalar, bəzi xəstəliklər, yaşla bağlı olan dəyişikliklər nəticəsində fibroz halqada mikroçatlar yaranır. Nəticədə həm fibroz halqa, həm də pulpoz nüvə öz yerini dəyişir, fəqərələrin arasından çıxmağa başlayır.
Bu isə onurğa sütunu beyindən çıxan sinirləri sıxır və insan ağrı hiss etməyə başlayır. Əgər insan xəstəliyin bu mərhələsində həkimlərə müraciət edərsə, pozulma tez aradan qaldırılaca. Daha gecikmiş mərhələlərdə isə müalicə daha çətin və uzunmüddətli olur, həkimlər cərrahi müalicəsinə müraciət etməli olurlar.
Hal hazırda insanların, demək olar, əksəriyyətində bu pozulmanı müxtəlif formalarda aşkar etmək mümkündür.
Xalq arasında buna «duzların yığılması» deyirlər. Lakin bu prosesin adi duzla heç bir əlaqəsi yoxdur.
Osteoxondroz zamanı onurğa sütunu fəqərələri arasında olan qığırdaq zədələnir. Bu qığırdan amortizasiya funksiyasını yerinə yetirir — qığırdaq fəqərələrə bir birini saxmaq və sürtmək imkan vermir. Qığırdaq zədələndikdə və daha sonra dağıldıqda fəqərələr bir birini sıxmağa başalayır, onların arasında keçən qan damarları və sinirlər sıxılır və bu müxtəlif pozulmalara səbəb olur.
Belə ki, boyun osteoxondrozu zamanı xəstədə bu kimi simptomlar müşahidə olunur: baş ağrıları, başgicəllənməsi, boyun nahiyəsində və qollarda ağrılar, qolların keyiməsi, qulaqlarda küy, beyin qan dövranı pozulması, diqqət və yaddaşın zəifləməsi.
- Bədən çəkisinin aşağı olması (bədən kütləsi indeksinin 20 kq/m-dən az olması) osteoporoz üçün ciddi risk faktoru hesab olunur. Ona görə də hal-hazırda qadınlar arasında arıqlamaq dəbi onların sümük sistemi üçün çox təhlükəli hesab olunur.
Çünki hazırda bu məqsədlə tətbiq edilən, demək olar, heç bir pəhriz proqramı orqanizmin müvafiq maddələrlə tam şəkildə təmin edilməsinə imkan vermir. Qadın bu pəhrizdə uzun müddət qaldıqda isə bu daha təhlükəli hesab edilir.
Bədən kütləsi indeksinin (BKİ) müəyyən edilməsi üçün belə bir formuldan istifadə edilir:
Çəkinizi kiloqramla (kq) ifadə olunmaqla cəkin və qeyd edin.
Boyunuzu metrlə (m) ifadə olunmaqla ölçün və qeyd edin.
Bədən kütləsi indeksinin (BKİ) müəyyən etmək üçün kiloqramla (kq) ifadə olunmuş çəkini metrin kvadratı (m2) ilə ifadə olunmuş boyun ölçüsünə bölmək lazımdır:
Osteoxondroz – olduqca çox yayılmış fəqərə sütunu xəstəliyidir. Hazırkı dövrdə müxtəlif dərəcəli osteoxondroz insanların əksəriyyətində qeyd olunur.
Bu hal təəccüblü deyil – müasir insan çox az hərəkət edir, vaxtının əsas hissəsini ən zərərli vəziyyətdə — kompyuter qarşısında və ya yazı masası arxasında oturaraq keçirir.
Həkimlər təəssüflə qeyd edirlər ki, bu xəstələr tibbi yardım üçün çox gec müraciət edirlər – xəstəlik o qədər inkişaf edir ki, hətta cərrahi əməliyyat tələb olunur.
Bəli, insanların çoxu osteoxondrozu təhlükəsiz xəstəlik hesab edir, lakin bu heç də elə deyil. Vaxtında və düzgün müalicə tədbirləri görülmədikdə osteoxondroz ciddi narahatlıq, ağrılar və hətta əlilliklə nəticələnə bilər.
Yastıpəncəlik uşaqlarda dayaq-hərəkət aparatı xəstəlikləri arasında ən geniş yayılan patologiyadır. Yastıpəncəlik zamanı pəncə deformasiya olunur və ayaqaltı hissə bütün səthi boyu yerə dəyir.
Uşaqda yastıpəncəlik olub-olmadığını yalnız 5-6 yaşlarında dəqiq bilmək olar. Niyə?
Birincisi, bu yaşa qədər uşaqlarda pəncə sümükləri hələ tam bərkiməmiş və onların müəyyən hissəsi isə qığırdaq toxumasından ibarət olur; bağlar və əzələlər də zəif olaraq asanlıqla dartılırlar. Dayaq-hərəkət aparatın normal inkişafı zəminində 5-6 yaşlarında pəncə qövsu düzgün formasını alır. Lakin bəzi hallarda pəncənin inkişafında normadan kənar dəyişikliklər baş verir və nəticədə yastıpəncəlik əmələ gəlir.
