Möhsün Sənani

Azərbaycan incəsənətində öz dəst-xətti ilə seçilən sənətkarlardan söz düşəndə ilk xatırlananlardan biri də xalq artisti Möhsün Sənanidir. O, milli kinomuzun və teatrın inkişafına öz əvəzsiz tövhələrini verib. 1900-cü ilin 19 iyun tarixində Tiflisdə, azərbaycanlıların sıx yaşadıqları məşhur "Şeytan bazarı" adlı məhəllədə ruhani ailəsində dünyaya bir körpə gəlir. Valideynləri onu Möhsün adlandırır. «Sənani» onun təxəllüsü idi. Tam adı Möhsün Sadıq oğlu Cəfərovdur. Uşaqlığını çox çətin keçirir. 2 yaşında atasını, 5 yaşında anasını itirir. Bir müddət nənəsinin himayəsində böyüyür. Nənəsi onu da atası kimi ruhani görmək istəyir və mədrəsəyə yazdırır.

Davamı →

Adil İsgəndərov

Adil Rza oğlu İsgəndərov 1910-cu ildə Gəncə (o dövrdə Azərbaycan Rusiyanın tərkibində olduğundan şəhər Yelizavetpol adlanırdı) şəhərində anadan olmuşdur. Orta təhsil aldıqdan sonra o, Bakıya gəlmiş və 1931-ci ildə burada Teatr Texnikumunu bitirmişdir. Lakin seçdiyi sənət yolunda irəliləmək üçün orta təhsilin az olduğunu hiss edincə o, Moskvaya yollanmışdır. Adil İsgəndərov A.V.Lunaçarski adına Moskva Dövlət Teatr Sənəti İnstitutuna daxil olmuş və 1936-cı ildə oranı rejissor diplomu ilə bitirmişdir. Qeyd etmək lazımdır ki, Moskvada təhsil aldığı illərdə o, Moskva Bədaye Teatrında və Vaxtanqov adına teatrda rejissorluq təcrübəsi keçmişdir.


Davamı →

Kinomuzda qadınlar

  • Kino
İlk dəfə 1897-ci ildə Lümyer qardaşlarının kinoapatı Azərbaycana gəlib çıxmış, 1898-ci ilin 8 yanvarında isə milyonçu H.Z.Tağıyevin evində, «Bakinskoye Obşestvennoye Sobraniye»nin zalında ehtiyacı olan "Şagirdlərə Yardım Cəmiyyəti«nin xeyrinə keçirilən gecədə „Canlandırılmış fotoşəkillər“ nümayiş etdirilmişdir. Bu canlı fotolar — kiçik filmlər bunlar idi: „Bibiheybətdə neft mədənində yanğın“ (1898-ci il iyul ayının 27-də Bibiheybətdə neft mədənində yanğın baş vermişdi. O vaxtlar bu yanğınlar adi hal idi. Ancaq həmin gün fransız A.M.Mişon tərəfindən lentə alınmış bu kiçik sənədli film Parisdəki kino muzeyində qorunub saxlanır), „Əlahəzrət Buxara Əmirinin yola salınması“, „Qafqaz rəqsi“ və „İlişdi“ filmləri. Bunların arasında cəmi bir oyun filmi vardı. „İlişdi“ adlı həmin kinosüjetlə demək olar ki, ilk Azərbaycan bədii kinosunun əsası qoyulmuşdur.

Davamı →

İsanın obrazları – LGBT, marixuana, kommunizm

Təsviri sənətdə İsa Məsih qədər obrazı yaradılan ikinci peyğəmbər çətin tapılsın. Avropa rəssamlığında İsanın doğuluşundan tutmuş son günlərinədək həyatının müxtəlif epziodlarını əks etdirən onlarla tablo çəkilib. Bir qayda olaraq, həmin rəsmlərin əsasını körpə İsanın anası müqəddəs Məryəmlə təsviri, Məcdəlli Məryəm və həvarilərlə bağlı əhavalatlardakı konkret vəziyyətlər, həmçinin, İsanın əzablarının dərinliyini, ağrısının gücünü göstərmək, İudanın xəyanəti, xaçdaşıma, çarmıxa çəkilmək, dirilmə və s. motivlər təşkil edir. Bu əsərlərdə fiziki, real dünyadan çox, ruhanilik, ilahilik, müqəddəslik əsasdır.

Davamı →

Kino aləminin bilinməyən tərəfləri

  • Kino
Kino aləmi bəlkə də dünyanın ən maraqlı və eyni zamanda ən sirli sahəsidir. İnsanların görə biləcəyi yalnız ekranlarda yayımlanan bir filmin bitmiş versiyası ola bilər, lakin bu sahədə baş verən bütün pərdəarxası məqamlar izləyicilər  üçün hər  zaman  sirr olaraq qalacaq. Bu yazıda kino aləmi ilə  bağlı topladığımız maraqlı məlumatları  təqdim edirik.
Heç bilirdinizmi ki, kinematoqrafiyanın yaradıcıları olan Lumyer qardaşları əslində bu sahənin uğurlu gələcəyinə inanmırdılar. Qardaşların düşüncələrinə görə,  kino sadəcə həyat haqqında çəkilən qısa səhnələrdən ibarət olan bir janr çərçivəsində qalacaq və tezliklə insanların bu sahəyə olan marağı yox olacaqdı. Başladıqları işə bir əyləncə kimi baxan Lumyer qardaşları illər ötdükcə səhv düşündüklərini qəbul edirlər.

Davamı →

Tarixin çətin dönəmlərində dəyişən incəsənət

  • Kino
Tarixin ən çətin dönəmlərində — İkinci Dünya müharibəsindən, planetdə yayılan pandemiyalardan sonra kinoda, dramaturgiyada yeni bir dalğa başlayıb. Yaradıcı insanlar bu xüsusda bəşəri mövzuları özündə əks etdirən yaradıcı işlər təqdim edərək yenilik etməyə cəhd ediblər. Qlobal problemləri özündə əks etdirən filmlər isə tarixi film kimi kino yaddaşına çevrilməyi bacarıb. Bundan başqa, tarixə nəzər salsaq, elə teatr aləmində də eyni proseslərin baş verdiyini görmüş olarıq.

Davamı →

"Ölsəm, bağışla" filmi

Uzun illər keçməsinə baxmayaraq hələ də maraqla izlənilən "Ölsəm, bağışla" filmindən bəhs edilir. Filmin ərsəyə gəlməsi, ən hətta ən kiçik epizodun necə çəkildiyinə professional operator Rafiq Qəmbərovla nəzər salacağıq.
Rafiq Əli oğlu Qəmbərov 31 dekabr 1947-ci ildə ildə Qroznı şəhərində anadan olub. 1966-1971-ci illərdə Moskvada Ümumittifaq Dövlət Kinematoqrafiya İnistitutunun kinooperatorluq fakültəsində L.B. Kosmatovun emalatxanasında təhsil alıb. Bir neçə il Rusiyada Samara kinoxronika studiyasında, sonralar «Azərbaycanfilm» kinostudiyasında bədii və sənədli filmlərin quruluşçu operatoru olub. Bir neçə filmdə fotoqraf-rəssam kimi də çıxış edib. 1998-ci ildə Azərbaycanın Fotoqrafçılar Birliyini yaradıb və 2007-ci ilə qədər bu təşkilata rəhbərlik edib. Hazırda portret fotolarının çəkilməsilə  daha çox məşğuldur.
Davamı →

Faşist diktaturasının kino sənətinə təsiri

  • Kino

Kino və diktatura mövzusunu araşdırarkən maraqlı bir ziddiyyət üzə çıxır. Diktatura bəzi ölkələrdə kinonun bir sənət növü kimi az qala məhvinə rəvac versə də, bəzi ölkələrdə, əksinə, totalitar rejim kinonun inkişafına səbəb olub. Əsasən Afrika, Asiya, Kuba da daxil olmaqla Latın Amerikası və Mərkəzi Amerikanın bir sıra ölkələrində siyasi senzura kinonun inkişafı yolunda ciddi əngəldir.

Amma bu tendensiyanın əks qütbündə faşist diktaturası zamanı kino sənətində inqilab etmiş italyan neorealizmi, sərt dini rejimin qılıncı altında bütün dünya kinematoqrafiyası üçün hadisə sayılası filmlər ortaya çıxaran, dahilər yetişdirən İran kinosu dayanır.

Diktatura ilə kino sənətinin ilk toqquşduğu dövr isə İkinci Dünya müharibəsinə təsadüf edir.


Ardı →

Kino aləmindən maraqlı faktlar

  • Kino

Kino öz qaydaları ilə inkişaf edən böyük biznesdir. Yaradıcı əməyin və texniki imkanların birgə məhsulu olan kino istehsalı prossesi maraqlı hadisələrlə də yadda qalır.

Bir çox məşhur şirkətlər məhsullarını film vasitəsilə reklam edir. Reklamçıların dilində bu “Product plasement” (gizli reklam) adlanır. Amerika filmlərində ən çox istifadə olunan brendlərin reytinq cədvəli də var. Həmçinin hər il təqdim olunan “Brandcameo Product Placement Awards” mükafatı da təqdim olunur. Beləliklə, ən çox reklam olunan brendlər siyahısında birinci yeri “Apple” tutur. Brend 2010-cu ildə ABŞ-da hər 33 filmdən 10-da görünüb. İkinci yerdə – “Nike”, “Chevrolet” və “Ford”, üçüncü yerdə “Sony”, “Dell”, “Land Rover” və “Glock” şirkətləri dayanır.


Ardı →