Kayzen

Humanist, işıqlı filmdir. Elə bir adam yoxdur ki, “Əsgər atası” filminə soyuqqanlı baxsın.
Gürcü kinematoqrafçılarının əməyidir. Film real hadisələr əsasında lentə alınıb. Sadə bir gürcü kişi müharibədə olan oğlunun yaralanıb hospitalda yatdığını eşidir. Gəlir oğlunun yanına, görür ki, hospitaldan çıxıb, qayıdıb cəbhəyə. Düşür oğlunun izinə ki, qayıdanda  onun anasına “sağ-salamat gördüm oğlumuzu” — deyə bilsin. Cəbhə boyu gəzdikcə başına gələnlər filmin süjet xəttini təşkil edir.

Davamı →

Saf baxışlı, günəş təbəssümlü, uzunburun oğlan. Ona baxanda adamın ürəyindən keçirdi ki, məktəbə getməyəsən, yollanasan dünyanın o başına macəra arxasınca. Bu yolda yaxşı dostlar tapasan, dünyanın sirlərindən agah olasan və arzularına çatasan. Bəh-bəh… Ona görə də “Buratinonun macəraları” filmi bütün uşaqların sevə-sevə baxdığı  filmlərdən idi.

Davamı →

Ataları da bağışlasaq, nə qalardı geriyə?  
Zvyaqintsevin lentə aldığı debüt film, yaradılış tarixinin köhnə hekayələrindən biri, yaşam davam etdikcə də var olacaq olan, atalar və oğullar polemikasıdır. Kamerasını, aid olmadığı evinə on iki ildən sonra qayıdan atanın, (bir digər adla, İsanın) ona inananlarla, (Andreyin) inanmaqla inanmamaq arasında qalanların, (axır ki ana modelinə çevirilən Maqdalenanın) həmçinin də inanmamaq haqqından istifadə edənlərin (İvanın) əlaqələrinə çevirən Zvyaqintsev, dört min illik tarixi səhnəni, Rusiya reallığı və yeniyetməlik dövrünün natamam illəri üstündən, metafora qaçmadan, melodram tələsinə düşmədən, bütün çılpaqlığıyla təhlil etməyə çalışır

Filmin açılış sekansı, iki qardaş arasında illərcə yaranmış uçurumun (konfliktin) qısa məzmunudur: Təxminən əlli və ya altmış metrlik hündürlükdən gölə atılan uşaqlar, yaratdıqları bu şounu qorxaqlıq və cəsarət tərəzisində ölçürlər. Uşaqlıq və yeniyetməlik çağlarının dəyişilməz, (xatırlayın: qaçış sırasında arxada qalmağın kişilik hesab edilmədiyi illər) qaydaları onlar üçün də keçərlidir: Qüllədən gölə tullanmağı bacarmayan qorxaqdır.
Davamı →

Sarışın İrme Rauş
Dünya kinosunun nəhəng simalarından biri Andrey Tarkovski iki dəfə ailə həyatı qurub. Hər evlilikdən bir oğlu doğulub. İlk evləndiyi qadınla 1957-ci ildə tanış olub. İrme Rauş adlı bu qadın Tarkovskinin Kinomatoqrafiya Universitetində tələbə yoldaşı olub. 1957-ci ildə evlənirlər. Elə həmin il oğlan övladları dünyaya gəlir. Tarkovski oğlunun adını atasının şərəfinə Arsen qoyur. Uşaqdan sonra ailədə problem yaranır. 60-cı illərin əvvəlində onlar boşanırlar. İrma Rauş “İvanın uşaqlığı” filmində İvanın anası rolunu ifa edib.

Valentina Malyavina
Lakin bir müddət sonra o, “İvanın uşaqlığı” filmində baş rolu ifa edən aktrisa Valentina Malyavinaya aşiq olur. Aktrisa həmin günləri belə xatırlayır: “Onunla birlikdə olmaq çox çətin idi. O, hər zaman məni özününküləşdirmək istəyirdi. Heç vaxt məndən ayrılmaq istəmirdi. O, çox dahi və istedadlı insan idi. Sonra mən operator Pavel Arsenova ərə getdim. O, isə evləndi. Lakin, münasibətimiz davam edirdi. Çox yaxın dostlarımız bizim sevgimizdən xəbərdar idilər. Və onlar bizim münasibətimizə çox diqqətlə yanaşırdılar.
Davamı →

50 il sonrakı etiraf və üzrxahlıq 
2008-ci ilin iyulunda 82 yaşında Nona Mardukova həyata vida etdi. 2009-cu ilin dekabrında 83 yaşında Vyaçeslav Tixonov dünyasını dəyişdi. Bütün SSR-nin qibtə etdiyi cütlük ayrı-ayrı evlərdə uzun müddət xəstə yatıb, ayrılıqda dünyadan köçdülər. Hər ikisi SSR-in xalq artisti, milyonların kumiri. Əslində isə çox faciəvi tale yaşamış kumirlər.

Slavanın uşaqlığı 
Vyaçeslav Tixonov 1928-ci ildə fevralın 8-də Moskva ətrafında “Pavloski posad” kəndində dünyaya gəlib. Adi fəhlə ailəsində böyüyüb. Özü kimi fəhlə ailəsindən çıxmış həmyaşıdları ilə birgə küçədə qaçıb-oynayarmış. Elə ki, müharibə başlayır, başqa uşaqlar kimi o, da birdən-birə böyüyür. Atası Vyaçeslavı zavoda fəhlə işləməyə göndərir. Hərbi zavodda qaynaqçı işləyən Slava hər gün işdən sonra kinoteatra filmlərə baxmağa gedir. Kinoya marağı gün-gündən birə-beş artır.
Davamı →

Eldar Ryazanovun filmi bu gün də insanlarda əvəzolunmaz hisslər oyadır 1971-ci ildə Eldar Ryazanov öz tərəf-müqabili Emil Braqanski ilə birgə dilogiyanın birinci hissəsi kimi «Əməkdaşlar» pyesini yaratdı. Pyesin ikinci hissəsi isə «Qohumlar» adlanırdı. Həmin ildə pyes Maykovski adına Moskva Teatrında, Leninqrad Komediya Teatrında və əyalət teatrlarında səhnəyə qoyuldu. «Əməkdaşlar» hər yerdə müvəffəqiyyət qazanırdı. Ona görə də Eldar Ryazanov həmin pyes əsasında film çəkməyə qərar verdi. Amma özünün fikrinə görə, film o qədər də maraqlı alınmamışdı... 

Filmin premyerası 1977-ci ilin 26 oktyabrında Moskvada baş tutdu. «İşdə məhəbbət macərası» həmin dəqiqədən populyarlaşdı və 1979-cu ildə RSFSR-in Dövlət mükafatına layiq görüldü. İlk aylarda filmə demək olar ki, bütün məmləkət – 58 milyon insan baxmış, personajların sitatlarını qanadlı frazalara çevirmişdilər.
Davamı →

Qarabağ müharibəsi zamanı gənc qadın erməni silahlılarına əsir düşür. Hər gün zorlanmaya məruz qalır. 
Beynəlxalq təşkilatın köməyi ilə əsirlikdən azad olunanda onu qarşılamağa əri gəlir. Taqətsiz qadını əri qucağına alır. O, utandığından üzünü ərinin sinəsində gizlədərək “bağışla” deyə pıçıldayır. Kişi isə onu əzizləyib, nəvazişlə: “Sənin günahın yoxdu”, — deyir.
Bu əhvalatın sonradan necə inkişaf elədiyini, necə bitdiyini bilmirəm. Hər halda nikbin sonlandığına inanmağı çox istəyirəm.

Hərçənd, o vacib anda önəmlisi kişinin qadına sevgisini göstərə bilməsidir. Həmin situasiyada kişinin sevgisi toplumun anladığı dar çevrədən çıxır, bəşəri, böyük mənalar daşıyır: şəfqət, anlayış, mərhəmət, sayğı...

Kişi davranışıyla həm də onun içindəki qadını diriltməyə çalışır. Çünki bir qadının qadın, bir kişinin kişi kimi psixoloji, mənəvi ölməsinə ancaq SEVGİSİZLİK səbəb ola bilər. Və sevgisizlik cəmiyyətin bütün qatlarına, münasibətlər sisteminə təsir göstərəcək.
Davamı →

Hər tanıdığımız adam öləndə həyatımızdan nəsə qoparır. Bu günlərdə dünyasını dəyişən, Sovet dönəmində minlərlə qadının idealı olan aktyor Aleksey Batalov kimi.

Batalov yadımda ən çox Kann festivalında Qızıl palma budağı alan “Durnalar uçur” və Oskar qazanmış, sovet dönəminin kult filmlərindən biri “Moskva göz yaşlarına inanmır” filmlərindəki rollarıyla qaldı.

...Aleksey kinorejissor Vladimir Batalovun və teatr aktrisası Nina Olışevskayanın ailəsində doğulub. Uşaq olanda valideynləri ayrılır və anası yazıçı Viktor Ardovla ailə qurur. Onların qonşuları məşhur yazıçılar, şairlər idi: Mixail Bulqakov, Dmitriy Furmanov, Mandelştam.

Anna Axmatova Moskvaya gələndə onlarda qalırdı. Batalov xatırlayır ki, o, Bədaye teatr truppasında aktyor kimi işləyəndə ancaq bir qiyafəti vardı: əsgər qalifesi və çəkməsi. Həssas olan Axmatova üst-başını təzələmək üçün aldığı bütün qonorarı ona verir. Aleksey isə alış-veriş elədiyi dükanın yanında köhnə “Moskviç”i görəndə düşünmədən onu alır.
Davamı →

– Mən səni nə qədər çox gözləmişəm?
– 3 gün.
– Mən səni nə qədər çox gözləmişəm…
Əlbəttə ki, onun kimi kişini hər bir qadın bütün ömrü boyu gözləməyə hazırdır, təki o gəlsin. Ancaq gəlirmi? Onun kimi kişilər necə deyərlər, “göydən tökülmür”. Məncə, elə göydən tökülür axı, sadəcə çox az-az tökülür və ya ümumiyyətlə, tökülmür. Gözlə ki, gözləyəsən…

Qadını hansı kişi xoşbəxt edə bilər? O necə görünür, hündürboydur, sarışındır, imkanlıdır? Gəlin, çox axtarmayaq. Bütün bu sualların cavabını 1979-cu ildə “Moskva göz yaşlarına inanmır” filmini çəkən Vladimir Menşov verir. O nəinki sovet qadınlarına, hətta bütün dünyadakı qadınlara necə bir kişi ilə xoşbəxt ola biləcəklərini göstərir. Bu, Qoşa idi. Onu, həmçinin, Qoqa, Yura, Jora da adlandıra bilərsiniz, adın önəmi yoxdur. Önəmli olan onun kişi xasiyyətli olması və özünə, ətrafına, sevdiyi qadına hörmətlə yanaşmağı bacarmasıdır.

Əslində, bu obrazı yaratmaq üçün qadın psixologiyasına dərindən bələd olmaq lazım idi. Qadının nə istədiyini, ona necə yanaşmağı bilmək lazım idi. Menşov, görünür, bunu çox gözəl bilirdi. Məlumdur ki, rejissor özü bir ata, bir həyat yoldaşı kimi idealdır. Odur ki, “Qoşa” obrazını yaratmaq onun üçün heç bir çətinlik törətmir. Qoşa xarakterinə qayıdacağıq, hələlik isə sovet filmləri arasında öz xüsusi yeri olan “Moskva göz yaşlarına inanmır” haqda ətraflı söhbət edək. Vladimir Menşov filmi çəkərkən heç kim onun uğur qazanacağına inanmırdı. Onu filmin süjetinin primitiv olmasında təqsirləndirirdilər: “Bu çox adi, banal bir hekayədir”…
Ardı →

Hardasa uzaqlarda… daha dəqiq desək, “Elefant” restoranında dünyanın ən yaraşıqlı kəşfiyyatçısı öz həyat yoldaşı ilə görüşür. Onlar ayrı-ayrı masalarda əyləşiblər, səssiz-səmirsiz, heç nə demədən bir-birilərinə tamaşa edirlər.
Aralarındakı məsafə 5-6 addımdır, lakin bu məsafə yoxa bərabərdir. Bu baxışlarla onlar həm qucaqlaşır, həm öpüşür, həm də bir-birilərinin qoxusunu alırlar...

Ardı →