Vasitəli və vasitəsiz nitq

1. VASİTƏSİZ NİTQ

Başqasının eynilə işlətdiyimiz sözləri vasitəsiz nitq adlanır.

Bu cür cümlələr iki hissədən — müəllifin sözlərindən və vasitəsiz nitqdən ibarət olur: müəllifin sözü (M) vasitəsiz nitq «V»

Müəllim dedi: «Dərsə vaxtında gəlin».


Davamı →

Vasitəsiz və vasitəli nitq

Danışarkən və ya yazarkən bəzən basqasının sözlərindən (nitqindən) istifadə olunur. Başqasının sözləri (nitqi) iki üsulla verilə bilər: vasitəsiz, vasitəli.

Vasitəsiz nitq

Vasitəsiz nitqdə başqasımn sözləri (nitqi) dəqiq şəkildə, heç bir dəyişiklik edilmədən verilir.
Tərkibində vasitəsiz nitq olan cümlələr iki hissədən ibarət olur: müəllifin sözlərindən (M) və vasitəsiz nitqdən (V).


Ardı →

Vasitəsiz və vasitəli nitq

Danışarkən və ya yazarkən bəzən başqasının nitqini (onun dediyini və yazdığını) dinləyiciyə, oxucuya çatdırmaq lazım gəlir. Başqasının nitqi iki üsulla verilə bilər: a) vasitəsiz; b) vasitəli.
Vasitəsiz. Başqasının nitqi dəqiq şəkildə dəyişiklik edilmədən verilir. Məsələn: M. Qorki demişdir: məndə olan yaxşı cəhətlər üçün kitaba minnətdaram.
Vasitəli. Başqasının nitqinin məzmununu çatdırır. Məsələn: M. Qorki demişdir ki, onda olan yaxşı cəhətlər üçün o, kitaba minnətdardır.


Ardı →

vasitəli və vasitəsiz nitq

Rusca danışıq və ya yazı nitqində biz başqasının sözlərindən də istifadə edirik. Başqasının, özgənin nitq və ya sözləri iki üsulla verilə bilər: 1) vasitəsiz nitq (прямая речь) və 2) vasitəli nitq (косвенная речь). Əgər danışan və ya yazan adam başqasının sözləriyni, nitqini heç bir dəyişiklik etmədən verərsə, belə nitq vasitəsiz nitq hesab olunur. Məsələn: Рауф просит бабушку: «Расскажи другую сказку о животных».
Vasitəsiz nitqi, adətən, müəllifin sözləri müşayiət edir. həmin sözlər nitqin kimə aid olduğunu aydınlaşdırır. Vasitəsiz nitq dırnaq içərisinə alınır. Azərbaycan dilində olduğu kimi, rus dilində də vasitəsiz nitq müəllifin sözlərindən sonra, əvvəl və ortada gələ, işlənə bilər. Belə halda vasitəsiz nitqdə hansı durğu işarələrindən istifadə edilməlidir?

Ardı →