Kayzen

Hər bir millətin öz mədəniyyəti və dili onu millət olaraq təyin edən əsas xüsusiyyətlərdəndir. Buna mifologiya da daxildir. Sizlərə insanların ortaq atadan gəlməsi ilə bağlı alternativ mülahizələrimi təqdim edirəm.

Bazar ertəsi – hamının ilk iş günü olduğu üçün nifrət etdiyi gün. İngilis dilində “Monday” olaraq tərcümə olunan bu söz germanik dillərdə fərqli səslənir (norveçcə “mandag” kimi və s.). Bu sözün kökü göründüyü kimi “Moon day” yəni “Ay günü” ifadəsindən yaranıb. “Mani” qədim skandinav dinində “Ay”ın insanlaşdırılmış formasıdır. Qədim Romada bu günə “dies Lunae” deyirdilər, elə bu da “Ay günü” deməkdir. Hindlilər də bu günə “Somavar” yəni “Ay günü” deyirlər. Soma hinduizmdə ölümsüzlük simvoludur. Bu yerə qədər hər şey bizə normal gələ bilər, çünki yuxarıda adı çəkilən bütün dillər Hind-Avropa dilləri qrupuna daxildir. Amma Şərqi-Asiya dillərində də buna oxşar hallara rast gəlinməsi düşündürücüdür. Çin dilində də bazar ertəsi ay ilə əlaqələndirilir. Bu sistem Koreya və Yaponiyada da var. Həftənin bütün günləri Hind-Avropa və Şərqi Asiya sistemlərində planetlər və elementlər ilə bağlıdır.
Davamı →

Vladimir Nabokov standartlardan kənar bir yazıçıdır. Onun əsərlərində ideya təbliğ olunmur, sadəcə fikir ifadə olunur, ona görə də orijinal dünyagörüşü və üslub tərzi yazıçı münasibətini pərdə arxasında saxlayır.

V.Nabokov estetik kateqoriyalardan danışmır, onları sözlərlə ifadə etmir, təzadlara münasibət bildirmir, bir çox məsələləri oxucu fikrinə və münasibətinə həvalə edərək, onu düşündürməyə, qərar çıxartmağa sövq edir. Bu baxımdan da yazıçının əsərlərini tədqiq və təhlil edən zaman ənənəvi tənqid və estetikanın normalarından istifadə etmək hər zaman mümkün olmur.

“Lolita” romanını əxlaq kateqoriyası baxımından təhlil edilməsi zamanı isə çıxarılacaq yalnış nəticələrdən qaçmaq üçün V.Nabokov məktublarından birində yazır: “Lolitanı” oxumağa qərar verdiyində lütfən onun son dərəcə əxlaqlı bir kitab olduğunu unutma”.
Davamı →

O, doğulanda İspaniya nəhəng dəniz imperatorluğu statusunu itirməsinin  kədərini və bunu super güc Amerikaya uduzmasının qəzəbini yaşayırdı. Ölkə imperatorluq idarəçiliyindən qopmuşdu, özünə yeni üsulu axtarırdı. Məhz belə dövrdə yetişən Franko (əsl adı Fransisko Paulino Ermenegildo Teodulo Franko Baamonde) atası kimi donanmaya qoşulmağı arzulasa da, 1898-ci ildə İspaniya-Amerika müharibəsi nəticəsində İspaniya donanması məhv olmuşdu. Donanmada ixtisarlar gedirdi və 14 yaşındakı Franko quru qoşunlarına yazılmağı lazım bildi. Ölkədəki ən prestejli hərbi akademiyalardan birində üç il təhsil aldıqdan sonra baş leytenat kimi orduya yazıldı və iki il xidmət etdi. 1900-cü illərin ilk illəri idi. Xalq çökən imperatorluğa görə hökümətə etiraz edirdi. Hökümətsə keçmiş günlərə qayıtmaq üçün ən yaxın ərazilərə əl atdı: Mərakeşə. Onsuz da XV əsrdən etibarən bu ölkəylə bağlı imperailist arzuları var idi. Və həmin günlərdə Mərakeş karyera qurmaq istəyən ispan hərbiçisi üçün tək seçim idi. Franko Mərakeşdə ona tapşırılan əməliyyatlara qoşulanda 1912-ci il idi.
Davamı →

Feminizm və ədəbiyyatda fikir axını texnikası deyiləndə ağla ilk gələnlərdən biri Virciniya Vulf olur.
25 yanvar 1882-ci ildə Londonda dünyaya gələn yazıçı daha çox “Özünə aid bir otaq”, “Mayaka doğru”, “Dalğalar”, “Missis Dallouey” əsərləri ilə tanınır.

Adi bir fikirlə başlayıb bir neçə dəqiqə sonra insanı tamamilə başqa mövzuda düşündürməyə başlayan fdüşüncə zənciri – fikir axını Vircinya Vulfun əsərlərində istifadə etdiyi əsas texnika idi. Məh bu vasitə ilə o, yaratdığı obrazların daxili monoloqlarını bütün çılpaqlığı ilə oxucuya çatdıra bilirdi. Bununla da yazıçı qaydalardan və qəliblərdən kənara çıxıb ədəbiyyatda modernist hərəkatın əsas nümayəndələrindən oldu.
Davamı →

Əfsanəvi Kleopatra – ecakar cazibəsi ilə dünyanın bir çox güclülərini qarşısında baş əyməyə vadar edən və uğurlu karyera qurmağı bacaran qadın siyasətçi olub. Analitik.az böyük imperatorların ağlını başından çıxaran bu qadının həyatının mühüm detallarını təqdim edir. Romanın qüdrətli siyasi xadimləri – Qay Yuli Sezar və Mark Antoni onun cazibəsi qarşısında aciz idi.
Davamı →

Biz çox tez-tez şəxsiyyət və yaradıcılıq haqda, özü də ağızdolusu danışmağı sevirik. Cidd-cəhdlə sübut eləməyə çalışırıq ki, bu iki məqam bir-birini tamamlayır və hökmən bir-birinin yanında olmalıdır.

Amma bir məsələ dəxi var. Yaradıcılığına şəxsiyyəti bucağından, özü də nakam taleyi ilə bağlı lazım olandan daha yüksək qiymət verdiklərimiz azdılarmı? Əlimizi qoyaq ürəyimizin üstünə və son dərəcə obyektivcəsinə düşünək: Almaz Yıldırım, Əhməd Cavad və neçə-neçə başqaları bir misra, yaxud bircə şeirləmi ədəbiyyatda özlərinə yer eləyə bildilər?! Onların yaradıcılığına bütövlükdə qiymət verərkən talelərinin qaranlıq pərdəsi bizim gözümüzü tutmurmu?!
Davamı →

“Master və Marqarita” Mixail Bulqakovun ən məşhur romanı olmaqla yanaşı, həm də ədəbiyyatın ən sirli əsərlərindən biridir. Neçə illərdir ki, tədqiqatçılar romanın sirrini tapmağa çalışır. Onların çoxu belə düşünür ki, əsərin yeddi açarı var, həmin açarlar vasitəsilə “Master və Marqarita”nı başa düşmək olar.

1. Ədəbi mistifikasiya
Tədqiqatçılara dəqiq məlumdur ki, Mixail Bulqakov XIX əsr alman mistisizmini ciddi surətdə öyrənirdi. Məhz Tanrı haqqındakı traktatları, xristian və iudaizm dinlərində iblis barədə rəvayətləri, Şeytan haqqında əfsanələri oxuyandan sonra belə bir kitab yazmaq həvəsinə düşmüşdü. Əsərdə onun bütün oxuduqları ümumi şəkildə əks etdirilib.
Davamı →

Bulantı və qusma: Günün erkən saatlarında başlayır. 6-cı hamiləlik həftəsində baş verir və 6-12 həftədən sonra özbaşına itir. Həddindən artıq ürək bulanma və qusmalardan çox döllü hamiləlik, guatr və ya mol hamiləlik ağla gəlir. Bu ürək bulanma və qusmanın səbəbi sürətlə yüksələn hCG adı verilən hamiləlik hormonudur.

Sidiyə getmə pozuntuları: Birinci trimesterdə (ilk üç ayda) böyüyən uterusun (rəhm), mesane üzərinə basqı səbəbi ilə tez-tez sidiyə getmə ehtiyacına gətirib çıxarır. Hamiləlik irəlilədikcə bu şikayətlər itər ancaq hamiləliyin sonuna doğru təkrarən ortaya çıxır.
Davamı →

Bir çox kino adamları «kino mənim həyatımdır» deyə bilərlər: bu sənəti həyatı qədər sevdiyindən, yaxud kino aləminə ömrünün ən yaxşı illərini bağışladığından. Ceyhun Mirzəyev də belə deyirdi. Amma onun bizim gördüyümüz, bildiyimiz həyatının bütün məqamlarının başlıca özgünlüyü olan səmimiliyinin nagahani təsirliliyi bu deyimə ayrı bir ahəng verirdi; onun çəkiliş meydançasında ilk iştirakı 1 yaşında ikən baş tutmuşdu.

1 yaşlı oğlan uşağının dil açar-açmaz poetik parçalar söyləmək bacarığını görən kino işçiləri Ceyhunu İ. Piryevin «Sibir torpağı haqqında dastan» filminin çəkilişlərinə aparıblar. Bundan sonra biz kinosevərlər onu tez-tez görməyə başladıq — «Koroğlu», "Əsl dost", «Bir məhəlləli iki oğlan», «Cazibə qüvvəsi», «Görüş», "Ögey ana", «Yenilməz batalyon», «Lətifə», «Yol əhvalatı» və s. Tez də itirdik. İlk rejissor işi həm də sonuncu oldu — «Fəryad» filminin sarsıntısı iliyə elə işlədi ki, çox keçmədən o fəryad Ceyhun Mirzəyevin bu dünyanı qəfil tərk etməsinin onu sevənlərin qəlbində qopardığı fəryada qarışdı.
Davamı →

1. “Dövlət”, (B.E.Ə. 380) Platon
Platonun “Dövlət” kitabı neçə əsrdir siyasət və dövlət fəlsəfəsi üzərində baş sındıranların, “ideal dövlət, cəmiyyət necə olmalı?” deyə sual verənlərin oxuduğu bir kitab.

2. “Nikomax etikası”, (B.E.Ə. 350) Aristotel
Fəlsəfə tarixinin ən məhsuldar filosoflarının önündə gələn, neçə əsrdir fəlsəfi paradiqmaları müəyyənləşdirmiş Aristotelin oğlu Nikomaxa həsr etdiyi etika kitabı.

3. “Hökmdar”, (1532) Nikkolo Makiavelli
Bu gün makiavelist sözünü eşidəndə ağlımıza iqtida və mənfəət uğrunda hər şeyi edə bilən, heç bir etik dəyəri olmayan şeytani tip gəlir. Bu söz məhz İtaliya siyasət filosofu Nikkolo Makiavellinin adından gəlir. Makiavelli başqa kitablar da yazsa da şöhrətini əsasən “Dövlət” əsəri ilə qazanıb.
Davamı →