Рейтинг
+213.09

346 saylı marşrut

90 üzv, 114 topik

Kişi ədəbiyyatının şorgözlüyü

Üzüm ayağınızın altına, bir oxucum var, hər gün yeni şeir istəyir məndən. Lap nağıllarda hər gün qurban istəyən əjdaha kimi. Dünən dedim ki, bəs qışın gəlməsi şeir deyilmi? Yemədi.

Yenə üzr istəyirəm, böyüklərin əllərindən, kiçiklərin gözlərindən öpürəm, başqa bir oxucum da var, adama qəribə-qəribə suallar verir. Bir dəfə soruşdu ki, sizin ən, ən, ən böyük arzunuz nədir? Qaldım gözlərimi döyə-döyə.

Nə qədər axtardımsa, bu ən böyük arzu şoğəribi ürəyimin heç bir küncündə tapmadım. Yadıma düşdü ki, əslində mənim ən böyük arzum-filan yoxdu, eləcə su üzündə gəmi kimi yaşayıram özüm üçün. Amma bunu oxucuya deməkmi olar, biçarənin həyatdan əli üzülər, xəyalqırıqlığına uğrayar. Yenə sağ olsun, özü məni vəziyyətdən çıxardı, nəsə anlamadığım fəlsəfi şeylər danışdı, mən də dedim, elə sən deyəndi.


Ardı →

Münasibətlər dolanbacı

Zamanə dəyişib... 
İnsanlar dəyişib... 
Dəyərlər dəyişib... 

Özümü bir sosial varlıq kimi dərk etdiyim gündən həyatlarında və ətraflarında baş verənlərin günahını absurd hədəflərdə axtaran insanların gileylərini eşidirəm. Hamı hansısa dəyişikliklərdən narazıdır, narahatdır. Hər kəs sadəcə geyimini dəyişib həyatının, ətrafındakı insanların dünyagörüşünün, münasibətlərin, qondarma və saxta dəyərlərin olduğu kimi qalmasını arzulayır. Bir kimsə dəyişmək istəmir — nə özünü, nə də yaşadığı cəmiyyətin məhəlli prinsiplərlə, dünyagörüşü ilə hasarlanmış sərhədlərini…


Ardı →

Biz hardan gəlirik və hara getməliyik?

Bəzən klassiklərdən birinin məqaləsini, şeirini, hekayəsini paylaşırsan. O dəqiqə bir neçə insan peyda olub, belə bir şərh yazır:

“Allah sənə rəhmət eləsin, Mirzə Cəlil. Allah sənə rəhmət eləsin, Sabir. Allah sənə rəhmət eləsin, Üzeyir bəy… Heç dəyişməmişik. Yüz il əvvəlki kimi qalmışıq. Yüz ildə heç nə dəyişməyib”.

Elə həvəslə dəyişməmişik yazırlar ki, elə bil dəyişmədiklərinə sevinirlər. Əvvəla, çox şey dəyişib. Onların zəhməti hədər getməyib. Biz çox vaxt necə ola bilərdik, necə ola bilərdi haqqında yox, necə var haqqında düşünürük.

Yuz il bundan əvvəl baş vermiş bir çox hadisələr təkrarlana bilər. Düzdü, Mirzə Cəlilin, Haqverdiyevin bir çox obrazlarına son vaxtlar daha tez-tez rast gəlirik. Amma ümumilikdə çox dəyişiklik var. Yüz il bundan əvvəl bir qadının səhər evdən çıxıb, işə getməsi möcüzə sayıla bilərdi. Bu gün minlərlə qadın işə gedib-gəlir. Yuz il bundan əvvəl bu qədər qız xeylaqının təhsil alması heç kimin ağlına gəlməzdi. Heç nə dəyişməyib deyənlər görünür, klassiklərin əsərlərini diqqətlə oxumayıblar və yaxud heç oxumayıblar. Əgər sən dəyişməmisənsə bu sənin problemindir. Mən dəyişmişəm.
Ardı →

Təsadüflər yoxsa yazılmamış qanunlar?

* Yerə düşən hər şey ən çətin küncə diyirlənər.
* Mürəbbəli çörək nə zaman yerə düşsə, mürəbbəli üzü üstə düşər.
* Bir şey təmir edərkən əlin tamamilə yağa bulananda burnun qaşınar.
* İnsanların səni seyr etmə ehti…malı düşdüyün gülünc vəziyyət ilə düz mütənasibdir.
* Səhv nömrə yığanda yığılan nömrə heç vaxt məşğul olmur.
* Duşa girib islandığında telefona zəng gələr.
* Bir əşyanın işləmədiyini isbat etdiyin zaman, həmin əşya işləməyə başlayar.
* Ayağınıza tam oturan bir ayaqqabı gətirildikdə mağazadakı ayaqqabıların ən eybəcəridir.
* Hər hansı bəyəndiyiniz bir şeyin istehsalı dərhal dayanar.
* Telefona zəng gözlədiyin müddət ərzində zəng gəlməyəcək, ancaq gedib, başqa bir işlə məşğul olduğun anda zəng gəlib səni işindən ayıracaq.
* Siz imtahanlara istədiyiniz qədər hazırlaşın, sonda hər zaman öyrənmədiyiniz bir yerdən sual çıxacaq!
* Dəqiqələrlə gözlədiyin avtobus sən tam siqaret yandırdığında gəlir.
* Siqaret tüstüsü hər zaman siqaret çəkməyən adama doğru gedir.


Davamı →

Gəlin stressimizdən başqa xalqlara da verək, adam simic olmaz

Çox adama məlumdur ki, Skandinaviya ölkələrində həyat şəraiti çox yüksəkdir və orada yaşayan əhali demək olar ki, ehtiyacın nə olduğunu bilmədən, firavan həyat sürür. Statistikaya görə İsveç, Norveç, Danimarka dövlətləri sosial təminat və qayda-qanun baxımından yaşamaq üçün ən əlverişli ölkələr sırasında birincilərdən hesab olunurlar. Bir başqa statistikaya görə isə, dünyada ən çox mənasız intihar halları elə bu ölkələrdə olur. Araşdırmalara görə bu ölkələrdə intihar edənlərin əksəriyyəti, özlərini stressiz həyat yaşadıqlarına görə öldürüblər. Yəni cəmiyyətləri o qədər ideallaşıb ki, insanların həyatında stress, əsəbiləşmək demək olar ki, yox olub. Hüquq və azadlıqlarının tam qorunması şəraitində stressiz, sosial problemləri çözülmüş vətəndaşlar nəticədə heç bir stimul tapmayaraq, özlərinə qapılırlar, ani bir inciklik, adi bir narahatlıqdan depressiyaya düşərək özlərini öldürürlər.


Ardı →

Uzanmış Burun Sindromu

Biz Buratinoyuq?Aleksey Tolstoyun «Qızıl açar, yaxud Buratinonun sərgüzəştləri» nağılını və bu nağılın süjeti əsasında çəkilmiş eyni adlı filmi yəqin ki, çoxları xatırlayır. Uşaqlıqda bu nağılı çox sevirdim, filmi də həmçinin...

Evimizdəki çoxsaylı kitabların arasında bu nağılın diqqətimi xüsusi olaraq cəlb etməsinin isə, şübhəsiz ki, özəl səbəbi var idi...

Deməli belə...

Qonşularımdan bir oğlan, ondan 2 yaş kiçik olan bacısından qənaət etdiyi pulları almaq üçün hiyləyə əl atmışdı. Və qızcığazı inandırmışdı ki, əgər o pullarını torpağa basdırsa bir neçə gündən sonra həmin yerdən «pul ağacı» cücərəcək. Qızcığaz isə ildırım sürəti ilə böyüyən bu «ağac»ın «meyvə»lərini dərərək bütün arzularını həyata keçirəcəkdi... 


Ardı →

Sıra mədəniyyəti

Yəqin ki, hər birimiz bankomatlarda, marketlərdə, avtobuslara minərkən və s. hallarda insanların heç bir sıraya məhəl qoymadan bir-birlərinin önünə keçməsinin və nəticədə, yaranan qarma-qarışıqlığın dəfələrlə şahidi olmuşuq. Həmin vaxt sual yarnır ki, axı bu insanlar niyə belə edirlər? Məgər belə aqressiv olmaqdansa, daha mədəniyyəli tərzdə davranıb, növbədə dayanmağı məqbul hesab edə bilmərikmi? Əlbəttə ki, edə bilərik, çünki bu, məhz bizlərin əlindədir.

Ancaq təəssüf ki... Təəssüf ki, bizlər metro stansiyalarının girişlərində quraşdırılmış post-terminallara gediş haqqı yükləmək üçün, demək olar ki, bir-birimizə aman vermirik. Hətta pik saatlarında elə hallar olur ki, ayaqlar altında qalıb tapdalananlar, çantaları cırılanlar, pərən-pərən düşüb bir-birini itirənlər də tapılır. Təəssüf ki, belə məqamlarda insanlar nə qocalara, nə uşaqlara, nə əliuşqalı qadınlara, nə də hamilə xanımlara yol və sıra vermək istəmirlər.
Ardı →

Təpəgözlük sindromu

...Son 200 ilin tarixini varaqlasaq, az qala hər günümüzə bir faciə, bir matəm, bir işğal, bir parçalanma… düşür. Boş günümüz yoxdu...

İl boyu faciələrimizi və bu faciələrin gətirdiyi ovqatdan bir o qədər də fərqli əhval-ruhiyyə aşılamayan bayramlarımızı sıralayırıq...

Sanki 200 ildir üzərimizdə şok terapeyası ilə bağlı eksperiment aparılır: Ağla, gül, əylən, sonra yenə də ağla… Amma düşünmə, nədən ağlar günə qaldığının fərqinə varma… İmanının yerini xurafatla, sevginin yerini istəklə, fədakarlığın, intellektin və cəsarətin yerini populizm və ritorika ilə doldursunlar və sən taleyinə hökm edən çərxi-fələk görüntülü yel dəyirmanlarının əxlaqsız təkəbbürünə boyun əy, müti ol, başın ayaqlarınla qol-boyun olanadək əyil...

...Bizi parçalayıblar, yurd yerlərimizi yağmalayıblar, etnik təmizləməyə, soyqırımına məruz qoyublar. Soyu-kökü bilinməyən murdar bir toplum tarixi torpaqlarımızda dövlət qurub və yenidən yağmaladığı ərazilərimizdə meydan sulayır. 35 milyonumuz fars şovinizminin əsarətində can verir. Dərbəndin, Borçalının adını heç dilimizə də gətirə bilmirik. Daha doğrusu dilimizin ucundaca əski yurd yerlərimizin adına edam hökmü kəsirik... 


Ardı →

Xatirə dəftəri | Doktor Ravik

Azerbaycanlilarin cox sevdikleri janr—xatire janridir. Azerbaycan insan; xatire danışmağı, xatirə yazmağı çox sevir.
Xatire janrinin en gozel numunesi azerbaycan qizlarinin xatire defteleridir. Azerbaycanda universitete, kollece-zada giren qizlarin boyuk ekseriyyeti derhal bu ishe girishir. Elimizde olan melumatlara gore, Sabir adina kollecin (bedbext Sabir!), pedaqoji ve muellimler institutlarinin, Baki 2 nomreli baza tibb mektebinin qizlari bu ishde xususi fedakarliqlari ile secilirler. Adeten xatire defterine rengli qelemlerle qizilgul, oglan, qiz resmleri cheken, defterin kenarini namelum naxishlarla bezeyen qizlarin xatire defteleri daha populyar olur. Internet hele de adini cekdiyimiz tehsil muessiselerine daxil ola bilmeyib. Uzaqbashi chata-zada girirler, vessalam.
Davamı →

Zəhlətökən, mənasız suallar

Hər gün çoxlu suallar veririk bir-birimizə. Bunlardan bəziləri cavab almaq, nəsə öyrənmək üçündür. Bəziləri isə sadəcə artıq ənənəyə çevrilmiş və əslində cavabı olmayan suallardır. Bunlar arasında bizi əsəbiləşdirənlər, bezdirənlər də olur. O suallardan yadımıza düşənləri yığdıq bir yerə.

“Necəsən? Başqa nə var, nə yox? Ayrı vəziyyətin?”

Birinci suala cavab vermək olur, digər iki sual müəmmalıdır. Adam soruşmaq istəyir, səni konkret nə maraqlandırır? Başqa nə var nə yox? Bu nə deməkdir axı?
Davamı →