Bir gün Qayğı (cura) bir çaydan keçərkən palçıq yığını görür. Palçıqdan bir az götürüb ona forma verməyə başlayır. İşi başa çatdıranda Yupiter gəlib çıxır. Qayğı, Yupiterdən düzəltdiyi yaradılmışa ruh verməsini istəyir. Yupiter, onun istəyini yerinə yetirir. Fəqət Qayğı yaratdığına ad qoymaq istəyəndə Yupiter mane olur, “adını mən qoymalıyam” deyir. Qayğı və Yupiterin mübahisəsinin üstünə bu dəfə Torpaq (dünya) gəlib çıxır və mübahisəni kəsir. Qayğının forma, Yupiterin ruh verdiyi yaradılmışın maddəsinin ondan olduğunu söyləyərək “adını da mən qoymalıyam” deyir. Uzun mübahisədən sonra üçlük, Saturndan məsləhət almağa qərar verir. Saturn hakim seçilir.

Hakimin qərarı belə olur: Yupiter, sən yaradılmışa ruh verdin, o, öləndən sonra ruhunu sən alacaqsan. Dünya, sən ona bədən verdin, öləndən sonra bədənini sən alacaqsan. Qayğı, sən ona forma verdin, o, yaşadığı müddətdə sənin hökmranlığın altında olacaq. Hazırda aranızda ad qoymaq üstündə mübahisə var, gəlin, ona homo deyək; çünki o, “humus”dan (palçıqdan) yaradıldı.
Bəlkə də insanların fatalizmi rəsmən qəbul etməsi elə bu mifi uydurmaqla başlayıb.
Humus, ölümlü məxluq olduğunu dərk elədiyi andan qayğı onun yaxasını buraxmır. O gündən uşaqlığını “ölüm varmı, yoxmu? “uşaqlar da ölürmü?” şübhələri ilə keçirir. Böyüklərin ona danışdıqları “ölülər yerin altında, yaxud göylərdə yaşayır” yalanları ilə böyüyür. Sonra gənclik gəlir. Dünya durduqca durmaq vəd edən gümrahlıq, sağlamlıq fışqıran əzələlər, “allah olmaq” iddiları… 
Gənclik elə bilir, bu enerji suyu qurumayan bulaqdır… Qısa müddət sonra ağaran saçlar, tökülən dişlər, sallanan əzələlər xəbərdarlıq edir, “biz yavaş-yavaş ölürük, sən də hazırlaş” deyir. Qəbul edirik, “səksən, doxsan, bir gün yoxsan.”
Ölüm, dinin ən yaxın dostudur. Var olmaq səbəbidir. Bu dostluq insanlıq tarixi qədər qədimdir. İnsan ölüm gərginliyi qarşısında qorxularının və qayğısının təsirini azaltmaq üçün hansısa fəlsəfi, yaxud dini vasitələrə əl atır. Çünki qarşı tərəf insana, ölüm qorxusu ilə mübarizədə kömək edəcəyini söyləyir. Ona görə, bütün dövrlərdə filosoflar, şairlər, elm adamları, yazıçılar, ələlxüsus din adamları ölüm və din haqqında nəsə deməyə çalışıblar.
Bütün dünyanın bildiyi köhnə xəbərdir, insan dindarlaşdıqca onun ölüm qayğısı artır. Tərsinə, ölüm qayğısı artdıqca dindarların sayı artır. Din insanlara bir tərəfdən ölümsüzlük inancı verir, digər tərəfdən “cənnətə giriş”in bu dünyada qoyduğu qaydalara-qadağalara riayətdən asılı olduğunu bildirir. Qorxu-ümid (islamda havf-reca) nizamı yaradır. Amma yarada bilirmi?.
Hər kəsin ölüm qayğısının mənbəyi fərqli ola bilər: əzizlərindən, evindən, ailəsindən ayrılmaq; bədəninin torpaqda qurda-quşa yem olacağını düşümək; zəngin, komfortlu sosial statusu qoyub getmək, və s. Lakin ən qorxulusu “ölərkən çəkilən əzab”dır.
İnsan qorxur… Necə öləcək? Aylarla-illərlə çəkən xəstəlikdən tanınmaz hala düşərək, yoxsa əzizlədiyi bədəni hansısa zərbədən bir anda dağılaraq? Dindarın qorxusu isə bununla bitmir, çünki dinin öyrətdiklərinə görə, günah eləyən axirətdə cəzalanacaq. Onun gözünün qabağına axirətdəki məhkəmə, sirat, cəhənnəm odu kimi min cür qorxulu səhnə gəlir. Dinə görə isə günah eləməyən insan yoxdur. Yəni axirətdə cəzalandırılma qorxusundan qaçmaq mümkün deyil. Buna görə, dindar insanın imanı artdıqca, axirətə açılan qapıya yaxınlaşma qorxusu da artır.

Fatalizmə son dərəcə inanan, bütün səhvləri, cinayətləri, bəlaları, faciələri allahdan görən bizlər, ölümdən niyə bu qədər qorxuruq? Fatalizm dindarlığın göstəricisidirsə, bizim çoxluq allaha, peyğəmbərə inanır. Namaz qılanımız var, oruc tutan, fitrə çıxaran, qurban kəsən, addımbaşı maşın saxlayıb yolüstü nəzir qutularına nəzir atanlarımız daha çox var. Hacımız, məşədimiz, hər elədiyimiz yaxşılığı sağ çiynində oturub savaba yazan mələklərə inancımız da öz yerində. Ölməzdən əvvəl, fürsətimiz varsa, ağlımız kəsən adamlardan “halallıq” da alırıq. O dünyadakı “depozit”imizi artırmaq üçün gedə bildiyimiz bütün yollardan keçirik. Yəni günahlarımızı yumağa “indulgensiya”ımız var və biz bunlardan müksimum istifadə edirik. İnanırıq ki, yaxşılığı edib dənizə atsaq, balıq bilib ovcumuza qoymasa da, xalıq mütləq biləcək. Günah edib, günahı bu dünyadaca yuyub təmizləyib o dünyaya getmək, cənnətin qapısından girmək imkanımız varsa, biz niyə hələ də ölümdən qorxuruq? Yaxud, niyə “fələy”in “yazdığı vaxt”da ölmək istəmirik? Yaşamaq üçün kömək edə biləcəyini güman elədiyimiz bütün qapıları döyürük? Məntiqlə, aclıqdan ölən afrikalı uşaq kimi cənnətdə qarnımızın tox olacağına inansaq, bir qarın ac, bir qarın tox yaşayan qisim, ölümə qurtuluşun müjdəsi kimi baxmalıdır. Amma yaşamaq üçün ən çox mübarizə aparan insanlar da elə maddi vəziyyəti aşağı olan insanlardır.
Bəlkə qədərə inanmaq bizə sərf edir, elədiyimiz əmələ görə nə özümüz özümüzü günahlandırırıq, nə də başqaları bizi günahlandırır. “Olmalı idi, oldu. Qismət belə imiş, ya da deyilmiş.” Məsuliyyəti biz daşımırıq. Mənəvi məsuliyyətimiz azalır, “qismət” bizi əsab hissindən azad edir. Çünki fatalist üçün hər şeyin “baiskar”ı yuxarıda oturan “ağabəydir”. O zaman biz niyə ondan imtina edək? Deməli, imanımızda səmimi deyilik. Əlimizdə olan, pislər içindən seçdiyimiz ən yaxşısıdır.
Etiraf edək, biz, Züyüt ağanın kahyası qədər saf deyilik ki, səsimizi Şeyxə verməklə “cənnətdə çox gözəl yerlər ayarla”dığımıza inanaq. Aldada bilməz vəd olunan cənnət bizi, sakitləşdirə bilər. O da ölüm yaxınlaşana qədər.