Рейтинг
+59.68

Körpəyə qulluq və analıq

37 üzv, 284 topik

Körpələrdə qulaq ağrısı

Körpələr tez-tez ağlayır. Bunun səbəbləri müxtəlif ola bilər. — uşaq acdır, onu köp və sancılar narahat edir, ona isti və ya soyuqdur, «pampers» yaşdır və s. Körpə uşaq öz «dərdini» yalnız ağlamaqla bizə çatdıra bilər. Ana hər zaman uşağın ağlamağının səbəbini başa düşməyə və ona kömək etməyə çalışmalıdır.

Qulaq ağrısı uşaqlarda ağlamaq və narahatçılıq üçün növbəti səbəbdir. Orta qulağın infeksiyası olan otit uşaqlar arasında çox yayılmış xəstəlikdir və ilk dəfə otit 1 yaşına qədər olan uşaqda inkişaf edə bilər.

Körpədə qulaq ağrısının simptomları:
— uşaq döşdən və ya süni südlə olan butulkadan imtina edir. Əmməyə başladıqdan dərhal sonra körpə narahat olmağa başlayır, döşü (və ya əmziyi) buraxır, ağlayır, başını fırladır. Məsələ burasındadır ki, əmmə hərəkətləri qulaq ağrısını artırır.

— gecəyə yaxın uşaqda hərarət yüksələ bilər.

— körpənin qulaq girəcəyinin qabağında olan üçbucaq şəklində çıxıntıya yüngül basdıqda, o, şiddətli ağrı hiss edir və güclü ağlamağa başlayır, başını fırladır.
Ardı →

Uşağa yeni yeməyi necə öyrətməli

Südəmər və balaca uşaqları yeni yeməyə necə alışdırmanın ana üçün çox böyük əhəmiyyəti vardır. Yeni doğulmuş uşağa əmməyi öyrətmək lazım gəlmir, bu anadangəlmə instinktdir. Vaxtından əvvəl doğulmuş uşaqlar birinci günlər və ya həftələr əmə bilmirlər, lakin sonralar uşaq bir az böyüyüb bərkiyəndə, döşü əmməyə başlayır.

Uşağı ana südünün dadına öyrətmək lazım gəlmir, çünki ana südü yeni doğulmuş uşaqların hamısının xoşuna gəlir. Lakin südəmər uşaqlara qaşıqdan və stəkandan istifadə etməyi öyrətmək, onları yeni yeməklərə alışdırmaq lazım gəlir. Elə etmək lazımdır ki, gözlənilən səmərənin əksi alınmasın və uşağın yemək həvəsi ölməsin. Təlim nəticəsində uşaq «yeni» yeməyi həvəslə götürsün.


Ardı →

Əmizdirmənin tənzimlənməsi

Ana südü ilə düzgün qidalandırılmanın ən əsas prinsiplərindən biri – uşağı onun tələbatına görə yedizdirməkdir.

Bunun mənası nədən ibarətdir? Bunun mahiyyəti ondan ibarətdir ki, uşağı istənilən səbəbə görə (oyandı, ağladı, narahatdır və s.) əmizdirmək lazımdır. Yəni uşaq nə vaxt istəyirsə, nə qədər əmmək istəyirsə, bunun üçün ona müvafiq şərait yaratmaq lazımdır. Bu, yalnız uşağın yedizdirilərək doyuzdurulması uçün deyil, onun psixoemosional rahatlığı üçün də çox vacibdir. Uşağın özünü rahat hiss etməsi üçün, uşaq 1 saat ərzində 4 dəfəyədək əmizdirilə bilər. Bundan heç də qorxuya düşmək, çəkinmək lazım deyil. Bu yalnız ilk dörlərdə baş verə bilər. Daha sonra uşaq özünün fərdi qidalandırılma ritmini yaradır ki, bu zaman onun əmizdirilməsi arasında olan fasilələr get-gedə artmış olur.

Daha bir vacib göstərici əmizdirilmənin müddətidir ki, onu da uşaq özü tənzimləyir: uşaq özü ananın döşünü buraxmayana qədər onu döşdən ayırmaq olmaz! Əks halda, uşaq doymayacaq, ananın döş giləsində isə müəyən problemlər yarana bilər. Bütün uşaqlar heç də eyni qaydada əmmirlər – bəziləri hər hansı bir fasilə vermədən tez-tez əmir, digərləri isə əksinə, hər damcını belə iştahla yeyir. Ona görə bəzi uşağa doymaq üçün aktiv şəkildə 10 dəqiqə əmmək kifayət edirsə, digərinə bunun üçün yarım saat, bəzən isə daha çox vaxt lazım olur. Analar bunu mütləq nəzərə almalı və səbirli olmalıdırlar!

Ana südü ilə qidalandırılma zamanı heç bir qrafik və cədvəllərə əməl edilməsi lazım deyil. Tez-tez və uzunmüddətli əmizdirilmələr zamanı uşağın normadan çox yeyə biləcəyi qorxusunun ciddi bir əsası yoxdur. Çünki ana südü uşağın mədəsində ləngimir və 15 dəqiqədən sonra nazik bağırsağa keçir. Uşağın bağırsağı isə ana südünü praktik olaraq qeyri-məhdud miqdarda həzm etmək qabiliyyətinə malikdir!

Müəyyən olunmuşdur ki, ana südü özüözünü “həzm etməyə” kömək edir. Bildiyimiz kimi, onun tərkibində bir sıra fermentlər də vardır. Məhz onların təsiri altında südün tərkibində olan yağlar və digər qida maddələri tez bir zamanda asanlıqla həzm olunur. Beləliklə, uşaq öz orqanizminə heç bir zərər vermədən, praktik olaraq daim ana südünü əmərək onu mənimsəmək qabiliyyətinə malikdir!
Ardı →

Uşağı çimizdirərkən

Körpələr dərilərində kifayət qədər qoruyucu yağ təbəqəsi olmadığı üçün tez üşüyürlər və iqlim dəyişikliyinə uyğunlaşa bilmirlər.Bu isə körpələrin dərisinin qurumasına səbəb olur. Ona görə də hamam suyunun temperaturu 36 dərəcə, otaq temperaturu isə 22-24 dərəcə olmalıdır. Körpə tez üşüdüyü üçün onun çimmə müddəti 5-6 dəqiqədən çox olmamalıdır. Körpəni çimizdirməzdən əvvəl və sonra diqqət edəcəyiniz ən mühüm xüsusiyyətlər bunlardır:
Ardı →

Uşaqlar üçün ziyanı olan əsas beş məhsul

Uşağınızın qida rasionunda bir sıra ərzaq qruplarının daxil edilməsi çox önəmli və olduğu kimi müəyyən ərzaqlar da vardır ki, onların uşaqlara verilməsindən yayınmaq qəti şəkildə tövsiyyə olunur.

Bu ərzaqlarla yaxından tanış olaq:

Şəkər
Şəkər immun sisteminin əsas zəiflədicisi olduğuna görə, şəkər immun stimullaşdırıcı (artırıcı) qida rasionuna daxıil edilməməlidir.  Hətta 100 qram miqdarında şəkər immun sistemini 50%-dək zəiflətməkdədir. Amerika Klinik Qidalanma jurnalı hələ 1973-cü ildə şəkərdən istifadədən yarım saat  sonra immun sistemini zəiflətmə effektinin yaranmasını və bu effektin beş saata qədər davam etməsini artıq məruzə etmişdi. Saxarozanın (ağ şəkər) istənilən qidalandırıcı  maddələrdən məhrumdur.

Bundan əlavə, şəkərin həzmi üçün vacib qidalandırıcı maddələr tələb olunur ki, bu da  uşağın orqanizmində olan qidalandırıcı elementlərin istehlakına səbəb olur. Şəkər müxtəlif gizli formada mövcud olduğundan savayı, həmçinin məxsusən uşaqlar üçün hazırlanmış hazır qida məhsullarının tərkibində var. Əksər uşaq ərzaq istehsalçıları qida  məhsullarında şəkərdən istifadə edir.

Baby Organix tək bir uşaq ərzaq istehsalçısıdır ki, şəkərdən istifadə etmir. Körpəlik mərhələsindən  hər hansı xüsusi istehsal olunmuş və satışda olan uşaq qidası adı ilə buraxılmış məhsullardan uzaq olmaq lazımdır. 2000-ci ilin may ayında çap olunmuş Ərzaq Komissiyasının hesabatı ilə 357 test edilmiş uşaq ərzaqlardan  57%-da yüksək səviyyədə şəkər aşkar olunub.


Ardı →

Əmgəklər

Cavan valideynlər bəzən narahat olurlar ki, uşağın əmgəyini zədələyə bilərlər. Narahat olmağa dəyməz. Əmgək elastik və çox qalın toxuma qatı, üzərində isə dəri qatı ilə örtülmüşdür.

Uşağa adi baxım zamanı (saçların daranması, saçların yuyulması və s.) əmgəyi zədələmək, praktik olaraq, mümkün deyil.

Böyük əmgəyin ölçüsü uşaqlarda müxtəlif ola bilər (orta hesabla 2,2 sm-dən 3,5 sm-dək).

Uşağın başında saç az olduqda əmgəyin altında nəbz vurmasını görmək olur. Bu, tam normal haldır.

Əgər uşağın əmgəyi gərgin və qabarıqdırsa, və ya əmgəyin qıraqları artıq dərəcədə yumşaq və elastikdirsə, uşağı həkimə göstərin — bu, hər hansı bir xəstəliyin əlaməti ola bilər.
Ardı →

Uşağın çimməsi və tərbiyə

Südəmər uşaq ilk günlər çimməyi xoşlamırlar. O, həmçinin paltarının, döşəkağısının dəyişdirilməsini, böyrü üstə çevrilməsini, ələ götürülməsini və ya çarpayıya qoyulmasını da xoşlamır. Uşaq özünün narazılığını ağlamaq və qışqırmaqla bildirir, əzələlərini gərib müqavimət göstərir.
Uşaq müvazinətinin pozulmasına daha həssasdır və anası onu çarpayıdan götürüb vannaya qoyduqda əzələlərini gərib reaksiya göstərir. Uşaq yumruğunu bərk sıxıb başının yanında saxlayır, yaxud anasının əlindən yapışır.
Davamı →

Körpənin bələnməsi və geyindirilməsi

Körpənin birinci paltarı əlbəttə ki, uşaq bezi və bələkdir. Bələyə gəlincə, yaxşı olar ki, hava isti olanda nazik parça bələklərdən, soyuq havada isə flanel bələklərdən istifadə edəsiniz.

Yenidoğulmuş uşaqlar həyatının ilk günlərində əl və ayaqlarını elə vəziyyətdə saxlayırlar ki, sanki bununla onları necə bələmək lazım olduğunu özləri göstərir. Buna görə uşaqlara qoruyucu qolcuqları olan koftalar geyindirir, bədənin aşağı hissəsinə birdəfəlik bez qoyub əsgi ilə bələyirlər. Uşağın ayaqlarını bərk dartmırlar. 2 aylığından başlayaraq uşağa çiynində bağları olan kombinezonlar geyindirə bilərsiniz.

Həkimlər ilk günlərdən başlayaraq geniş bələmə tərəfdarlarıdır. Bu zaman uşağın ayaqları yarımaçıq, rahat vəziyyətdə olur və bud-çanaq oynağı düzgün inkişaf edir.

Uşaq sakitdirsə, onun əllərini bələməmək də olar. Əgər uşaq narahat yatırsa və əllərinin öz-özünə əmələ gələn hərəkətləri ilə özü özünü oyadacaqsa, onda əllərini də bələmək lazımdır.

Körpənin paltarlarının tikişi bayır üzdən olmalıdır ki, tikişlər dərini zədələməsin. Uşaq paltarları körpə üçün rahat olmalıdır. Təbii parçadan (pambıq) geyindirib-soyundurmada asan, gen qollar və enli yaxud düymələnən boyunluq seçimin əsas şərtləri olmalıdır.
Ardı →

Gənc Analar üçün nələri bilmək vacibdir

1. Körpəni çarpayıdan götürməmişdən öncə əllərinizi onun kürək tərəfinə keçirib bir qədər gözləyin.Uşaq dayaq olduğunu mütləq hiss etməlidir.Eyni hərəkəti körpəni uşaq arabasına qoyduğunuz zaman da edin.

2. Əgər körpə diksinirsə, o zaman gecəlik əllərini də bələyin.

3. Ağlayan uşağı yedirtmək olmaz. İlk olaraq onu sakitləşdirmək lazımdır.Əks halda yemək yemə prosesi uşaq üçün zövq verməyəcək və o döşü pis götürəcək.


Ardı →

Körpə gəzintidə

Körpəylə açıq havada gəzmək onun sağlamlığı və inkişafı üçün çox vacibdir. Yaxşı havada siz körpənizlə bərabər gözəl vaxt keçirmək istəyirsinizsə, mütləq həmin vaxt ərzində ona lazımlı olan hər şeyi özünüzlə götürməlisiniz:

— təmiz plastik qutuda əmzik, zınqrov və ya digər yüngül oyuncaqlar, qəfil hava dəyişikliyinə hazır olmaq üçün əlavə isti paltar yaxud örtük və təbii ki, gigiyenik salfetlər.

Qış gəzintilərində soyuq küləkli havada xüsusilə diqqətli olmaq lazımdır. Axı bu yaşda körpə üşüdüyünü sizə deyə bilmir. Buna görə də siz donma və ümumi soyumanın əlamətlərini bilməlisiniz:

— körpə sakit uzanır, ətraf aləmə reaksiya vermir, istiyə “qənaət edir”;

— dərisi ağarır, soyuyur, nəbzi zəifləyir.

Bu halda uşağı dərhal isti yerə aparmaq lazımdır. İsitmə tədricən, passiv şəkildə həyata keçirilməlidir – sobadan, elektrik adyaldan istifadə etməyin. Körpəni isti örtüyə bükün, ona şirin isti maye verin və təxirə salmadan həkimə müraciət edin. Donmuş hissələri hər nə ilə olursa olsun sürtmək qəti qadağandır!
Davamı →