Рейтинг
+21.69

Astronomiya

33 üzv, 33 topik

Günəş nə vaxta qədər işıq saçacaq?

Hesab olunur ki, Günəş təqribən 4,59 milyard il əvvəl yaranmışdır. Günəş böyüklükdə olan ulduz ümumilikdə təqribən 10 milyard il yaşamalıdır. Bu, onun kütləsindən çıxış edərək və onun enerji mənbəyi olduğunu nəzərə alaraq hesablanmışdır. Günəş hidrogenli helium sintezinin termonüvə reaksiyasıdır. Beləliklə o, indi özünün həyat tsiklinin təqribən orta dövründədir. Hər saniyə Günəşin nüvəsində 4 milyon tona yaxın maddə şüalı enerjiyə çevrilir ki, nəticədə Günəş şüalanması və Günəş neytrinosunun axınını generasiya edir.
Davamı →

Ay

Ay- Yer planetinin yeganə təbii peykidir. Yer və Ayın mərkəzləri arasındakı məsafə orta hesabla 384 467 km-dir. Ayın Yer ətrafında bir tam dövrü 27 gün, 7 saat, 44 dəqiqə və 2,803 saniyədir. Saatda 3679 km yolu qət edir.
Diametri 3476 km
Səthinin sahəsi 3,79·1010 km²
Kütləsi 7,347673·1022 kg
Temperatur orta — 23 °C
minimum — 233 °C
maksimum — 123 °C


Ardı →

Bizim Qalaktika

Hələ ən qədim zamanlarda, insanları aydın və Aysız gecə göyündə şimaldan cənuba doğru uzanan işıqlı bir zolağın möcüzəli görünüşü həmişə maraqlandırmışdır.  Səmanın başqa Hissələrindən fərqlənən və nisbətən möcüzəli görünən bu işıqlı zolağı insanlar öyrənməyə çalışmışlar. Aydın məsələdir ki, adi gözlə bunu öyrənib müəyyən fikir söyləmək o qədər də asan olmamışdır. Şimaldan cənuba doğru yönəlmiş Həmin ağ zolağın Qalaktikanın mərkəzi müstəvisində yerləşən ulduzların şüalanmasının yaratdığı fon olduğu məlum oldu. Buna Ağ yol, Süd yolu, müsəlman aləmində isə Məkkə yolu, anadolu türkləri isə Samanyolu adını verdilər. Bu işıqlı zolağa Məkkə yolu adının verilməsinin özünəməxsus tarixi vardır. Hələ kompas kəşf olunmamışdan qabaq, insanlar cəhətləri müəyyən ulduzlara və səma cisimlərinin vəziyyətinə görə təyin edirdilər.
Ardı →

Teleskop

Müşahidə astronomiyanın açarıdırsa,teleskop da müşahidənin açarıdır.Teleskopların geniş imkanları var.Müqayisə üçün qeyd edək ki, teleskopsuz cəmi 6000 ətrafında ulduz görürüksə,müasir teleskoplarda milyardlarla ulduz görə bilirik.Ona görə də teleskop əsas astronomiya cihazıdır.
İlk teleskopu 1609-cu ildə Qaliley ixtira etmişdir və 1610-cu ilin yanvar ayının 7-də səmaya yönəltmişdir.Bu, astronomiyada inqilabi hadisə idi.


Ardı →

Yeni planet tapılıb

Həyat üçün münbit şəraitə malik yeni planet kəşf edilib. Bu barədə açıqlamanı amerikalı səma mütəxəssisləri veriblər. ABŞ Milli Elm Qurumundan Günəş sisteminin xaricində kəşf edilən planetin ətrafında dövr etdiyi ulduza nə çox yaxın, nə də uzaq olduğu, bununla bağlı olaraq da həyat üçün münbit olduğu qeyd edilib. Belə ki, planet su üçün nə çox isti, nə də çox soyuqdur. Burada su və atmosferin olduğu ehtimal edilir. Bu əlamətlərinə görə, yeni göy cismi Yer ilə bənzərdir.
Yeni planet Yerdən 20 işıq ili (193 trilyon kilometr) uzaqlıqda yerləşir. Yeni göy cisminə «581g» adı verilib. Onun çəkisi bizim planetdən 3-4 dəfə böyükdür və «Qliz 581» ulduzunun ətrafında fırlanır. Bir dövr 37 yer sutkasına bərabərdir.
Ardı →

Ulduzların sürüşməsi

Gecə vaxtı açıq havada göy üzünü seyr edərkən müxtəlif rəng və parlaqlıqdakı ulduzların meydana gətirdiyi o inanılmaz və möhtəşəm mənzərənin içindən bir ulduzun parlaq bir cizgi cızaraq sürüşüb getdiyini şübhəsiz ki, görmüsünüz. Bəziləri ürəyində bir dilək tutar, guya ulduz sürüşəndə o ulduzun öləcəyi və ölmədən əvvəl dilək diləyənin arzusunun yerinə yetəcəyi inancı çoxumuza məlumdur.

Xalq arasında ulduz sürüşməsi kimi tərif edilən bu hadisənin əslində ulduzlarla heç bir əlaqəsi yoxdur. Ulduzlar yerdən milyardlarla kilometr məsafədəki uzaq günəşlərdir. Günəş sistemimizin içində günəş və planetlərin cazibə qüvvələri arasında ora-bura gəzən saysız meteoritlər mövcuddur.
Ardı →

Günəş və Ay tutulmaları

Yeri də, Ayı da Günəş işıqlandırır. Ona görə Ay və Yer Günəşdən əks tərəflərinə kölgə və yarımkölgə salır. Ayın diametri 400 dəfə, Yerinki isə 110 dəfə Günəşin diametrindən kiçik olduğundan kölgələri konus şəkillidir. Yer Ayın kölgəsindən keçəndə Günəş, Ay Yerin kölgəsindən keçəndə Ay tutulur.


Ardı →

Geosentrik və heliosentrik sistem

XVI əsrin ortalarınadək planetlərin görünən hərəkətlərinə aid çoxlu müşahidə materialları toplanmışdı. Bu müşahidələrdən məlum olmuşdur ki, planetlərin görünən hərəkətlərində əsas istiqamət qərbdən şərqə, yəni üzümüzü göyün cənub tərəfinə tutsaq sağdan sola tərəfdir. Bu istiqamətdə olan hərəkət düz hərəkət adlanır. Zaman keçdikcə düz hərəkət yavaşıyır, sonra planet sanki dayanır, az sonra planetin hərəkəti şərqdən qərbə, yəni üzümüzü göyün cənub tərəfinə tutsaq soldan sağa tərəf olur. Belə hərəkət tərs hərəkət adlanır.


Ardı →

Ayın hərəkəti

Bir axşam təzələnmiş ayın yaxınlığında hər hansı ulduzu nişanlayın. Növbəti axşam həmin vaxtda Ayın bu ulduza nəzərən xeyli (təqribən 13°) şərqdə — sol tərəfə uzaqlaşdığını görərsiniz. Uzaqlaşma növbəti axşamlarda da davam edir.
Bir sutka ərzində nişanladığımız ulduza nəzərən Ayın uzaqlaşması 13° olduğundan o, bir tam dövrü 360°/13°=27,32 sutka ərzində başa vurur. Bu, Ayın ulduzlara nəzərən Yer ətrafında dolanma periodudur. Ona siderik ay deyirik.


Ardı →

Astronomiya nədir?

Astronomiya ən qədim təbiət elmidir.O, göy cisimlərini öyrənir.Yunanca “astron”-göy cismi,ulduz,”nomos”-qanun,elm deməkdir.Bir neçə elmi istiqamətlərdən və ona daxil olan bölmələrdən ibarətdir.
1.Astrometriya, nəzəri astronomiya və göy mexanikası
2.Astrofizika və ulduz astronomiyası
3.Kosmoqoniya
4.Kosmologiya


Ardı →