Yer kürəsini əhatə edən qaz təbəqəsinə atmosfer (yunanca “ atmos”-buxar, “sphaira”-təbəqə) deyilir.  Atmosfer hadisələrinini meteorologiya elmi öyrənir.Atmosferin qaz tərkibi:  78%-azot,  21%-oksigen, 1%-təsirsiz qazlar, karbon qazı.
Atmosferdə eyni zamanda buxar halında su və aerozol hissəciklər(his, toz, duz və s.) var. Aerozollar yağıntıların formalaşmasında əsas rol oynayaraq  kondensasiya nüvəsini təşkil edirlər. Atmosferin qalınlığı 3000 km-dən artıqdır.   Atmosfer müxtəlif xüsusiyyətləri ilə fərqlənən təbəqələrdən ibarətdir.
Ardı →

Havanın temperaturu termometr adlı cihazla ölçülür. Termometri metereoloji stansiyada 2 m hündürlükdə quraşdırılan qutuya qoyurlar. Orta sutkalıq temperaturu bilmək üçün hər 3 saatdan bir (sutkada 8 dəfə) temperaturu ölçürlər. Sonra temperaturları toplayaraq ölçmələrin sayına (8-a) bölürlər. Əgər gün ərzində həm müsbət həm də mənfi temperaturlar olarsa, müsbət və mənfi temperaturlar ayrılıqda toplanır, böyük rəqəmdən kiçik rəqəm çıxılır və ölçmələrin sayına bölünür. Bu zaman nisbətdə bölünənin işarəsi saxlanılır. Orta sutkalıq temperaturları toplayıb, aydakı günlərin sayına bölməklə orta aylıq temperaturu, orta aylıq temperaturları toplayıb ilin 12 ayına bölməklə orta illik temperaturu tapmaq olar.

Ardı →

Yeri əhatə edən hava təbəqəsi atmosfer (yunanca «atmos»-buxar, «sfera-təbəqə deməkdir) adlanır. Atmosferin qalınlığı 3000 km olub, Yer kürəsi ilə birlikdə fırlanır. Atmosfer 78% azot, 21% oksigen, 0.03% karbon və s. qazlardan ibarətdir. Arxey və Proterezoy eralarında bitki örtüyü seyrək olduğundan havada oksigen çox az olmuşdur. Atmosfer 5 qatdan ibarətdir:
1. Troposfer- atmosferin alt qatı olub, orta qalınlığı 11 km, ekvatorda 17-18 km, mülayim enliklərdə 10-11 km, qütblərdə 7-8 km-dir. «Hava fabriki» adlandırılan troposferdə hündürlük artdıqca temperatur və təzyiq azalır. Yerin cazibə qüvvəsinin təsiri nəticəsində atmosfer kütləsinin 80%-i troposferdə cəmləşib. Troposferdə külək əsir, bulud yaranır, yağıntı düşür. Günəş şüalarının yer səthini qeyri-bərabər qızdırması, gecə və gündüzün növbələşməsi, Günəş istiliyi və işığının udulma və əks olunma dərəcəsi troposferdə havanın temperaturunun dəyişməsinə təsir edən əsas amillərdir.

Ardı →

   

Yağışlı havalarda gördüyümüz göy qurşağı günəş şüalarının yağış damcılarında və ya dumanda əks olunması və sınması ilə meydana gələn, işıq spektri rənglərinin yay formasında göründüyü meteoroloji hadisədir. Göy üzündəki bu möhtəşəm rəng nümayişi əslində Günəşin güzgü rolu oynayan su damcıları tərəfindən əks etdirilən görüntüsüdür. Çünki ağ rəngdə gördüyümüz günəş şüaları əslində rənglidir. Göy qurşağı qırmızı, narıncı, sarı, yaşıl, açıq mavi, tünd mavi və bənövşəyi kimi əsas rənglərdən ibarət olur. Bu rənglər günəş şüası prizma rolu oynayan su damcılarının içində keçdikdə meydana gəlir. Çünki su işığı sındırır. Suyun işığı sındırmasının təsiri ilə rənglər müxtəlifləşir. Ayrılan rənglər yağış damcısının arxasında əks  olunur və damcının içindən keçərək digər tərəfə əyilərək çıxırlar.

İşıq: göy qurşağının əmələ gəlməsi üçün lazımi ilkin şərt işıqdır. Ona görə, əvvəlcə, Günəşdən gələn şüalar rəng əmələ gətirmək üçün müəyyən dalğa uzunluğunda olmalıdırlar. Günəşin yaydığı bütün şüaların içindən ancaq “görünən işıq” adlandırılan bu işığın yer üzünə gəlmə ehtimalı 10²⁵-də 1-dir. Bu inanılmaz ehtimal reallaşır və göy qurşağının rənglərinin əmələ gəlməsi üçün lazımi şüalar Günəşdən Yerə çatır.

Ardı →

Troposferin aşağı qatlarının anlıq fiziki vəziyyəti hava adlanır.
Müəyyən ərazidə xarakterik  olan hava  tiplərinin təkrarlanan çoxillik rejimi isə iqlim adlanır.
İqlim əmələgətirən əsas amillər aşağıdakılardır:
* Coğrafi enlik(günəş radiasiyası);
* Atmosferin ümumi sirkulyasiyası (hava dövranı, okean cərəyanları və s.)
* Səth örtüyü ( su, quru ,dağ, düzənlik və s)
Ardı →

Havanın yer səthinə və cisimlərə etdiyi təsirə atmosfer təzyiqi deyilir.Atmosfer təzyiqi barometr və ya barometr-aneroid cihazı ilə ölçülür. Normal atmosfer təzyiqi 760 mm c. st-dur.  İqlim xəritələrində eyni təzyiqli nöqtələri birləşdirən xətlər izobar adlanır. Havanın temperaturu kimi atmosfer təzyiqi də iki istiqamətdə dəyişir:  
*    Şaquli istiqamətdə — yer səthindən yuxarı doğru qalxdıqca cazibə qüvvəsinin azalmasına görə təzyiqin azalması (barik pillə);   
*    Üfüqi istiqamətdə -Yerin qeyri-bərabər işıqlanması(termik) və öz oxu ətrafında fırlanmasına görə ( dinamik) təzyiq qurşaqları formalaşır.
Ardı →

Planetar küləklər. Troposferin eyni xassələrə malik böyük həcmli havasına – hava kütləsi deyilir. Hava kütləsi müxtəlif səth örtükləri üzərindən keçərkən onların fiziki xüsusiyyətlərini özündə əks etdirir. Belə ki, okean üzərində hərəkət edən hava kütləsi rütubətli; səhra üzərində hərəkət edən hava quru, isti və tozlu; qar və buz örtüyü üzərində formalaşan hava soyuq, quru və şəffaf olur. Hava kütlələri daxil olduqları ərazinin havasının uzun müddət dəyişməsinə səbəb olur. Temperaturuna görə hava kütlələri isti və soyuq olur. Yer kürəsində 4 hava kütləsi var:

Ardı →

Qarın gözəlliyi və təbiətdəki rolu həmişə insanların marağını çəkib. Bu bloq yazısında hər kəsin sevdiyi qarın necə yarandığını və onun təbiət üçün əhəmiyyətini  araşdıracağıq. Qarın yaranma prosesi, atmosfer və iqlim şərtləri, ekosistemlər və insan həyatı üzərindəki təsirləri- bu mövzulara dair bütün mövzular haqqında məlumat verəcəyik.

Davamı →

Bulud dedikdə yəqin ki, ağlınıza atmoseferimizdə üzən, su buxarından ibarət olan buludlar gəldi. Lakin Magellan buludları məhz o mənada işlənilən bulud deyil. Magellan buludları əslində kiçik ölçülü qalaktikalardır. Ətrafında qaz və toz hissəcikləri çox sıx olduğu üçün onlara bulud deyilir. Bu anlayış özündə Böyük Magellan Buludu və Kiçik Magellan Buludunu birləşdirir.

Davamı →

Külək fərqli temperatur mərkəzləri arasında əmələ gələn hava axınıdır. Atmosferdəki fərqli temperaturlar fərqli hava təzyiqləri əmələ gətirdiyinə görə, hava davamlı olaraq yüksək təzyiqdən alçaq təzyiqə doğru yer dəyişir. Təzyiq mərkəzləri, yəni atmosferdəki temperaturlar arasındakı fərq əgər çox olarsa, hava axını, yəni külək güclü olur, bu da böyük dağıntılara səbəb olan qasırğaları əmələ gətirir.
Davamı →