Рейтинг
+60.64

Biologiya

44 üzv, 122 topik

Qan ağlayan ağac

Pterocarpus angolensis – tik ağacı növündən olan bu ağac daha çox Afrikanın cənubunda bitir.

Bu ağacı çox vaxt “qanı axan” ağac adlandırırlar. Ağaca bu ad heç də boş yerə verilməmişdir. Bu ağacı yaralayarkən, hər hansı bir budağını qırarkən və ya kəsmək istəyərkən, ağac qatı tünd qırmızı rəngli (eyni ilə qana bənzər) şirə ifraz edir, sanki, qanı axır.

Bu ağacin iri bir budağı və ya gövdəsi mişarlanarkən bir dəqiqənin içərisində ağac “al qana” boyanır. Sanki bir canlının bədəninin hansısa bir hissəsi kəsilib və canlının damarlarından qan axır. Bu səbəbdən də Pterocarpus angolensis ağacına “qanı axan” adı verilmişdir.

Ağacın ifraz etdiyi tünd qırmızı şirəni Afrikada təbii rəngləyici maddə kimi də istifadə edirlər. Bu təbii rənglərdən istənilən sahədə istifadə edilir. Çünki keyfiyyət baxımından çox yaxşı təbii boya hesab edilir. Hətta bayram günlərində yerli əhali ağacın ifraz etdiyi “rəng”lə bədənlərini də boyayırlar.

Ağacın ifraz etdiyi tünd qırmızı şirədən təkcə boyaq maddəsi kimi deyil, şəfaverici bir maye kimi də istifadə edilir. Deyilənə görə bu şirəni heyvan yağı ilə qarışdırıb bədənə sürtməklə bir çox xəstəlikləri müalicə etmək mümkündür. Belə ki, heyvan yağı ilə qarışdırılmış ağacın şirəsini bədənə sürməklə; qan xəstəliklərini, malyariya, qızılca, qızdırma, gözlə bağlı problemləri, mədəni, oynaq ağrıları və bədənin istənilən yerində olan kəskin ağrıları yox etmək, müalicə etmək mümkündür.
Ardı →

Biologiya rəqəmlərdə-2

1.    Adi amöbanın 1 ifrazat qovuqcuğu olur.
2.     Çoxalma zamanı bir amöba 2 yerə bölünür.
3.    Yaşıl evqlenanın 1 qamçısı olur.
4.     Yaşıl evqlenanın 1 ifrazat qovuqcuğu var.
5.    Yaşıl evqlenanın 1 qırmızı gözcüyü var.
6.    Yaşıl evqlenanın 20-dən çox xloroplastı olur.
7.    Evqlena 2 yerə bölünməklə çoxalır.
8.    Bir volvoks koloniyasmda 1000-ə qədər hüceyrə ola bilər.
9.     Hər bir volvoks hüceyrəsində 1 nüvə və 1 xloroplast olur.
10.     Hər bir volvoks hüceyrəsində 2 qamçı olur. (1 koloniyada 2000 qamçı)
Ardı →

Bitkilərdə Sporogenez və Qametogenez

Cinsi hüceyrələr adi generativ yaxud da yaradıcı toxumlardan əmələ gəlir,heyvanlarda onlar toxumluqlarda və yumurtalıqda, örtülü toxumlu bitkilərdə isə tozkisəciklərində və çiçəyin toxum tumurcuğunda əmələ gəlirlər. Çiçəyin toz kisələrindəgedən mikrospor proses mikroposporogenez, toxum tumurcuğunda gedən prosesmeqasporogenez adlanır.Mikro və meqasporun meydana çıxması ilə bitkilərdə sporofitin diploid fazasıqurtarır və qametofitin haploid inkişaf fazası başlayır. Bu da toz kisələrində,yumurtalıqda və kisələrində tozcuqların əmələ gəlməsi ilə qurtarır. Erkək qametlərtozcuqlarda və dışi qametlər (yumurta hücrələrin) rüşeym kisələrində qametogenezprosesində formalaşırlar.
Ardı →

Meyoz cinsi bölünmə kimi

Qametogenez prosesində xromosom sayının iki dəfə azalmasına meyoz və yareduksion bölünmə deyilir. Cinsi yol ilə çoxalan bütün orqanizmləri cinsi hüceyrələr, yaxud qametlər əmələgətirir. Cinsi hüceyrələrin əmələ gəlmə prosesinə qametogenez deyilir. Qametlərin əmələ gəlməsində hüceyrə nüvəsinin bölünməsinin xüsusi halımeyoz əsas sələf hesab olunur. Meyoz yunanca- meyozis- azalma deməkdir. Meyoz,mitozdan kəskin surətdə fərqlənir.Meyozun bioloji mahiyyətini başa düşmək üçün bilmək lazımdır ki, bütün örtülütoxumlu bitkilərin inkişaf sikli iki fazadan diploid, yaxud sporofit fazaları və haploid,yaxud qametofit fazası cinsi hüceyrələrin əmələ gəlməsinə qədər bütün dövrü əhatəedir.
Ardı →

Su haqqında

Su yaradıcı və həyatverici qüvvədir. Su olmadan müxtəlif zərrəciklərin qarışması və yayılması mümkünsüzdür. Su Yer üzündə xaos yaratmış, eyni zamanda həyatla dolu planet əmələ gəlmişdir. Suyun öyrənilməsi müəyyən mənada kainat qanunlarının öyrənilməsi deməkdir. Lap bu yaxınlarda alimlər sensasiya doğuran hipotez irəli sürmüşlər. Həmin hipotezə görə, kainat qanunları suda yazılmışdır. İlahi tənasüb adlanan qızıl nisbət qar suyunun molekulunda aşkar edilmişdir.
Adi suda hidrogen atomları arasındakı bucaq 104 dərəcədir, qar suyunda isə həmin bucaq dəyişməz olaraq 108 dərəcəyə, hidrogen rabitələrinin uzunluqlarının nisbəti 0,618-ə bərabərdir. Bu, suyun xüsusi halıdır.
Donaraq sonradan əriyən su öz yaddaşından həyatın baza proqramı istisna olmaqla, bütün informasiyanı silir.
Davamı →

Sovet hakimiyyəti illərində biologiya

Keçmişin səhvlərini aydınlaşdırmaq bu gün ən vacib məsələdir, yoxsa, o, yenidən təkrar oluna bilər.
1930 — 1950-ci illərdə sovet biokimyasında faciə ona görə yarandı ki, ondan ideoloji mübarizə cəbhəsi kimi istifadə etdilər və onu «burjua» biologiyasına qarşı qoydular. Həmin illərdə başqa elmləri — fizika, kimya elmlərini də siyasi mübarizəyə cəlb etmək istədilər. Lakin kimyaçılar və fiziklər bu hücumların qarşısını ala bildilər.
Biologiyanın əsasən genetika, sitologiya, fiziologiya və biokimya sahələri darmadağın edildi ki, bu da istər-istəməz onun başqa sahələrinə də məhvedici təsir göstərdi.


Ardı →

Ekologiya

Ekologiya (yunanca «ekos», «okos» yaşayış yeri, vətən, mənzil, «loqos» elm deməkdir) təbiət elmlərinin ən öncül, xüsusi əhəmiyyətə malik sahəsi olub orqanizmlərin bir-biri və xarici mühit amilləri ilə qarşılıqlı əlaqələrini, onların yaşayış tərzində, inkişafında, çoxalmasında həmin amillərin rolunu, təbiətin (hava, su, torpaq, heyvan və bitki aləmi, faydalı qazıntılar və s.) mühafizəsini, təbii sərvətlərdən istifadə olunmasının qanunauyğunluqlarını, ekosistemləri, onların əlaqəsini, təbiətin dialektikasını öyrədir.
«Ekologiya» sözünü ilk dəfə D.Q. Toro (1858) işlətmişdir. Lakin ekologiyanın tərifini 1866-cı ildə alman bioloqu professor Ernest Hekkel vermişdir.


Ardı →

Azərbaycan faunası

Azərbaycanın müasir onurğalı heyvanlar aləminə 6 sinfə aid 634 növ daxildir. Bunlardan dəyirmiağızlılar 1, balıqlar — 97, suda-quruda yaşayanlar — 10, sürünənlər — 52, quşlar — 367, məməlilər isə — 107 növlə təmsil olunur. Onurğasızların 14000 növünü həşəratlar təşkil edir.


Ardı →

Zoologiyanın bölmələri

Hazırda zoologiya vahid bir elm deyildir. Bu sistemə daxil olan elm sahələri heyvanat aləmini ayrı-ayrı   nöqteyi-nəzərdən   öyrənir.    Nisbi  olaraq  və öyrənmək məqsədilə həmin elm sahələrini iki qrupa bölmək olar: heyvanat aləminin ümumi məsələlərindən bəhs edən elmlər və ayrı-ayrı qrup heyvanlardan bəhs edən elmlər. Ümumi məsələlərdən bəhs edən aşağıdakı elm sahələrini göstərmək olar:
Morfologiya. Morfologiya yunan sözü olub, morfe — forma, loqos — elm deməkdir. Morfologiya şərait və mənşəyi ilə əlaqədar olaraq heyvanların quruluşunu öyrənən elmdir.


Ardı →

Piltdown Adamı Saxtakarlığı

Həvəskar paleontoloq olan Charles Dawson 1912-ci ildə İngiltərədə Piltdown yaxınlığındakı çuxurda bir çənə və bir kəllə sümüyü tapdığı iddiası ilə ortaya çıxdı. Çənə sümüyü meymun çənəsinə oxşamasına baxmayaraq, dişlər və kəllə sümüyü insanlarınkına oxşayırdı. Bu nümunəyə «Piltdown Adamı» adı verilib, 500 min illik yaş təyin edilərək müxtəlif muzeylərdə insan təkamülünə dəqiq dəlil olaraq nümayiş etdirildi. 40 ildən çox bu barədə elmi məqalələr yazıldı, izahlar verildi və rəsimlər çəkildi, insanın təkamülünə əhəmiyyətli dəlil olaraq təqdim olundu. Ancaq 1949-cu ildə skeleti bir daha araşdıran mütəxəssislər bunun saxta olduğunu, insanın kəllə sümüyünə bir oranqutan çənəsi birləşdirməklə düzəldildiyini aşkar etdilər.
Ardı →