Рейтинг
+50.73

Ədəbiyyat

80 üzv, 740 topik

İlyas | Lev Tolstoy

Ufa quberniyasında İlyas adlı bir başqırd yaşayırdı. Onu evləndirəndən bir il sonra atası vəfat elədi. O vaxt mal-heyvandan İlyasın 7 madyanı, 2 inəyi və 20 qoyunu var idi. Bir mülk sahibi kimi İlyas sərvət toplamağa girişdi: sabahdan axşama qədər arvadıyla min bir zəhmətə qatlaşdı, hər kəsdən erkən oyanıb, hamıdan sonra yatağa girdiyi üçün ildən-ilə zənginləşdi.

Düz 35 il əziyyət çəkən İlyas, ən nəhayət, böyük var-dövlət qazandı. Atlarının sayı 200-ə, iri buynuzlu heyvanlarının sayı 150-yə, qoyunlarının sayı isə 1200-ə çatdı. Nökər-naibləri onun ilxı və sürülərini otarır, qaravaşları isə madyanlarını və inəklərini sağır, südündən kumıs, pendir və yağ hazırlayırdılar. İlyasın malı, sərvəti başından aşırdı. Bütün mahal camaatı ona həsəd aparırdı. Haqqında deyirdilər: "İlyas bəxtəvər adamdır. Bu cür varlı-hallı birisinə heç ölüm də yaxın düşməz". 

Nüfuzlu insanlar da İlyasın səsini-sorağını alıb, onunla dostluq qurmağa can atırdılar. Çox-çox uzaqlardan qapısına qonaqlar gəlirdi. İlyas isə onların hamısını xoş qarşılayır, yedirib-içirirdi. Qapısına gələn hər kəsin qabağına kumıs, çay, şerba (pulu təmizlənməmiş xırda balıqlardan bişirilən şorba növü olmaqla, tatar və başqırd mətbəxinin təamıdır — A.Y.) və qoyun əti qoyulurdu. Həyətə qonaqlar girən kimi əlüstü bir-iki qoyun, qonaq-qara lap çox olanda isə at kəsilirdi.

İlyasın cəmi iki oğlu və bir qızı vardı. Oğlanlarını evləndirmiş, qızını isə gəlin köçürmüşdü artıq. İlyas kasıb olanda oğlanları onunla birgə çalışar, ilxılara və sürülərə baxardılar. Elə ki ailə varlandı, oğlanlar daha çox əylənməyə meyl saldılar, bir oğlu isə içkiyə qurşandı. Böyük oğul bir dalaşma zamanı öldürüldü, kiçik oğlunun arvadı isə çox yekəxana idi deyə, həmin övladı İlyasın sözündən çıxmağa başladı. Buna görə də o, həmin oğlunu evdən ayırdı.

Ayırdığı oğluna İlyas ev və mal-qara verdiyi üçün öz sərvəti azaldı. Bundan bir az sonra isə İlyasın sürülərində xəstəlik yayıldı və xeyli heyvan tələf oldu. Sonrakı il qıtlıq yaşandı — ot-ələf qəhətə çıxdı. Qara qış xeyli heyvanı məhv elədi. Sonra qırğızlar gəlib, ən yaxşı ilxısını zorla onun əlindən aldılar və beləcə, İlyasın malı-dövləti zavala uğradı. Get-gedə İlyasın maddi durumu pisləşdi, gücü isə azaldı. Yetmiş yaşına çatanda İlyas elə vəziyyətə düşdü ki, xalçalarını, yəhərlərini, kürklərini, içigilərini (uzunboğaz çəkmənin nisbətən yüngül növü — A.Y.), daha sonra isə mal-heyvanını satmağa məcbur oldu və tamamilə yoxsullaşdı. Heç özü də xəbər tutmadı ki, o qədər sərvət haraya yox oldu və əlacsız qalıb, ahıl yaşında arvadıyla birlikdə el qapılarında muzdurluq eləməyə başladı. 

Artıq İlyasın bütün var-dövləti əynindəki pal-paltarı, kürkü, xəz papağı, içigisi və başmaqları idi, bir də ağbirçək arvadı Şam-Şemagi. Evdən ayırdığı oğlu qürbət ellərə üz tutmuşdu, qızı isə dünyadan köçmüşdü. Odur ki, bu dünyada ahıl ər-arvada əl tutacaq bir kimsə qalmamışdı.
Qonşu Muhəmmədşahın bu insanlara ürəyi yandı. Özü nə hədsiz varlı idi, nə də çox kasıb, sadəcə düzənli bir yaşamı vardı və xeyirxah biriydi. Bir vaxtlar İlyasın süfrəsində yediyi duz-çörəyi o, hələ unutmamışdı. Rəhmi gəldiyi üçün qocaya dedi: "İlyas, arvadını da götürüb, bizim evə yerləş. Yayda imkanın yetdikcə, bağ-bağçada işləyər, qışda mal-heyvanı yemləyərsən. Şam-Şemagi isə qoy madyanları sağıb, kumıs hazırlasın. Yeməyiniz, geyiminiz mənim boynuma, bundan başqa ürəyiniz nə isə istəsə, deyərsiniz, onu da verərəm".

Qonşusuna təşəkkür edən İlyas arvadıyla birlikdə Muhəmmədşahın himayəsinə sığındı. İlk vaxtlar çətinlik çəksələr də, sonradan bu şəraitə öyrəşdilər, ər-arvad qonşunun evində yaşamağa və imkanları yetdikcə işləməyə çalışdılar.

Ev sahibinə bu cür adamlarla işləmək əl verirdi, çünki qocalar özləri təsərrüfat sahibi olduqlarından hər işin çəmini bilirdilər, tənbəl deyildilər, bacardıqları qədər işə can yandırırdılar. Muhəmmədşaha ağır gələn yalnız o idi ki, vaxtilə böyük imkan sahibi olan bu insanlar indi necə ağır duruma düşüblər.

Bir gün uzaq diyardan Muhəmmədşahın qapısına elçilər gəldi. Məclisə molla da çağırıldı. Muhəmmədşah göstəriş verdi ki, bir qoç kəsilsin. Heyvanı soyan İlyas bişirdiyi təamı qonaqlara yolladı. Qoç ətindən yeyən qonaqlar bunun üstündən çay içdilər, sonra isə kumısa keçdilər. 
Ev sahibi qonaqlarla xalça üstə düzülən, qu tükündən döşəkçələrdə oturub, piyalələrdən kumıs içib, söhbətləşdikləri vaxt iş-gücünü bitirən İlyas açıq qapının önündən keçdi. 
Onu görən Muhəmmədşah qonağından soruşdu:
— O qapının önündən keçən qocanı gördünmü?
Qonaq dilləndi:
— Hə, gördüm. Onda marağımı çəkəcək nə isə vardı ki?
— Məsələ burasındadır ki, o kişi vaxtilə bu mahalın ən zəngin adamı sayılan İlyasdır. Ad-sanını yəqin eşitmiş olardın.
Qonaq dedi.
— Əlbəttə ki eşitmişəm. Üzünü görməsəm də, şan-şöhrəti xeyli uzaqlara yayılmışdı.
— İndi onun əlində-ovcunda heç nəyi qalmayıb və mənim qapımda işləməyə möhtacdır. Arvadı da bizdə qalır, madyanları sağır.
Qonaq necə heyrətləndisə, ağzını nırçıldadıb, başını yellədi və dedi:
— Hə, görünür, xoşbəxtlik gəldi-gedər nemətdir. Fələyin fırlanan təkəri birini təpəyə qaldıranda, digərini çamura atır. Yaxşı, bəs o qoca necə dözür buna, xiffət-zad eləmir ki?
— Onu haradan biləsən?! Sakit, farağat bir həyat sürür özü üçün, yaxşı da işləyir.
Qonaq şoruşdu:
— Onunla söhbətləşə bilərəmmi? Həyatı barədə nələrsə öyrənmək istəyirəm.
Ev sahibi:
— Niyə də olmasın? — deyib, alaçığın divarını döyəclədi:
— Babay (başqırd dilində «baba» deməkdir — A.Y.), gəl, bizimlə birgə kumıs iç. Arvadını da gətir.
İlyas arvadıyla birlikdə alaçığa girdi. Qonaqlar və ev sahibi ilə salamlaşdı, dua oxuyandan sonra girişdə diziüstə oturdu. Arvadı isə pərdənin arxasına keçib, ev sahibəsinin yanında əyləşdi.
İlyasa da bir piyalə kumıs gətirdilər. O, bir daha qonaqlara və ev sahibinə baş əyərək, kumısdan bir qurtum alıb, piyaləsini yerə qoydu.

Qonaq ondan xəbər aldı:
— Hə, baba, bizim bugünkü növrağımıza baxanda yəqin sən öz keçmiş günlərini xatırlayıb, dərdə-qəmə batırsan? Vaxtilə, gör, necə gen-bol yaşayırdın, indi isə sıxıntılar məngənəsində qıvrılırsan?
İlyas gülümsəyərək, dedi:
— Əgər əsl xoşbəxtliyin və bədbəxtliyin nədə olduğunu sənə desəm, yəqin mənə inanmazsan. Sən bu sualı mənim xanımıma ver, çünki qadınların ürəyində nə varsa, dilində də odur. Bu məsələ barədə bütün həqiqəti qoy o, sənə açıb, söyləsin.

Qonaq pərdənin o biri üzünə səsləndi:
— Hə, nənəcan, əvvəlki xoşbəxtliyin və indiki qara günlərin barədə sən nə fikirləşirsən?
Pərdənin arxasından Şam-Şemaginin səsi gəldi:
— Mənim gəldiyim qənaət belədir: ərimlə baş-başa düz əlli il ömür sürmüşük, daim xoşbəxtlik axtarsaq da, onu tapmamışıq. Ancaq iki ildir bütün sərvətimiz əldən çıxıb və muzdurluqla çörəyimizi qazanırıq. Əsl xoşbəxtliyi biz bunda tapdığımız üçün artıq xoşbəxtlik axtarışlarından əl-ətək üzmüşük. 

Qonaq da, ev sahibi də bu cavabdan heyrətə gəldilər. Muhəmmədşah yerindən dikəlib, pərdəni çəkdi ki, qarının üzünü görsün. Əllərini çataqlayan qarı gülümsəyərək, ərinə baxırdı, əri isə bu ara ona gülümsünürdü. Qarı bayaqkı fikrini təkrarladı:

— Bu, doğru sözümdür, zarafat-zad eləmirəm. Varlı olduğumuz o əlli il boyunca biz səadət axtarsaq da, onu heç cür tapa bilmədik. Daha heç nəyimiz qalmadığından muzdurluğa başladıq və əsl xoşbəxtliyi onda daddıq. Daha bu dünyadan başqa bir umacağımız yoxdur.
— Axı, indiki xoşbəxtliyinizin məğzi nədədir?
— Deyim nədədir: zəngin olanda bircə saat da boş vaxtımız olmurdu ki, dərdləşək, axirətimiz barədə düşünək, Allaha iman gətirək. Qayğılarımız daim başımızdan aşırdı çünki! Qonağımız gəlirdi — düşünürdük ki, ona nə yedirək, nə içirək, nə pay qoyaq ki, bizi yamanlamasın. Qonaq-qara olmayanda isə nökər-qaravaşı güdürdük ki, az işləyib, çox yeməsinlər. Beləcə, daim dünya malı üstündə əsirdik, bu isə günahdır. Ya dayçanı, ya buzovu canavar dağıtmasın deyə, ya da oğru sürünü aparmasın deyə təlaşlanırdıq. Gecələr gözümüzə yuxu getmirdi ki, birdən qoyunlar quzuları basıb, tapdalayarlar. Gecə vaxtı çıxıb, tövləyə baş çəkirdik. Təzəcə rahatlaşan kimi qış üçün yem tədarükünün qayğısı alırdı canımızı. Üstəlik, bütün bu məsələlərdə ərimlə aramda vaxtaşırı münaqişə qopurdu. O, deyirdi ki, belə eləyək, mən isə deyirdim yox, belə edək və başlayırdıq dilləşməyə, günaha batmağa. Bu minvalla biz qayğılarla, günahlarla baş-başa bir ömür sürmüş və xoşbəxt həyatın nədə olduğundan bixəbər qalmışdıq.

— Bəs indi?
— İndi isə ərimlə mən sevgi və anlayış şəraitində dil tapırıq, üstündə dilləşəcək heç nəyimiz qalmayıb, yeganə qayğımız isə ağaya xidmətdir. Gücümüz yetdikcə, həm də həvəslə çalışırıq ki, ağa ziyana uğramasın, qazancı bol olsun. Nahar və şam yeməyi baxımından hər hansı qayğımız yoxdur, içməyə kumıs da tapırıq hələ. Şaxtada isinmək üçün təzəyimiz və isti kürkümüz var. Həm dərdləşməyə, həm də axirətimiz barədə düşünməyə və Allaha tövbə etməyə vaxt tapırıq. Əlli il sərasər axtardığımız xoşbəxtliyi biz yalnız indi tapa bilmişik.

Qonaqlar bu cavaba güldülər.

İlyas söhbətə qoşuldu:
— Gülməyin, mənim qardaşlarım, bütün bu deyilənlər zarafat deyil, insanın bir ömür sonucu gəldiyi qənaətdir. Əvvəllər var-dövlətimizi itirdikcə arvadımla mən axmaq kimi buna ağlayıb-sızlayardıq. İndi isə Allah bizim gözlərimizi əsl həqiqətə açıb, onu bizə göstərib. Biz də bu sirri öz könülxoşluğumuz üçün deyil, xeyrini görüb, yararlanasınız deyə, sizlərlə paylaşırıq.

Molla dedi:
— Bunlar — hikmətli sözlərdir. İlyas indi burada həyatın əsl həqiqətini açıb, söylədi sizlərə. Bu öyüd Müqəddəs Kitabımızda da var. 
Gülüşməyə ara verən qonaqlar fikir aləminə daldılar. 

Tərcümə: Azad Yaşar
Davamı →

Kral qatili odunçu | Xorxe Luis Borxes

Mən odunçuyam.
Adımı bilməsəniz də olar.
Doğulduğum və tezliklə öləcəyim koma meşənin kənarında yerləşir. Meşə, deyilənə görə, dənizəcən uzanır və bu dəniz bütün qurunu əhatə edir və onun sularında mənim komama bənzər neçə-neçə ağac koma üzür. Deyilən yalandır, ya doğrudur, bilmirəm, çünki hər halda bunu görmək özümə də qismət olmayıb; meşənin o biri üzünü də görə bilməmişəm.
Uşaq olarkən böyük qardaşım mənə and içdirib ki, onunla birgə bu meşəni sonuncu ağacınadək qırıb çatacağıq.
Qardaşım artıq ölüb, mənimsə ağlımda başqa bir şey var: bir şeyi axtarıram və onu tapmayınca yorulmaq bilməyəcəm.
Ardı →

İblislə sövdələşmə | Mark Tven

Belə bir şəraitdə qəlbimi İblisə satmaq qərarına gəldim – polad səhmlərinin məzənnəsi düşmüş, digər səhmlərin də vəziyyəti ürəkaçan deyildi, etibarlı müəssisələr də iflasa uğrayırdılar. Nə qədər ki, əlimdə bir miqdar sərvətim var, tez bir zamanda onu dövriyyəyə buraxıb kapital toplamaq lazım idi. Çox yubanmadan yerli dəllallardan biri cənab N.-ə təklif edilən məhsulun və onun hansı vəziyyətdə olmasını ətraflı təsvir edən məktub yolladım. İblislə görüş gecikmədən tez bir zamanda təşkil edildi. Müqavilə bağlandığı təqdirdə dəllal 2,5 % komisyon haqqı alacaqdı.


Ardı →

İblis | Cübran Xəlil

Xəlil CibranCamaat huri (Livanlılarda müqəddəs ata) Samaana ruhani və dini məsələlər üzrə böyük nüfuz sahibinə baxan kimi baxırdılar. Zira, günahların səbəbləri, cənnət, cəhənnəm və qır qazanı haqqında heç kim ondan çox bilmirdi.

Onun işi Şimali Livanın kəndlərini gəzmək və moizələr oxumaqla camaatın nəfsini günahlardan çəkindirmək və iblisin qurduğu tələlərdən onları xəbərdar etməkdən ibarət idi. İblis  hurinin ən qatı düşməni idi və Samaan gecə-gündüz onunla müharibə aparırdı.

Fəllahlar (Livan kəndliləri) huri Samaana hörmət edir, onun moizə və dua­la­rının müqabilini böyük həvəslə qızıl və gümüşlə ödəyirdilər; yığılan məhsulda da Samaanın öz payı vardı.

Payız günlərinin birində huri Samaan səhralıqdan keçərək ucqar bir kən­də doğru yollanarkən qəfildən həzin bir inilti eşitdi. Ətrafına boylanaraq bax­anda yolun kənarında, otun üzərində uza­nılı halda çılpaq bir kişi gör­dü. O, ağır yaralanmışdı, yara­sın­dan hələ də qanın sızdığını görmək olur­du. “Mənə yazığın gəl­sin, – deyə yaralı yalvardı, – məni xilas elə, ölü­rəm!”

Huri Samaan qətiyyətsiz şəkildə yaralıya baxdı və öz-özü­­nə fikirləşdi: “Yəqin quldurdur, yoldan keçəni soymaq is­tə­yib, əvəzində özü zərər çəkib… Onun artıq son nəfəsidir, məni onun yanında görsələr elə biləcəklər ki, mən öldürmüşəm onu”.


Ardı →

Qəsidə - "Olursa"

Müavin mana ol Sübhan olursa,

Bədəndə ruhi-qüdsi can olursa,

Tutam ömrüm kimi zülfün ucun bərk,

Nigara, vəslinə dərman olursa.

 

Çü cövhər dür saçam ol dəm gözümdən,

Xəyalin lütf edüb mehman olursa.

Necə etsün qərarı can saçınla

Ki, sir nə əhdü, nə peyman olursa.

 

Sən ol sultani-cansan, ey diləfruz

Ki, qapında sığar, min xan olursa.


Ardı →

Gənc yazarlara 10 dəyərli məsləhət - Virciniya Vulf

Əsl adı Adelin Stefan olan Virciniya Vulf 1882-ci ildə Londonda dünyaya göz açıb. Səhhəti ilə bağlı yaşadığı problemlərə görə məktəbə getməyən Virciniya Vulf 12 yaşında anasını, 22 yaşında isə atasını itirib. “Xaricə səyahət” adlı ilk kitabı 1915-ci ildə işıq üzü görüb. 1929-cu ildə işıq üzü görən “Özünə aid bir otaq” əsəri klassik feminizm nümunələri arasında özünəməxsus yer tutur. Xanım yazıçının əsərləri 50-dən çox dilə tərcümə olunub. Təkrarolunmaz əsərləri ilə dünya ədəbiyyatına adını yazdıran Virciniya Vulf 1941-ci ildə mart ayının 28-də özünü evinin yaxınlığındakı çaya ataraq intihar edib.  Dahi yazıçının oxucularına tövsiyə etdiyi 10 məsləhəti sizlərə təqdim edirik:  

 

1. Ədəbiyyat zövqünüzü yaxşı kitablarla deyil, pis kitablarla formalaşdırın.  


Ardı →

Gözümü yumuram, görürəm səni

Gözümü yumuram, görürəm səni
Vaxtında doyunca baxmadım sənə
Ya sən ürəkdən sevmədin məni
Ya da mən biganə yanaşdım sənə.

Ani bir qasırğa ayırdı bizi
Əlini qopardı mənim əlimdən
Sovrulub silindi sevginin izi
Get sözü daş olub düşdü dilimdən.

Gözümü yumuram, görürəm səni
Həmən o dodaqlar, həmən o gözlər
Ya sən ürəkdən sevmədin məni
Ya da öz sehrini itirdi sözlər.

Günəş tək qüruba çəkildi, itdi
Sanki buludlar gizlədi ayı
Bir səhər başlayıb, bir gecə bitdi
Heç kəsə qalmadı məhəbbət payı.

Gözümü yumuram, görürəm səni
Həmən o sözləri eşidirəm mən
Ya sən ürəkdən sevmədin məni
Ya da sevgini görmədin məndən


Ardı →

“Bizlərdə oğru yoxdur” - Qabriel Qarsiya Markes

Damaso xoruzların birinci banında gəlib çıxdı;yeddi aylıq hamilə arvadı Anna paltarını soyunmadan yatağın içində oturub eləcə gözləyirdi. İşartısı öləziyən nöyüt lampasına baxa-baxa Damaso hiss etdi ki, Anna bütün gecə dəqiqəbədəqiqə onu gözləyib; elə indi də gözləməkdədir. Odur ki, toxdaqlıq üçün başını tərpətdi. Ancaq Anna cavab vermədi, qorxudan bərəlmiş gözlərini Damasonun əlindəki qırmızı bağlamaya dikib, hönkür-tüsünü boğmaq üçün dodaqlarını bir-birinə sıxaraq titrətməyə başladı. Damaso səssiz bir çılğınlıqla arxadan gəlib hər iki əliylə qadının korsajından yapışdı. Ondan turşumuş spirt iyi gəlirdi.

Anna birtəhər ayağa qalxdı, sonra bütün ağırlığıyla özünü Damasonun qucağına yıxdı, üzünü al-qırmızı rəngli zolaq-zolaq köynəyinə sıxıb hönkürdü, ta sakitləşənə qədər ondan bərk-bərk yapışıb buraxmadı.

— Oturduğum yerdəcə yuxulamışam, – deyə zarıya-zarıya hıçqırdı, – yuxuda görürəm birdən qapı taybatay açılır, səni qan içində sürüyüb içəri atırlar.

Damaso arvadının ağuşından kirimişcə qopub onu bayaqkı yerində oturtdu, sonra bağlamanı onun qucağına atıb özü bayıra, ayaqyoluna çıxdı. Anna bağlamanı açanda oynanmaqdan didiklənib çopur-çopur olmuş üç bilyard şarı gördü: ikisi ağ rəngdə, biri qırmızı. Damaso təzədən içəri girəndə qadın hələ də təəccüb içində şarları gözdən keçirirdi.

— Bunlar neyçündü belə?

Damaso çiyinlərini çəkdi:

— Bilyard oynamaqçün.

Sonra şarları təzədən qırmızı əskiyə bükdü və bıçağı, cib fənərini, bir də özünün yonub düzəltdiyi kilidaçanı bağlama ilə birgə sandığın dibində gizlətdi. Anna elə paltarlı-paltarlı yerinə uzanıb üzünü divara çevirdi. Damaso təkcə şalvarını soyundu. O, yatağa sərələnib siqareti siqaretə calaya-calaya bayırı dinşəyir, çöldən eşidilən erkən sübh xışıltıları içində, törətdiyi həngamənin hansısa əlamətini, əks-sədasını kəsdirməyə çalışırdı; qəfildən hiss etdi ki, Anna da yatmır.


Ardı →

"Qlanın ölümü" - Knut Hamsun

Ailə üzvləri itkin düşmüş Leytenant Qlan haqqında qəzetə istədikləri qədər elan verə bilərlər. O tapılmayacaq. O ölüb. Mən hətta onun necə öldüyünü də bilirəm.

Düzü, ailəsinin axtarışları təkidlə davam etdirməsi məni təəccübləndirmir, çünki Tomas müəyyən mənada qeyri-adi bir adam idi, ümumiyyətlə onu sevirdilər. Hərçənd ki, mən ona hələ də nifrət edirəm və onu hələ də ikrahla xatırlayıram. O, cavan idi, cazibədar görünüşündən adamın başı gicəllənirdi. İnsanı öz əsirinə çevirmək üçün qaynar, heyvani gözləri ilə bircə dəfə baxması kifayət idi. Bunu hətta mən də hiss edirdim. Hətta xanımlardan hansı birisə: “o mənə baxanda, özümü itirirəm, sanki mənə əli ilə toxunur” deyirmiş.

Amma Tomas Qlanın qüsurları da az deyildi. Bir halda ki ona nifrət edirəm, deməli nöqsanlarını ört-basdır etməyə çalışmaq üçün də səbəbim yoxdur. Bəzən Qlan uşaq kimi sadəlövh, qeyri-ciddi və eyni dərəcədə də üzüyola olurdu. Kim bilir, bəlkə də zəif cins məhz bu səbəbdən ona bu qədər meyl edirdi. Tomas Qlan qadınlarla saatlarla söhbət edir, onların müxtəlif səfehliklərinə qəhqəhə çəkib gülürdü. Ya da tutaq ki, kök bir adam haqqında deyirdi: “Elə bil şalvarını piylə doldurub”. Sonra da özü öz hazırcavablığına gülürdü. Belə bir sözü mən demiş olsaydım, xəcalətimdən yerə girərdim.

Sonralar, biz bir damın altında yaşamağa başlayanda, o nə dərəcədə axmaq olduğunu bir daha nümayiş etdirdi: ev sahibəsi otağıma keçib səhər yeməyi üçün nə istədiyimi soruşanda mən: “yumurta ilə bir dilim çörək” deyə tez-tələsik cavab verdim. Tomas da mənim otağımda idi, o, düz damın altında çardaqda yaşayırdı – qəfildən qəhqəhə çəkib gülməyə başladı. Mən ona təəccüblə baxıb səsini kəsməyə məcbur edənə qədər təəccüblə baxdıqca dayanmadan: “yumurta ilə bir dilim çörək” deyə təkrar elədi.

Onun pis xüsusiyyətlərini olsun ki, bundan sonra da xatırlamağa başladım. Xatırladıqca bu mövzuya qayıdacağam.

O mənim düşmənimdi. Ona rəhm eləmək üçün heç bir səbəbim yoxdu. Belə vəziyyətdə hansı nəciblikdən danışmaq olar? Düzdü o ancaq sərxoş olanda, şitlik eləyirdi. Amma sərxoşluq da öz-özlüyündə iyrənc bir qəbahət deyilmi?


Ardı →

YAĞIŞ YAĞARKƏN - MİKAYIL MÜŞVİQ

Yağış yağır, rəqs eyləyir gur damlalar,
Sıra-sıra, inci-inci nur damlalar.
Göydə iki qara bulud çatılaraq,
İldırımlar şaqqıldayır şaraq-şaraq.
Quşlar uçur yuvasına fırıl-fırıl.
Çaxnaşmada göy üzündə ildırımlar,
Bir-birinə dəydi, baxın, qaldırımlar.
Dönmələrdə durana bax, qaçana bax!

Qaldırımda o balaca oğlana bax!
Öz döşündən yeni sözlər toxuyaraq.
Ayağını şappıldadır oxuyaraq.
Gülə-gülə bir qız qaçır o səkidən,
Ürəkciyi xali deyil səksəkidən,
Yanında bir gənc də qaçır,
Yağış yağır, onu açır.
Ey gənc, durma, qoltuqlamaq zamanıdır,
Təbiətin ən şux, çaqraq zamanıdır,

Yağ, yağışım, yağ, sel ol, yağ!
Sırma-sırma, tel-tel ol, yağ!
Çözül, sən ki, kölgəli bir yar saçısan,
Bağrı yanıq səhraların əlacısan.

Yağ, yağışım, sellənərək,
Sırmalanıb tellənərək!
Zümzümənlə şirin-şirin dillən, yağış,
Küçələrdə uşaq kimi vellən, yağış!
Bunlar keçər, çarpın səma köksüm kimi,
Ey ildırım, səs ver mənə, səsim kimi!

Yağ ey yağış, fikrim kimi, hissim kimi,
Uzaq, yaxın çöllərə yağ,
Ölkələrə, ellərə yağ!
Yağış yağır, rəqs eyləyir gur damlalar,
Sıra-sıra, inci-inci nur damlalar.


Davamı →