Dünya tarixində «Aslan ürəkli Riçard» kimi məşhur olan ingilis kralı II Henrixin oğlu Fransanın Akvitaniya vilayətində doğulmuşdur. Bütün dünyada ləyaqət və alicənablıq rəmzi olan Riçardın həyatı gərgin vuruşlarda, döyüşlərdə və intriqalarda keçmişdir. O zaman Fransanın bəzi hissələri İngiltərənin əlində idi. Belə vilayətlərdən biri Fransanın cənub-qərb əyaləti olan Akvitaniya idi. Bu vilayəti və hersoq dərəcəsini ona atası bağışlamışdı. Lakin kralın üç oğlu vardı. Oğullar ataya qarşı qiyam qaldırdılar. Çünki böyük oğul bir varis kimi tezliklə kral olmaq, kiçik oğlu da öz payını almaq istəyirdi.
Davamı →

Haqqında yazılanlarda və söylənilənlərdə tarixi həqiqətlər də, mübaliğələr, yanlış yozumlar da var. Adına elə sağlığında əfsanələr qoşulub. Çünki otuz yeddi illik ömrünə düşmənlərinin belə təsdiqlədikləri misilsiz hünər, böyük əməllər sığdırıb. Tarixin ən çox müzakirə edilən, mübahisələrə səbəb olan bu görkəmli şəxsiyyətinin tam adı Əbül-Müzəffər İsmail ibn Heydər əs-Səfəvi yazılır. Amma ondan daha çox Şah İsmayıl, Şah İsmayıl Səfəvi, I İsmayıl, yaxud da Şah İsmayıl Xətai olaraq bəhs edilir. «Xətai» təxəllüsüdür. Elə sağlığında məşhurlaşan, həm əlyazma, həm də şifahı olaraq yayılıb dillər əzbərinə çevrilən əsərlərini bu təxəllüslə qələmə alıbdı...

Davamı →

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutundan sonra ölkədən köçərək mühacir həyatı yaşamağa məcbur olan görkəmli şəxsiyyətlərin sırasında Məhəmməd Sadıq bəy Ağabəyzadənin də adı var. O, təkcə peşəkar hərbçi olmayıb, həmçinin şərqşünas alim kimi yazdığı dərsliklərlə, elmi əsərlərlə adını dilçilik elminin səhifələrinə yazdırıb. Məhəmməd Sadıq bəy Daxili işlər nazirinin müavini olaraq hüquq-mühafizə orqanlarında islahatlar aparan məmur kimi də tanınıb.

Davamı →

O, doğulanda İspaniya nəhəng dəniz imperatorluğu statusunu itirməsinin  kədərini və bunu super güc Amerikaya uduzmasının qəzəbini yaşayırdı. Ölkə imperatorluq idarəçiliyindən qopmuşdu, özünə yeni üsulu axtarırdı. Məhz belə dövrdə yetişən Franko (əsl adı Fransisko Paulino Ermenegildo Teodulo Franko Baamonde) atası kimi donanmaya qoşulmağı arzulasa da, 1898-ci ildə İspaniya-Amerika müharibəsi nəticəsində İspaniya donanması məhv olmuşdu. Donanmada ixtisarlar gedirdi və 14 yaşındakı Franko quru qoşunlarına yazılmağı lazım bildi. Ölkədəki ən prestejli hərbi akademiyalardan birində üç il təhsil aldıqdan sonra baş leytenat kimi orduya yazıldı və iki il xidmət etdi. 1900-cü illərin ilk illəri idi. Xalq çökən imperatorluğa görə hökümətə etiraz edirdi. Hökümətsə keçmiş günlərə qayıtmaq üçün ən yaxın ərazilərə əl atdı: Mərakeşə. Onsuz da XV əsrdən etibarən bu ölkəylə bağlı imperailist arzuları var idi. Və həmin günlərdə Mərakeş karyera qurmaq istəyən ispan hərbiçisi üçün tək seçim idi. Franko Mərakeşdə ona tapşırılan əməliyyatlara qoşulanda 1912-ci il idi.
Davamı →

Çin dünyada özünəməxsus qədim tarixə malik olan ölkələrdən biri hesab edilir və dünya mədəniyyəti, sivilizasiyalar tarixinə müəyyən töhfələr veriblər. Bu baxımdan çinlilər günümüzdə belə milli mədəni dəyərlərini qoruyub saxlaya bilən və digər millətlər içində assimilyasiyaya uğramayan yeganə xalqlardan biri kimi tanınır.

Çinlilər lap qədimdən özlərini Günəş imperiyasının övladları adlandırırlar. Onlar tarix boyu müxtəlif imperiyalar qurmuş, adlarını tarixin şanlı səhifələrinə yazdıran böyük hökmdarlar və məğlubedilməz sərkərdələr yetişdirmişlər. Hətta ingilislərin əsarəti altına düşmələrinə belə baxmayaraq, çinlilər yenidən ayağa qalxmağı, üstündən əsrlər ötəndən sonra yenidən qüdrətli və güclü dövlət qurmağı, sivil inkişafda müəyyən rol oynamağı bacardılar. Amma Çinin yenidən ayağa qalxaraq müstəmləkə zəncirini qıraraq müstəqilliyini əldə edə bilməsi heç də asan olmadı. Sivil inkişafa doğru gedən əzablı yollarda Çin xalqının içindən onu müstəqil dövlət kimi yenidən gələcəyə aparmağı bacaran liderlər yetişdi.
Davamı →

Çin imperatoru Çinin şimal sərhədlərində yaşayan Tobo və ya Tapqaç adlı türkdilli xalqın nümayəndəsidir. Bu xalq Çin mədəniyyətini və məişətini qəbul edib, öz dilini və məişətini saxlamaqla Cin dilini də bilirdi. Onlar əsasən Çinin şimal sərhədlərindəki ərazilərdə yaşayıb, oradakı hərbi hissələrdə və şimal şəhərlərinin hərbi və mülki vəzifələrində fəaliyyət göstərirdilər. Onların Orxon-Yenisey türklərindən fərqi yalnız bunda idi. Bir də olsun ki, aralarında bizimlə Osmanlı ləhcəsi arasındakı fərq qədər fərq vardı.
Davamı →

Azadlıq, müstəqillik və məfkurə dönməzliyi rəmzi olan Babək (əsl adı Həsən olub) Cənubi Azərbaycanın Qaradağ vilayətinin Bilalabad kəndində doğulmuşdur. Gəncliyində sarvan olmuş, sonralar isə tacirlik etmişdir. 816-cı ildə Xürrəmilər hərəkatının başçısı, Bəzz qalasının sahibi xırda feodal Cavidan İbn Səhl öldürüldükdən sonra Babək ərəblərə qarşı üsyan qaldırıb mübarizəyə başlamışdır. Təəssüflər olsun ki, onun haqqında yalnız ərəb mənbələrinin məlumatları qalmışdır. Bu məlumatlardan aydın olur ki, Babək fiziki cəhətdən fövqəladə qüvvəli bir adam, azadlığı və əyilməzliyi həyatda hər şeydən uca tutan qeyri-adi natiq və nüfuzedici şəxsiyyətdir.
Davamı →

Cavad xan qədim Ziyadoğlular nəslindən idi. Onlar yüz illərdən bəri doğma şəhərlərinin hakimləri idilər. Şirvanşahların süqutundan sonra onlar Şəki xanlığı ilə yanaşı, Azərbaycanın Gürcüstanla həmsərhəd olan qərb bölgələrini qoruyurdular. Cavad xan taxta çıxanda Qazax, Şəmkir, Şəmşəddil, Borçalı mahalları Gəncə xanlığına daxil idi.
Azərbaycan xanlarının əlbir olmamasından istifadə edən Kartli-Kaxet çarlığı bir il də olsun Gəncəni rahat buraxmırdı. Gürcülərə yaxşı bələd olan Cavad xan onların öhdəsindən asan gələ bilərdi. Amma gürcülərin müttəfiqi buna imkan vermirdi. Bu müttəfiq namərd Qarabağ xanı İbrahimxəlil idi.
Davamı →

Çoxları bilir ki, I Pyotr, Puşkin, Lermontov, Çaykovski, Suvorov, Vrubel, Meyerxold kimi görkəmli şəxsiyyətlər mənşəcə rus deyildilər. Hətta bu xalqın adı ilə öyündüyü Aleksandr Nevski də tatar-monqol mənşəli olub. Rus ordusuna böyük qələbələr gətirən və zaman-zaman imperiya torpaqlarını genişləndirən ən istedadlı hərbçilərin də damarlarında türk, tatar, alman, polyak və başqa xalqların qanları axırdı. Və tarixən bu da bizə bəllidir ki, assimilyasiya edilmiş xalqların qulluq göstərmək ehtirası, qəddarlığı daha güclü olur. «Fəth olun Sibir, Yermak gəlir» misrasının müəllifi də, fatehin özü də rus deyildi.
Davamı →

Fin feldmarşalı Karl zadəgan ailəsində doğulmuş, rus süvari ordusunda poruçik olmuşdur. 1904-1905-ci illərdə rus-yapon müharibəsində iştirak etmişdir. Birinci Dünya müharibəsində isə artıq general-leytenant rütbəsində alman cəbhəsində korpus komandiri idi.
Çar Rusiyası bərbad olandan sonra 1917-ci il dekabrın 6-da Finlandiya öz müstəqilliyini elan etdi. Bir il sonra isə Fin hökuməti Mannerqeymi yeni yaradılan orduya komandan təyin etdi. Lakin bolşeviklər Finlandiyadan əl çəkmirdilər. Onlar burada inqilab alovlarını şölələndirib, bu yolla ölkəni təzədən kommunist ölkəsi kimi rus bolşevik imperiyasına qatmaq istəyirdilər.
Davamı →