Immunitet və onun növləri
Davamı →
İnkişaf etmək istəyənlər üçün maraqlı məlumatlar olan kollektiv bloq servisi
Ətrafında heç bir narahatlıq olmadığı halda, birdən ard-arda dəfələrlə asqırmağa başlayan, gözləri qızarıb-sulanan, təngnəfəs olan və ya dərisində qızartılar, səpki yaranan insanları görmüsünüz. Bəzən ən sadə qidalardan, arılardan, hətta çiçəklərdən də uzaq duran bu şəxslərin narahatlığının adı allergiyadır.
Allergiya orqanizmin bəzi maddələrə qarşı qabarıq cavab reaksiyası kimi təyin oluna bilər. Bu maddələr allergen adlanır.
Allergiya bədənə xarici maddənin girməsi və immun sisteminin hərəkətə keçməsilə başlayır. Bitki mənşəli tozcuqlar allergiyasını (pollinoz) nümunə götürək: irsi olaraq allergiyaya meyilli insan tozcuqlardan təsirləndiyi zaman immun sistemində tozcuqlarda olan zülallara, yəni allergenə qarşı immunoqlobulin E (İgE) deyilən antitel istehsal edilir. Bu antitellərin quruluşu allergenə görə dəyişir. Ev tozundan ev heyvanlarının tükünə, meyvə-tərəvəz növlərindən arıya qədər allergen maddələri çox müxtəlifdir.
Allergiya necə meydana gəlir?
Hər insanın bədənində İgE adlanan antitel istehsal edilir. Antitelin vəzifəsi orqanizmə soxulan yad cisimləri neytrallaşdırmaqdır. Allergik insanların bədənində daha çox İgE istehsal edilir. Bu zaman immun sistemi tam zərərsiz cisimlərə potensial təhlükəli kimi reaksiya verir. Yəni allergik insan bədəninə zərər verəcək heç bir şey olmadığı halda, birdən narahatlıq keçirir.
Bildiyimiz kimi immuniteti gücləndirmək üçün qidalanma əhəmiyyətlidir.
Xüsusi ilə yay meyvələri (gilanar, sitrus bitkiləri və s.) antioksidant və C vitamini sayəsində bədəni güclənirməyə kömək edir.
İlk növbədə bədənimizin başlıca düşməni olan xolestrol heç bir meyvədə yoxdur!
* Meyvələrdə təbii şəkər var, nə qədər çox meyvə yeyərsək beynimizdəki sinir hüceyrələri o qədər inkişaf edər, və yaddaşımızı gücləndirir!
* Meyvələr mükəmməl lif qaynağıdır!
* Meyvələr vitamin və mineral baxımından çox zəngindir!
* Az kalorilidirlər və kökəltmir! (Ancaq dieta vaxtnda kalorisi nisbətən yüksək olan əncir, banan və üzümdən uzaq olun)
* Meyvələri ac qarına yemək həzm prossesini asanlaşdırır!
Gilas
* Güclü bir ağrı kəsicidir,
* Xolestrol və qan şəkərini azaldır, bədəndəki zəhəri təmizləyər
* Qəbzliyi aradan qaldırır,
* Nikotinin vücuddan atılmasına kömək edir,
* Böyrəkləri daş və qum yığılmasından qoruyur, varsa zamanla tökər,
* Öd kisəsi daşının tökülməsinə kömək edir,
* Üzdə olan sızanaqların təmizləməsinə kömək edir;
(100 gr. gilas=70 kalori)
Əlbəttə, bədən quruluşunu müəyyən təlimatlara uyğun tərbiyə etmək mümkün deyil, amma həkimlər vücudunuzun gözəl görünməsi üçün test hazırlayıblar. Testdən keçin və sağlamlığınız barədə dəqiq məlumat əldə edin.
Şam yeməyində nə yeyirsiniz?
A. Mən şam yeməyi yemirəm.
B. Yemək yeməzdən əvvəl sodalı su içirəm.
C. Ilk növbədə zeytun yağı ilə hazırlanmış salatdan başlayıram.
Cavab: C. Yemək yeməzdən əvvəl cüzi miqdarda da olsa, yağ qəbul etmək (zeytun yağı lap əla olar!) həzm prosesini asanlaşdırır. Bu halda Siz tez bir müddətdə doyduğunuzu və uzun müddət tox olacağınızı hiss edəcəksiniz.
İlin soyuq aylarında uşaqlarda qrip və soyuqdəymə xəstəliklərinin riski olduqca çoxalır. Təbii ki, uşağı bu xəstəliklərdən tam sığortalamaq mümkün deyil.
Həm də uşaq belə xəstəlikləri keçirdikdə öz immun sistemini sanki «məşq etdirir». Nəticədə növbəti dəfə eyni virus və ya infeksiya ilə «görüşdükdə» uşağın immun sistemi onlara asanlıqla qalib gəlir.
Lakin hər şeydə olduğu kimi burada da müəyyən hədd var. Uşaq həddən artıq tez-tez və ağır xəstələndikdə bu onun immun sistemininə çox mənfi təsir edir.
Beləliklə, valideynlər bütün lazım olan profilaktik tədbirləri görməlidirlər ki, uşaq mümkün qədər gec-gec xəstələnsin, xəstəlik yüngül keçsin və ağırlaşmalar verməsin.
İmmun sisteminin zəifliyinə çox insanlarda rast gəlmək olar. Bildiyimiz kimi, immuniteti zəif olan insanlar xəstəliklərə qarşı həssas olurlar. İmmun sisteminizi gücləndirmək istəyirsinizsə aşağıdakı məsləhətimizə əməl edin.
Ədviyyatlar:
2 ədəd çəyirdəyi təmizlənmiş armud
1 ədəd soyulmuş kivi
1ədəd çəyirdəkləri təmizlənmiş limon
1 ədəd kök
Hazırlanması:
İlk öncə armud və kökü blenderdən keçirin. Kivi və limonu xırda-xırda doğrayın. Bütün qarışıqları blenderdə əzib qarışdırın. Soyuducuda bir müddət qalıb soyuduqdan sonra süfrəyə təqdim edin. Hər səhər bu qarışığı qəbul etməklə özünüzü xəstəliklərə qarşı qoruya bilərsniniz.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) proqnozlarına görə, XXI əsr allergiyanın artması ilə müşayiət olunaraq, onun ən çox yayılmış xəstəliklər arasında ilk yeri tutması ilə nəticələnəcəkdir.
“Allergiya” terminini Avstriyalı həkim Klemens Pirke irəli sürmüşdür. Sonralar allergiyanı törədə bilən antigeni isə «allergen» adlandırmağa başladılar. Allergen rolunu nəinki mikrob və ya yad bir zülal, hətta, sadəcə olaraq orqanizm üçün yad olan istənilən bir molekul da oynaya bilər.
Allergen rolunu müxtəlif qida maddələri (çiyələk, yumurta, şokolad, balıq və s.), kosmetik vasitələr, məişət tozu, çiçəklərin tozcuğu, parfümeriya, kimyəvi boyalar, dərmanlar və digər adi maddələr də oynaya bilər. Əlbətdə ki, sadalan bu maddələr heç də insanların hamısında allergik reaksiyaya səbəb olmurlar.
Əlbəttə ki, qəti şəkildə — “bütün xəstəliklərin səbəbi immunitetin zəif olması ilə əlaqədardır” — demək düzgün deyil.
Xəstəliklərin əksəriyyəti müxtəlif səbəblərin toplanması nəticəsində baş verir, bu səbəblər arasında immunitet olmaya da bilər. Eyni zamanda bir çox müxtəlif xəstəliklər (həmçinin ağır və təhlükəli xəstəliklər) də vardır ki, onlar öz inkişafına məhz immunitetin zəiflənməsi zamanı başlayırlar. Buna görə immun sistemini hər zaman «döyüşə» tam hazır vəziyyətdə saxlamaq çox-çox vacibdir. Bəs, bunun üçün nə etmək lazımdır?
Gəlin, bir anlığa bədənlərindəki əzələ kütləsini aramsız olaraq artırmaqla məşğul olan kulturistlərə nəzər yetirək. Hər bir kulturist yaxşı bilir ki, o öz bədənindəki əzələləri nə qədər çox məşq etdirərsə (əlbəttə ki, müəyyən bir həddə qədər), nəticə də daha yaxşı olacaq: əzələlərin kütləsi daha çox “şişirdilmiş” olacaqdır.
Hər bir kişi bilir ki, qasıq nahiyəsi istənilən zərbələrə qarşı çox zərif hesab olunur. Xayaların güclü əzilmələri, cırılmaları, kəsikləri, bir çox hallarda, xüsusən də travmadan sonra həkimə müraciət etmədikdə sonsuzluğa səbəb ola bilir. Belə hal immunoloji sonsuzluq adlanır. Bəs bu necə baş verir?