Prion xəstəlikləri — nuklein turşusuz zülalların MSS (mərkəzi sinir sistemi) hüceyrələrini süngərvari distrofiyaya uğradaraq demensiya və ölüm verən antroponoz xəstəliklərdir.
Onları ilk dəfə B.Siqurdson (1933, İngiltərə) qoyunlar, K.Qayduşek (1957, ABŞ) insanlar arasında müşahidə etmişdir.
Ardı →

Mikroorqanizmlər mikroskopik — gözlə görünməyən canlılardır. Mikrobların həyat fəaliyyətini, hüceyrə quruluşunu mikrobiologiya elmi öyrənir. Mikroorqanizmlərin ölçüləri o qədər kiçikdir ki, məsələn, bir damla suda bir neçə milyona qədər mikrob hüceyrəsi ola bilər. Buna görə də onları min, on min dəfələrlə böyüdən mikroskoplarda görmək mümkündür. Bu kiçik orqanizmlərə sadə quruluşlu bakteriyalar, viruslar, ibtidai göbələklər, yosun və ibtidai heyvanlar aiddir.

Ardı →

Qaraciyərdə əmələ gələn iltihabi reaksiya tibb aləmində hepatitis olaraq tanınır.Hepatitə viruslar,bakteriyalar,müxtəlif dərmanlar uzun müddət spirtli içkilərin qəbulu və s. səbəb ola bilər.Bu zaman qaraciyərdə həssaslıq və iltihab əmələ gəlir.Hepatitin bəzi formalarında ən təhlükəli vəziyyət onun keçici olmasıdır.
Ardı →

Məlum olmuşdur ki,öpüşmək bir o qədərdə təhlükəsiz məşğuliyyət deyil.Sən demə herpesdən başqa öpüş vasitəsilə insan bir çox xəstəliklərə tutula bilər.
İnfeksion mononukleoz
Epşteyn bar virusu.
Bu xəstəlik əsasən gənclərdə rast gəlinir.Tüpürcəklə yayılır.İlk sindromları,baş ağrısı,boğaz ağrısı,üşütmə və halsızlıq olur.

Ardı →

Kampilobakterioz — intoksikasiya, mədə-bağırsaq pozğunluğu, artralgiya, bəzən sepsis əlamətləri, uşaqlarda bədənin susuzlaşması ilə gedən infeksion xəstəlikdir.
İlk vaxtlar ev heyvanlarında balasalma verən xəstəlik kimi məlum olmuşdur.Törədicisini xəstə adamlardan R.Vinsent və əməkdaşları (1947) əldə etmişlər.
Etiologiyası.İnsanda kampilobakteriyaların üç növündən Campylobacter fetus-un fetus, intestinalis və jejuni yarım növləri tapılır.İnsan C.jejuni qrupundan C.jejuni, C.coli, C.laridis, az hallarda C.fetus fetus xəstələndirir. Kampilobakterilər (campilo-əyri) — qram (-), 1-2 qamçısı ilə hərəkət edən çubuqvari mikroblardır.O və H antigeninə görə C.jejuni onlarla biovarlara bölünür.Bəzi ştamları enterotoksin ifraz edir.Xüsusi qida mühitlərində yetişirlər.Xarici mühitdə davamlıdır, torpaqda, suda, süddə uzun müddət yaşaya bilirlər.
Ardı →

Psevdomembranoz kolit (PMK) — antibiotikoterapiya nəticəsində baş verən və qarında ağrı, diareya, yoğun bağırsağın xarakter morfoloji dəyişikliklərilə təzahür edən xəstəlikdir.
Etiologiyası.Törədicisi Clostridium difficile-dir.O, şərti patogen mikroblara aiddir, ekzotoksin ifraz edir.
Epidemiologiyası.PMK əsasən yaşlılar arasında rast gəlinir.Endogen infeksiyalara aid olsa da xəstəlik məişət-təmas yolu ilə yayıla bilər.
Patogenezi.Əksər antibiotiklər bağırsaqda C.difficle-nin çoxalmasına səbəb olur.Lakin fenoksimetil və benzilpenisillinə nisbətən C.difficle-ni ampisillin — 8 dəfə, xinolonlar və klindamisin — 12, sefalosporinlər — 34 dəfə çox artırır.Külli miqdarda mikrob kulturasının ekzotoksini bağırsaq divarından sekresiyanı gücləndirməklə yanaşı tipik morfoloji dəyişikliklər də əmələ gətirir.Fibrinoz iltihab nəticəsində damarların divarı zədələnir, selikli qişa membranla örtülür.
Ardı →

Denge qızdırması (DQ) — yüksək qızdırma, güclü əzələ-oynaq ağrıları, səpgi, hemorragiya və limfadenopatiya ilə təzahür edən təbii ocaqlı transmissiv xəstəlikdir.
Xəstəliyin kliniki mənzərəsi Filippində (1954) təsvir edilmişdir.
Etiologiyası.DQ-nin törədicisi abroviruslara aiddir.Onun I, II, III, IV tipləri, RNT-si var, ölçüləri 17-25 nm-dir, xarici mühitdə davamsızdır.
Epidemiologiyası.Təbiətdə virusun rezervuarı meymunlar, dələlər, quşlardır.İnsandan insana Aedes cins ağcaqanadlar keçirir.Xəstəliyin ilk 3 günü ağcaqanad yoluxa bilir.Onlar insan və ya heyvan qanını sorandan 11-14 gün sonra 3 ay ərzində, yəni ömrünün axırına qədər virusu yoluxdurur.Xəstəliyə qarşı orqanizmin həssaslığı yüksəkdir.İmmunitet davamsızdır, virusun tiplərinə görə spesifikdir.
Ardı →

Qarın yatalağı. A, B paratifləri — bağırsaq infeksiyaları qrupuna aid olan kəskin infeksion xəstəliklər. Xəstəlik tədricən başlayır: xəstə zəifləyir, tez yorulur, baş ağrısı olur. Həftənin axırına yaxın bu hallar artır, temperatur qalxır, yuxu pozulur (gündüz yuxuculuq, gecə yuxusuzluq). Xəstədə bir keylik olur — üzərində mimika olmur, rəngi solğun olur, danışmır, heç bir şeylə maraqlanmır, dili quru, yoğun olub üzərində ərp əmələ gəlir, kənarlarında dişlərin izi görünür, qarın köpür, qaraciyər və dalaq böyüyür. Bəzən şüur tut­qunlaşır, xəstə sayıqlayır, hallüsinasiya əmələ gəlir. Birinci həftənin axırında, yaxud ikinci həftənin əvvəlində açıq çəhrayı səpgilər əmələ gəlir; xəstəlik şiddətləndikdə, bakteriyemiya vaxtı səpgilər «quruyub tökülür», 4-cü həftədə xəstənin vəziyyəti yaxşılaşır.

Ardı →

Skarlatina — kəskin streptokok xəstəliyidir. Titrətmə, 38-40°C-yə qədər temperaturla başlayır, boğazda ağrı olur, xəstə dəfələrlə qusur; xəstəliyin ilk günləri boyunun və döşün dərisində açıq çəhrayı, xırda nöqtələr şəklində səpgilər əmələ gəlir, sonra səpgilər gövdəyə və ətraflara keçir, dəri büküşlərində çox olur. Yanaqlar qıpqırmızı olur, burunda səpgilər olmur, dodağın və alt çənənin dərisi qızarmış nahiyələrin yanında solğun üçbucaq şəklində olur (Filatov simptomu). Səpgi azacıq qalxıb dəriyə kələ-kötürlük verir. Temperatur qaydaya düşdükdən 2-8-ci gündən etibarən dəri qabıq verməyə başlayır. Boyunda və çənə altındakı limfa düyünləri böyümüş olur və ağrıyır. Dil «moruğa» oxşayır, kataral, follikulyar və ya lakunar tonzillit əmələ gəlir. Xəstələri skarlatina şöbəsinə qoyurlar.
Müalicəsi — antibiotiklər, vitaminlər, bütün bədənə ultrabənövşəyi şüalar vermək. Xəstələrə qulluq etdikdə ağız boşluğunu təmizləmək vacibdir, hər dəfə yemək yeyəndən sonra ağzı yaxalamaq lazımdır, burunu vazelin yağı ilə isladılmış pambıqla selikdən və qartmaqdan təmizləyir, qulaqların təmizliyinə fikir verirlər. Dəri qabıq verdikdə qaşınma olduğu üçün xəstələrin dırnağını dibdən tutmaq lazımdır ki, dırnaq yarası əmələ gəlməsin, bu zaman gigiyenik vannaların faydası olur (xəstəni vannada tək qoymaq olmaz!). Ancaq rezin və plastik kütlədən hazırlanmış oyuncaqlara icazə verilir, çünki bunları da qab-qacaq kimi hər gün qaynatmaq lazımdır. Palataları ancaq yaş üsulla süpürüb silirlər. Palatanın havasını yaxşı dəyişir və kvars lampası asırlar. Tibb bacısı uşağın sidiyinə diqqət yetirməlidir, çünki xəstəlik böyrəklərə ağırlaşma verə bilər.
Müəllif: M.S.Vinoqradova
Mənbə: Tibb bacısının məlumat kitabı
Davamı →

Virus hepatiti — iki müstəqil xəstəlikdən — infeksion hepatit və serum hepatitindən ibarətdir. Törədiciləri — viruslardır. Xəstəlik tədricən başlayır. Əvvəlcə qida ilə zəhərlənməyə və ya kəskin respirator xəstəliklərinə oxşayır. 7-12 gündən sonra sidik tündləşir (pivə rəngində olur), çox keçmədən skleralar, sərt damaq, dilçək və dəri sarılıq gətirir.
Nəcis açıq rəngdə olub boz gilə oxşayır. Qaraciyər böyüyür. Serum hepatitində sarılıq dövrü infeksion dövrdə olduğundan xeyli uzun çəkir. Adətən intoksikasiya açıq-aşkar görünür: xəstə süst, yuxucul olur, iştahadan düşür, ürəyi bulanır, qusur, defekasiya dəyişkən olur. Hepatitin ən təhlükəli ağırlaşması qaraciyər komasıdır ki, bu da, adətən, xəstənin ölümü ilə nəticələnir.
Yüngül formada infeksion və serum hepatitinin kəskin mərhələsində xəstələrin dərman müalicəsinə ehtiyacı olmur.

Davamı →