Рейтинг
+52.01

islam və cəmiyyət

45 üzv, 81 topik

Kiçik günahlar

Hər bir insan həyatı aldığı tərbiyəyə uyğun dərk edir. Həyat insanı daim sərt sınaqları ilə yoxlayır, bərkə-boşa salır… Bu həyatda günah və savab deyilən iki amil, fakt var. İstər dini, istər əqli cəhətdən — əməllərimizin iki qütbü var! Ya xeyirli əməl (savab), ya da ziyanlı əməl (günah).

1. Xeyirxah əməl (savab) — bəzən tez-tez eşidirik: «Kiçikdir, anlamır, günahına yazılmır...» və ya «Dəliyə baş qoşma»… Demək, kiçik yaşda olması və ya əqli çatışmazlıqdan edilən əməllər, düşünülmədən edilən, pis niyyətlə edilməyən əməllər günah, pis əməl sayılmır. Amma kiçik uşaq və hətta ruhi xəstə belə kiçik də olsa xeyirxah əməl edə bilər! Atalar misalıdır: «Dəlidən doğru xəbər»… Bir kiçik uşağın böyüyə yer verməsi, zibili təmizləməsi, gücü çatmasa da yardım etmə istəyi əlbəttə, hamıya xoş gələr!

Bir də görürsən ruhi xəstə qəfildən elə bir xeyirxah əməl edir ki, məəttəl qalırsan. «Ağıllı» birinin bədxah əməlinə heç belə çaşmırsan...

Amma bu mövzum «kiçik günah» haqdadır.


Davamı →

İntiqam və düşmənçilik hissi

Allahın insanlara haram bildiyi bir çox sifətlər var ki, onlar içimizdəki qəzəb nəticəsində yaranır.O sifətə malik olan mömin bəndə Xaliq və məxluqdan uzaq olub həmişə əzablar içində yaşayır. Bədxassiyyətli olan bu insanlar haqqında hədislərdə deyilir: ''Pis xasiyyətlər insanı cəhənnəmin ən aşağı qatına aparar''. Bunlardan ikisi intiqam və düşmənçilik hissidir.

İntiqam — sənə edilən pisliyin həcmi qədər pislik, yaxud ondan da çox pislik etməkdir. Bu, din baxımından haram sayılır. Məsələn, qeybət müqabilində qeybət, böhtan müqabilində böhtan və s. bunlar kimi haram işlər.


Davamı →

Qurani-Kərimdə dində məcburiyyət yoxdur ideyası

Dinin ruhunda və mahiyyətində məcburiyyət yoxdur, çünki məcburiyyət dinin ruhuna ziddir. İslam iradə və ixtiyarı əsas tutur və bütün münasibətləri bu əsas üzərində qurur. İkrah hissi ilə məcbur edilərək edilən bütün əməl və hərəkətlər istər iman, istər ibadət, istərsə də münasibət baxımından qətiyyən qəbuledilməzdir və bunlara güvənmək olmaz. Həm də bu hal “əməllər niyyətlərə görədir” prinsipinə də uyğun gəlmir. Din öz məsələləri üçün məcbur etməni caiz (icazə verilən) görmədiyi kimi, başqalarının da İslamı qəbul etmələrinin məcburiyyət əsaslı olmasına yaxşı baxmır. O, qarşısındakını tamamilə sərbəst buraxır.

Davamı →

Müasir dövrdə İslam və Fəzlur Rəhman hermenevtliyi

İnsan özlüyündə sosial bir varlıqdır – icma halında yaşamaq, onun təbiətindən irəli gəlir. İnsanın ən təməl ehtiyacı olan konatus (həyatda qalma) üçün sosiallıq şərtdir. Cəmiyyət isə nizam əsasında mövcuddur. Nizamın təməli hüquq və ədalət, bunların əksi isə insanın təməl ehtiyacı olan konatusla ziddiyyətə girən anarxiya və xaosdur. Hüquq, ədalət və qanundan danışdığımız yerdə, bunların arxasında mütləq mənada gücün dayandığını da nəzərə almalıyıq. Güc isə özlüyündə boyun əydirmə, itaət etdirmədir. Ədalət və hüquq  öz mövcudluqlarını gücə borcludur, obrazlı desək qanunu qılınc yaradır.

Davamı →

Qəbir əzabını ağırlaşdıran və yüngülləşdirən amillər

Bir müsəlmanın Allaha olan ümidi və qorxusu eyni səviyyədə olmalıdır. Belə ki, əgər qorxusu çox olarsa, İlahi rəhmətdən məyus və ümidsiz olar.
Başqa bir tərəfdən isə əgər ümidi çox olarsa, yaxşı işlər görməyə stimulu qalmaz, çünki çox rahat olar.
Ona görə də bu cür insan hər bir günaha düçar olar və Allahın lütf və kərəmindən dəm vurar.

Davamı →

İsa peyğəmbər öldürülməyib

Ümumilikdə Quranın 9 ayəsində peyğəmbərlərin, elçilərin "öldürülmələrindən" bəhs edilir. Ayələrin üçündə İsrail oğullarının elçilərin (rəsulların), beşində peyğəmbərlərin (nəbilərin) haqlı səbəb olmadığı halda öldürmələri qeyd edilir. Şərh etməyə çalışdığımız ayədə isə ümumi ifadə işlədilərək peyğəmbərlərin və haqqa-ədalətə çağıran, həqiqətdən uzaqlaşmamağı istəyənlərin öldürüldüyü bildirilir.

Davamı →

Hansı qidalar haram sayılır?

Qurani-Kərimdə və Peyğəmbərin səhih hədislərində haram olması buyurulan qidalardan başqa heç bir qida haram deyildir.
Zikr az bildirir ki, Allahın halal buyurduğu qidanı haram saymaq böyük günahdır.
Uca Allah buyurur: “Dilinizin uydurduğu yalana əsasən: «Bu halaldır, o haramdır!»– deməyin, çünki Allaha qarşı yalan uydurmuş olursunuz. Şübhəsiz ki, Allaha qarşı yalan uyduranlar nicat tapmazlar” (ən-Nəhl, 116).

Davamı →

Quran həqiqi hicabın hansı şəkildə olmasını, onun hikmət və fəlsəfəsini necə bəyan edir?

Hicab İslamın vacib hökümlərindən, fərdi və içtimai baxımdan ən zəruri məsələlərindəndir. Örtük mənasını verən hıcab anlayışı geniş məfhuma malik bir məsələdir. Bu örtük həm əxlaq və mənəviyyat sahələrini, həm də bədənin zahirinin örütlməsi kimi sahələri əhatə edir.
Mənəviyyat hicabı insanın daxılı aləminin, iffət və hayasının formalaşması mənasındadır. Bədənin örtülməsi isə bir növ daxildə formalaşan bu hisslərin tələbidir.

Davamı →

Tərbiyə olunmaq və tərbiyə etmək prinsipləri

Uca Allahı tanımaq fərdi və cəmiyyəti bir vəziyyətdən başqa bir vəziyyətə ötürən dəyişikliyin ən güclü silahıdır. Yalnız Allaha  arxalanmaq həqiqi iman əlamətlərinin ən açıq təzahürüdür. Allahla olan bağlılığınızı ruhlarınızda və əməllərinizdə həqiqətə çevirin. Yalnız ona arxalanın. Allahdan başqa heç kəsdən çəkinməyin və qorxmayın. Səbəblərə sarının. Bundan sonra hasil olacaq nəticələrə nə olursa-olsun, sinə gərin, İslamdan uzaq və həqiqi olmayan vasitəçilərə daraşmaq, məqam və nüfuz sahiblərinin qapılarında gözləmək, gözəl məqsədlərə çirkin milyonlarla çatmağa çalışmaq kimi insanların uzun zamanlar mübah saydıqları şeylərə girişməyin və bunları özünüzə haram edin.

Davamı →

Şükür etməyin mərtəbələri

Şükür — insana çatan ehsan və nemətin müqabilində təşəkkür etmək deməkdir. Əxlaq alimlərinin nəzərinə görə, şükrün üç mərtəbəsi vardır: elm, hal və əməl.
Elm halın yaranmasına səbəb olar, hal da əməlin yaranmasına səbəb olar.
Şükür üç mərtəbədə həyata keçər.

Davamı →