Potensial bazar məqsədinin müəyyənləşdirilməsi prosesi marketinqin ən yaradıcı aspektlərindən biri ola bilər. Bazarın seqmentləşdirilməsinin yeganə “düzgün üsulu” mövcud deyil. Müxtəlif rəqiblər eyni bazarda müxtəlif yanaşmanı əsas götürə bilər. Bu yanaşmaların hamısı doğru ola bilər, lakin, onların hər biri bazar haqqında fərdi konseptual baxışların formalaşmasına və sonra isə müxtəlif marketinq metodlarına və müxtəlif strategiyalara gətirib çıxara bilər. Seqmentləşdirmə sahəsində tədqiqatın yaradıcı tərəfi bazarınız haqqında konseptual baxışın formalaşmasının yeni üsulunun - rəqiblərin seçəcəyi üsullar üzərində rəqabətli üstünlüyü təmin edə biləcək üsulu - tapılmasından ibarətdir.
Adətən, seqmentləşdirmə sahəsində aparılan tədqiqata olan iki geniş yanaşmadan biri əsas kimi götürülür. Birincisi – aprior olan. O, sosial-iqtisadi və ya geodemoqrafik təsnifat kimi “hazır” seqmentləşdirmə sistemindən istifadəni nəzərdə tutur. Bu yanaşmada seqmentləşdirmə sistemi əvvəlcədən məlumdur və seqmentlərin sayı seçilmiş sistemdə əvvəlcədən müəyyən edilib. Aprior seqmentləşdirmə təbiətən hamının istifadə edə biləcəyi sistemlərdir və uyğun olaraq da onlardan rəqiblər də istifadə edə bilər.
Seqmentləşdirməyə ikinci yanaşma nəticədə gəlinmiş və ya yuva metodudur. Bu yanaşmada seqmentləşdirmənin son sistemi və seq­ment­lərin sayı əvvəlcədən məlum deyil. Seqmentləşdirmə aparılacaq meyarlar əvvəlcədən müəyyən edilir, lakin, adətən, çoxölçülü olur (məsələn, məhsula münasibət və istifadəsi haqqında məlumatlar). Bundan sonra müəyyənləşdirilmiş meyarlara uyğun məlumatlar yığılır (keyfiyyət və/ və ya miqdari marketinq tətdqiqatlarının tətbiqi ilə) və modelin və ya strukturun nəyə əsaslandığını müəyyənləşdirmək məqsədilə onların təhlili aparılır. Seqmentləşdirmə sistemi cavablar əsasında qurulmuş, modeli əks etdirən məlumatların təhlili prosesində şəkli cızılır. Məlumatların təhlili qismən elm (statistik təhlil metodlarından istifadə edən) və qismən də məharətdir (hansı meyarları götürmək və nəticələri nə cür şərh etmək lazım gəldiyi haqqında mülahizələrdən istifadə edən). Əgər bu yolla gedilərsə, onda, alınmış seqmentləşdirmə sistemi, ehtimal ki, konkret təhlil üçün unikal olacaq. Bu zaman bazara yeni baxışlarla yanaşmaq imkanı yaranır və rəqiblərin heç də həmişə görmədiyi yeni fürsətlər əldə edilir. Əlbəttə ki, burada, onların, tədqiqatın analitik metodlarının tətbiq edilməsi və ya məlumatların konkret yığılması əsasında  yaradılmış  sadəcə məhsul olmadığına təminat vermək üçün bütün seqmentləşirmə sistemlərinin dəqiq yoxlanması tələb olunur.
Seqmentləşdirmə metodlarını nəzərdən keçirdikdən sonra, fəsildə, tədqiqatın alternativ metodları və bazarda mövqeyə baxışlar verilmişdir. Söhbət iki geniş yayılmış yanaşmadan gedir. Birincisi – kompaniyanın, məhsulun və brendin obrazının açılması üçün tədqiqatın keyfiyyət metod­la­rından istifadə etmədir. Bu yanaşma xüsusən reklam fəaliyyəti proq­ramının hazırlanmasında daha geniş yayılıb. İkincisi, mövqenin mo­del­ləş­dirilməsində miqdari yanaşmalar - semantik və ya digər analoji şka­lalar üzrə profilin sadə tərtibindən tutmuş çoxölçülü şkalalaşdırma və uy­ğun­luğun təhlili metodları ilə əldə edilə bilən daha mürəkkəb mo­del­ləşdirməyə kimi - tədqiq olunur.

Bölmək və ya bölməmək?  Məsələ bundadır
Seqmentləşdirmənin əksər marketinq proqramlarının vacib hissəsi olmasına baxmayaraq, elə situasiyalar var ki, o, əlverişsiz ola bilər. Misal üçün, konkret bazarda müştərilərin arzu və tələbatlarının mahiyyətcə eyni olması və uyğun olaraq da bütöv bazara bir təklif verməyin lazım gəlməsi mümkündür. Yaxud da, fərdiləşdirilmiş marketinq proqramının tətbiqi ilə, xüsusi olaraq ayrı-ayrı bazar seqmentlərinin hazırlanması ilə bağlı xərclər daha uzaq perspektivdə bu seqmentlərin iqtisadi əhəmiyyətini üstələyə bilər.
Seqmentləşdirmə yanaşmasını qəbul edən kompaniya ya bir bazar seqmentini məqsəd kimi seçməli və nəticədə digər müştərilərə uyğun gəlməyən marketinq tədbirləri proqramına malik olmalı və ya müxtəlif tələbatlı müştəri qrupları üçün uyğun olan bir neçə marketinq tədbirləri proqramını hazırlamalıdır. Birləşmiş Krallıqda pərakəndə ticarətdə iki yanaşmadan istifadənin bariz nümunəsi kimi pərakəndə ticarət zəncirini gənc peşəkarların artan tələbatını ödəmək üçün genişləndirən Next kompaniyasını və müxtəlif bazar seqmentlərini cəlb etmək üçün bazarda müxtəlif mövqe tutan Top Shop, Evans, Harvey Nichols və s. kimi mağazalardan istifadə edən Burton Group kompaniyasını göstərmək olar.
Yanaşmalardan hər ikisi kompaniyaların uzunmüddətli məqsədlərini məhdudlaşdırır. Özü üçün bir məqsəd seçən kompaniya bazar seqmenti məhdud olduğundan məhdud potensial imkanlara malik olur. Kompaniya qarşısına böyümə və inkişaf məqsədləri qoyursa, onda, bu yanaşmalar onun məqsəd bazarının ölçüsünü məhdudlaşdıra bilər. Əlbəttə, bu, azı fikirləşsən – balaca qalacaqsan aforizminə etiqad edən kiçik və orta kom­paniyalar üçün elə də problem deyil. Bir neçə bazar seqmenti yanaşmasından istifadə edən kompaniya, seçilmiş hər bir seqment üzrə satışın fərqli stimullaşdırılması, təchizat və idarəetmə təşkil etmək lazım gəlməsi kimi mənfi nəticələrlə üzləşə bilər. Bəzi situasiyalarda qənaətli alternativ var: mümkün qədər çox seqmentin cəlbinə istiqamətlənmiş diferensiasiya edilməmiş marketinq tədbirləri proqramından istifadə etmək. Kompaniya təklifinin hər hansı seqmentə dəqiqliklə uyğun gəlməsinin üzərində deyil, eyni mikslə bütün seqmentlərdən kifayət qədər müştəri cəlb etməyə çalışır. Nəticədə kompaniya sadə fəaliyyətlə müsbət miqyas effektindən uda, amma, müştəriləri tam razı salmayan “eyni miksdən” və ya rəqiblərin daha dəqiq istiaqmətlənməsindən zərər çəkə bilər.
Seqmentləşdirmənin münasibliyi və ya ondan imtina edilməsi miqyas effektindən, fərdi marketinq tədbirləri proqramının hazırlanması dəyə­rin­dən və müxtəlif bazarların tələbatlarının eyniliyindən asılıdır, - bu mə­sələlər ətraflı şəkildə 12-ci fəsildə nəzərdən keçirilir. Benzinə olan tələb kimi, məsələn, rəqiblərin təqdim etdiyi məhsullar arasında fərq, onların geniş bazar cəlbediciliyinə malik miks hazırlamaq cəhdləri ilə aradan qalxır. Əlbəttə, bazarda seqmentlər var, lakin, onların əhəmiyyəti və ya fərqliliyi müxtəlif münasibət göstərməyi doğrultmaq baxımından kifayət deyil. Aviakosmik sənaye və avtomobil sənayesi rəngarəng bazarlara malikdir, lakin, onlar üçün hazırlama və istehsal etmə dəyəri elədir ki, o, bazarın bütün tələbatlarını ödəməyə dəqiq uyğun gələn məhsul hasil etməyə imkan vermir. Buna görə də, uğurlu kompaniyalar, ayrı-ayrı müştərilərin seçiminə hesablanmış növlərlə nisbətən kiçik assortimentə isti­qa­mətlənirlər.
Ancaq, hətta seqmentləşdirmə tələb edilməyən bazarlarda belə, çox vaxt, kompaniyalar məqsədyönlü strategiyaya riayət etdikləri təqdirdə çiçəklənə bilmək imkanına malik olurlar. Misal kimi idman avtomobilləri bazarında Aston Martin (hazırda Ford konserninə məxsusdur) və Morgan Cars kompaniyalarını göstərmək olar. Buna görə də, hətta əsas iştirakçıların kütləvi strategiya tətbiq etdikləri bazarlarda belə, seqmentləşdirmə daha kiçik kompaniyalara şans verir. Xüsusən də kiçik bazar payına malik kompaniyalara məsləhət: seqmentləşdirmək, seqmentləşdirmək və yenə də seqmentləşdirmək!
Əgər əvvəlki fəsil seqmentləşdirmə konsepsiyasına və seqmentləşdirmə üçün mümkün əsaslara həsr olunmuşdursa, bu fəsil, ardıcıl olaraq, təşkilatın istifadə edə biləcəyi bazar seqmentləşdirilməsinin müəyyən edilməsi prosesini nəzərdən keçirir. Əvvəlcə seqmentləşdirməyə aprior yanaşmanı, bundan sonra isə nəticədə gəlinmiş və ya yuva metodlarını nəzərdən keçirəcəyik. Sonuncuları nəzərdən keçirmək üçün Meyer və Sonders (Maier and Saunders, 1990) tərəfindən hazırlanmış və lap əvvəl­dən son tədqiqata qədər seqmentləşdirmə sahəsində tədqiqat aparan mo­deldən istfadə edəcəyik. Bu nodel çərçivəsində çoxlu müxtəlif yanaşmalar və seqmentləşdrimə modelləri nəzərdən keçirilir.