“İdarəetmənin sosiologiyası” sosioloji bilik sahəsi kimi cəmiyyətdə sosial münasibətlər əsasında təşəkkül tapan idarəetmə sistemi və proseslərini öyrənir. Sosial idarəetmə özü idarə etmənin başlıca funksiyalarından biridir. İdarəetmə və sosial idarəetmə anlayışları bir-birinə yaxın olsalar da biri digərinin sinonimi kimi çıxış etmir.
Ümumiyyətlə idarəetmə elə bir prosesdir ki, o, həm cansız, həm də canlı təbiəti  eləcə də cəmiyyəti əhatə edir. Buna görə də idarə etmənin üç növü ayırd edilir:
  1.cansız təbiətin idarə olunması;
  2.canlı təbiətin idarə olunması;
  3.cəmiyyətin idarə olunması, sosial idarəetmə yaxud idarə etmənin sosiologiyası.
Davamı →

1. Başqaları əllərini yanlarına saldığı və təslim olduğu məqamlarda, onlar yeni fürsətlər axtarır və onu tapırlar.

2. Digərlərinin uğursuzluq hesab etdiyi hadisədən nəticə çıxarmağı, dərs almağı bacarırlar.

3. Onlar düşünülmüş qərarlar qəbul edirlər.

4. Digərlərinin nə vaxtsa uğurun onları tapmasını gözlədiyi halda, bu insanlar özləri məqsədyönlü şəkildə və daima uğura gedəcək yol salırlar.

5. Onlar da digərləri kimi qorxu hissi yaşayır, lakin bu hissin onlara hakim kəsilməyinə icazə vermir, qorxu onları deyil, onlar qorxunu idarə edir. Qorxu sadəcə ehtiyat deməkdir.

6. Onlar düzgün sual verir- bu suallar tam və hər tərəfli cavablandırma tələb edirlər.

Ardı →

1. Müdir adidir, lider isə adamı həmişə təəccübləndirməyi bacarır.
Birincilər həmişə ciddi olur. Məsələn, kollektivlə birlikdə hardasa əylənməyə getmisiniz, müdir işdəki ciddi imicindən çıxmır. Amma lider sizinlə birlikdə dəlicəsinə içib rəqs edə bilər.

2. Müdir tez əsəbiləşir, lider isə səbirlidir.
Birincilərdə təmkin olmadığına görə əsəbiləşməyə meyllidirlər. Liderlər isə səbirli olmaqla kollektiv ruhlandırır.

3. Müdir iddialıdır, lider isə əzmli.
Əlbəttə, iddialı olmaq pis şey deyil. Amma bu iddialar bəzən çox pis nəticələnir. Nəyisə hamıdan yaxşı bildiyini iddia edib, sonra məyus olmaq heç də yaxşı hal deyil. Əzmkarlıq nümayiş etdirmək isə liderlərə məxsusdur.

4. Müdir riski sevmir, amma lider macəradan qorxmur.
Müdir itirəcəklərindən qorxur. Liderin isə belə bir qorxusu yoxdur. O risk etməyi sevir, macərapərəstdir.

Ardı →

Menecerin bir problemi də işə yeni götürülənlərə işləmək bacarığı və onları səmərəli işçi qruplarına çevirməkdir. İsçi qruplarına səmərəli rəhbərlik etmək üçün bir sıra qabiliyyətlər olmalıdır:
1.Rəhbər tabelikdəkilərin davranış reaksiyalarına diqqət yetirir.
2.Lazım gəldikdə intizam yaratmaqdan ötrü cəzalandırmaya əl atır.
3.Rəhbər təkamül prosesini dərk edir, cəmiyyətdəki dəyişikliklərə uyğun olan idarəetmə üslubunu mənimsəyir.
4.Öz rolunu yerinə yetirməkdə ona nəyin təsir göstərdiyini tam aydınlığı ilə təsəvvür edir.
5.Ətrafdakılarla xoş münasibətləri genişləndirməyə çalışır.

Ardı →

Mütəxəssislər starteji planlaşmanı qarşıya qoyulmuş məqsədlərdən  аsılı оlаrаq bir sırа хаrаktеrik хüsusiyyətlərinə görə fərqləndirirlər. Məsələn, АBŞ kоmpаniyаlаrındа planlaşma üçün bаşlıcа şərt – bütün bölmələrin strаtеgiyаsını cəmləşdirməkdən  və еhtiyаtlаrın bölüşdürülməsindən ibarətdir. Ingltərə kоmpаniyаlаrındа strateji planlaşdırma zamanı əsas diqqət еhtiyаtlаrın bölüşdürülməsinə yönəldilir.

Qeyd olunan problemin Yaponiya iqtisadiyyatındakı tətbiqini təhlil etmək daha maraqlı olar. Yаpоniyа firmаlаrındа isə əsаs məqsədə müvafiq olaraq   strateji planlaşma zamanı   yеniliyi tətbiq  еtmək və məhsulun kеyfiyyətini yüksəltmək ön plana çəkilir.

Ardı →

Bildiyimiz kimi, İT hər bir şirkət üçün əsas biznes funksiyasını həyata keçirir və İT-yə yatırılan investisiyanın gələcəkdə yüksək gəlir gətirəcəyi gözlənilir. İT-nin müəssisələrdə, təşkilatlarda tətbiqinin aşağdakı üstünlükləri vardır:

1. Qiymətin azaldılması
2. İşin standartlaşdırılması
3. Məhsuldarlığın artırılması
4. Əlaqələrin genişləndirilməsi
5. Risk idarəsinin genişləndirilməsi
6. Yeni biznes strategiyasının yaradılması

    

İT vasitəsi ilə biznesin bütün formal və qeyri-formal prosesləri təyin edilir. İT funksiyası şirkətin məlumat bazasını yalnız əldə saxlamır, həmçinin bölüşdürür və istifadə edilməsinə şərait yaradır. Bütün bunlar göstərir ki, biznesin İT uyğunlaşması biznesin başa düşülməsini daha da asanlaşdırır. İT tətbiq edilməzdən əvvəl əsas müəyyən etmək lazımdır ki, şirkətin nəyi var və ən əsası şirkət hansı işləri görür. Şirkətin uğurunun əsas səbəbi onun işinin düzgün təhlil edilməsidir. Təhlil mərhələsinin əsas faktorları aşağıdakılardır:

Ardı →

Biznes proses müəyyən bir nəticəyə nail olmaq məqsədi ilə bir-biri ilə əlaqəli bir sıra funksiya və fəaliyyətlərdən meydana gəlir. Bu proses nəticəsində əldə edilən gəlir şirkətin daxili və xarici müştəriləri üçün dəyər yaratmalı və onlar tərəfindən yararlı qəbul edilməlidir. Reallaşdırılan funksiyalar şirkətin birdən çox departamenti tərəfindən və ya biri tərəfindən icra edilir. Bu funksiyaların icrası gedişində departamentlər bir-biri ilə resurs, maliyyə, informasiya mübadiləsi edirlər. Bir növ öz aralarında məntiqi bir bağ yaradırlar. Bir sıra funksiya və vəzifələr sıra ilə yerinə yetirilir, buna ardıcıl əlaqəli vəzifələr deyilir. Bəziləri isə eyni zamanda gerçəkləşdirilir ki, bunlar isə paralel vəzifələr olaraq adlandırılır. İş prosesləri tək bir təşkilat içərisində reallaşdırıldığı kimi, bəzən birdən çox təşkilatı da əhatə edə bilər. Birinci növdən proseslərə təşkilati, ikinci növdən proseslərə təşkilatlar arası iş prosesləri adı verilir. Proses yanaşması, Adam Smitin iş bölgüsü və Frederick Taylorun optimallaşdırılmış vəzifə yanaşmalarının əksinə olaraq, görüləcək işi bir sistem olaraq ələ alır. Bu yanaşmada vəzifələrin bir-birindən müstəqil olaraq tək-tək optimallaşdırılması yerinə, prosesin bütününün performansının optimallaşdırılması hədəflənər.

Ardı →

1. Özünü həqiqi Əməyə kökləmə.
Amma bu əmək zövq yaşatmalıdır. Bütün günü divanda uzanın, arada bir “sevimli işlə” məşğul olub, mütəmadi divident alacağınızı unutsanız yaxşıdır. Bütün bunlar nağıldır. Bəli, bu daha sonra mümkün ola bilər, yalnız sizin öz işinizdə əsl peşəkar olduqdan sonra. 

2. Həmişə öyrənin və təkmilləşin.
Siz seçdiyiniz sahədə bütün fəaliyyət mərhələlərini keçməli olacaqsınız. Həmin sahədə artıq uğur qazanmışlardan öyrənin. Daima özünüzü yeni biliklər və yeni informasiya ilə təmin etməlisiniz. Bu inanılmaz dərəcədə əyləncəli və maraqlıdır.
Ardı →

Menecer fəal və sərt, məsuliyyətli, kollektivi idarə edə bilməli və bazarda şirkəti təqdim edə bilməlidir. Məhsuldar menecer hansı xüsusiyyətlərə malik olmalıdır?
Menecerin əsas xüsusiyyətlərinə təşkilatçılıq bacarıqları aiddir.

D. Makkeland belə bir fakta diqqət yetirir: məqsədlərə nail olmağa yönlü olan biznesmenlər pulları uğurun göstəricisi kimi qəbul edirlər.
Menecer mütəxəssis şəkildə hazırlanmış bir rəhbərdir. Lakin öz məhsuldar fəaliyyətlərinə görə menecerlər bir-birilərindən fərqlənirlər. Bu nədən asılıdır?
Ardı →

Günlərin bir günü tələbə öz müəllimindən soruşur:

— Müəllim, uğurda bəxtin payı nə qədərdir?

— Sən bəxt dedikdə nə anlayırsan? – deyə müəllim maraqlanır.

Tələbə fikirləşərək cavab verir:

— Məsələn, satıcı müştəriyə müraciət edir və məlum olur ki, onun mütəmadi olaraq istifadə etdiyi məhsulu qurtarıb. Mən də həmin məhsulu satıram. Müştərinin daimi təchizatçısı isə hər hansısa səbəbdən ötrü təcili olaraq müştərini həmin məhsulla təmin edə bilmir. Beləliklə, mən yeni müştəri əldə edirəm.

Və yaxud, digər bir misal, mən qonaq gedirəm və qonaqlıqda müəssisələrdə alış-veriş proseslərinə nəzarət edən şəxslə tanış oluram. Onun cavabdeh olduğu müəssisə ilə isə mən uzun zamandır ki, əməkdaşlıq etmək istəyirdim.
Ardı →