Miqren, katarakta və şizofreniya sadəcə günümüzün problemi deyil. Bir çoxunun iş-gücünü, gündəlik həyat tərzini ciddi şəkildə ləngidən bu xəstəliklər dahilərin öz əsərlərini yaratmalarını əngəlləyə bilmədi.

Pablo Pikasso miqrendən, Klad Mone ilə Van Qoq kataraktadan, Luis Vein şizofreniyadan əziyyət çəkib. Əsərləri bu gün milyonlarla ölçülən bu dahiləri adi insanlardan ayıran sadəcə istedadları idimi? Tablolarında xəstəliklərinin təsiri var idimi? İddialara görə Van Qoqun sarısı, kölgəli işıqları, Pikassonun üzü parçalanmış tabloları əslində xəstəliklərinin təsirindən qaynaqlanır.

Göz büllurcuğunun görmə qabiliyyətinin zəifləşməsinə və korluğa səbəb olan donuqlaşması ilə nəticələnən göz xəstəliyinə katarakta deyilir. Bütün dünyada ən çox rast gəlinən, görmə qabiliyyətinin itirilməsinə səbəb olan bu xəstəliyin qarşısı müalicəylə alına bilər.
Davamı →

İspan rəssam Qoyya ( Francisco Goya) xəstəliklərlə keçən son illərində 1819-cu ildə Madrid yaxınlarında Manzanares sahilində “Quinta del Sordo”, yəni “Karın evi” adlı bir ev aldı. Iki mərtəbəli evin adı əvvəlki ev sahibinin kar olmasından irəli gəlirdi. Bu ad, həmçinin, 1792-ci ildə keçirdiyi xəstəliyə görə kar olan Qoyyaya da uyğun gəlirdi. Rəssam 1819-cu ildən Bordoya getdiyi 1823-cü ilə qədər evin divarlarına yağlı boya ilə 14 rəsmdən ibarət bir sıra əsərlər çəkmişdir. 73 yaşındakı Qoyya iki ciddi həyati xəstəlik keçirdiyinə görə öz ölümünə diqqətini yönəltmişdi və eyni zamanda, Ispaniyadakı daxili münaqişələrə görə olduqca bədbin idi. Əvvəllər evin divarlarına daha əyləncəli rəsmlər çəksə də, sonradan bunların üstünə daha depressiv və bu gün “Qara rəsmlər” adlanan rəsmləri çəkmişdir. Bu rəsmlərin heç birinə Qoyya tərəfindən ad verilməmişdir.
Davamı →

İtalyan heykəltəraş Giuseppe Penone, təbiətə və insan əlaqələrinə yönəlmiş sənət əsərləri ilə tanınır. Ağaclar Panonenin işlərinin əksəriyyətində aparıcı rol oynayır. Bu əsərlərin ən məşhurlarından biri sənətçinin 1968-ci ildə düzəltdiyi «Bürünc əl» heykəlləridir.

Giuseppe Penone bürünc əli illər əvvəl Dallasdakı Nasher Heykəl Mərkəzində yeni əkilən ağacın üzərinə yerləşdirir. Zamanla ağac böyüdükcə və gövdəsi qalınlaşdıqca, heykəldə yeni bir görünümə bürünür. Sənətçinin yerləşdirdiyi əlin bürünc nüsxəsi olan bu bürünc əl, ağacın gövdəsini normaldan fərqli şəkildə dəyişirmiş kimi görünür. Heykələ “Continuerà a crescere tranne che in quel punto” yəni "Bu hissənin xaricində böyüməyə davam edəcək" adının verilmiş olması əsəri daha mənalı edir.
Davamı →

C. Pollok (1912-1956) – amerikan rəssamı, abstrakt ekspressionizmin görkəmli nümayəndəsi. Pollok özünəməxsus rəssamlıq texnikası yaratması ilə məhşurdur, bu texnikaya çox vaxt “damcı üslubu” deyilir, ancaq rəssam özü onu “axan texnika” adlandırırdı.

“Mənim boyakarlığımın molbert ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Mən heç bilmirəm axırıncı dəfə kətanı çərçivəyə nə vaxt salmışam. Mən kətanı divara ya döşəməyə bərkitməyi üstün tuturam. Bərk səthin müqavimətini hiss etməliyəm. Döşəmədə ən asanıdır.
Davamı →

“Mirvari sırğalı qız” Yan Vermeerin şah əsəri hesab olunur. Rəsmin əsas motivini mirvari sırğa təşkil edir. Tablo hazırda Hollandiyanın Haaqa şəhərindəki Mauritshuis rəsm qalereyasında saxlanılır. Sözügedən əsəri bəzən «Qərb Mona Lozası» və ya «Holland Mona Lizası» da adlandırırlar

Veermerin əsərləri haqda geniş məlumat demək olar ki, yoxdur. Bu əsər də istisna deyil. Rəsm əsəri «4Meer» şəklində imzalanıb, amma tarix qeyd edilməyib. Rəsmin 1994-ci ildəki sonuncu bərpasından sonra şəklin incə rəngli kombinasiyası və qızın tamaşaçıya baxışının yaxınlığı daha çox artıb. 

Veermerin nadir əsərlərinin xaricə satılmasının qarşısını almağa çalışan Viktor de Stuersin məsləhətilə Dos Tombe 1887-ci ildə tablonu Haaqada keçirilən sərgidə satın alıb, amma varisi olmadığından bu əsərlə birgə başqa tabloları da 1902-ci ildə Mauritshuisa bağışlayıb. Əsər XX əsrin sonlarına doğru məşhurlaşmağa başlayıb. 
Davamı →

«Quşların cəhənnəmi» (1938) nasist Almaniyasının alleqoriyasıdır. Bu Bekmanın "Gernika«sıdır, bu əsər nasistlərin rəssamın vətəninə edilən təcavüzə bir cavabdır. Hələ heç bir əsərində Bekman bu qədər düzünə, birbaşa tənqid etməmişdir. Gəlin bu əsəri biraz təhlil edək.
Davamı →

Caritas Romana – Qədim Roma əfsanəsidir. Latıncadan tərcümədə “Roma mərhəməti” adlanır. Bir digər adı isə “Simon və Pero”dur.

Maksim Valeri öz məqaləsində (“Ata-anaya pərəstiş”) Simon adlı insandan bəhs edir. Qoca Simona ac qalmaqla ölmək hökmü oxunub. Zindan gözətçisi onun qızı Peronun atasını ziyarət etməyinə icazə verir. Qız da gözətçidən yayınaraq öz döşündən atasına süd verir. Tezliklə qızın bu əməlinin üstü açılır. Amma hadisə hakimləri hiddətləndirmək yerinə onları təsirləndirir və qocanın azad edilməsi haqqında qərar verirlər.

Bu əfsanə Romada qızların atasına hörməti və sayğısına bir nümunə kimi hörmətlə xatırlanırdı. İlahə Pietanın məbədində isə bu səhnəni təsvir edən freska var idi. Bu əfsanədə həmçinin Yunanın Herkulesi əmizdirməsi adlı etrusk mifi ilə paralellər də var.
Davamı →

Amerikalı realist rəssam Andrew Wyeth-a məxsus rəsm. 20-ci əsrin ortalarına aid olan ən məşhur amerikan rəsmlərindən biridir.

Rəsmdə öz evinə baxarkən təsvir olunan və rəssamın Men ştatındakı evinə qonşuluqda yaşayan Kristina Olson (1893-1968), poliomielit xəstəliyindən əziyyət çəkirdi. Rəssam yay aylarını burdakı evində keçirirdi və onu bu rəsmi çəkməyə ilhamlandıran, evinin pəncərəsindən Kristinanı sahədə bu cür vəziyyətdə görməsi olmuşdu. Kristinanın möhkəmliyi və mətanəti rəssamı heyran etmişdi. Çünki o, fiziki cəhətdən qüsurlu olsa da, mənəvi cəhətdən qeyri-adi gücə, mətanətə sahib idi. Rəssam Men Ştatındakı evində yaşadığı zamanlar Olson ailəsi ilə dostluq münasibətləri sayəsində Kristina və onun kiçik qardaşını 1940 və 1968-cı-i illərdəki bir çox rəsmlərində təsvir etmişdi.
Davamı →

1. «Mona Liza» — Leonardo Da Vinçi
Florensiyalı Leonardo Da Vinçi renessans dövrünün ən möhtəşəm rəssamı hesab olunur. O, təkcə rəssam kimi deyil, həm də alim, riyaziyyatçı, mühəndis, ixtiraçı, heykəltəraş, memar, musiqiçi və yazıçı kimi də tanınır. Haqqında yazılanlara görə, Da Vinçi «dağınıq» xarakterə sahib olub. O, bir neçə əsərini tamamlanmamış, yarımçıq qoyub. Da Vinçinin 1503-1506-cı illərdə yaratdığı «Mona Liza» əsəri bütün dünyada məşhurdur və incəsənətin ən dahi əsərlərindən hesab olunur. «Mona Liza»nın simasındakı ifadə — həm xoşbəxt, həm də məyus görünməsi üstü açılmayan sirr olaraq qalıb.

Rəsm əsərində oturmuş halda təsvir edilən qadının yaradılmasında rəssam sfumato üsulundan istifadə edib. Sfumato — rəssamlıqda fiqur və əşyaları bürüyən havanı vermək üçün ümumi təsvirin yumşaldılması texnikasıdır. Sfumato üsulu nəzəriyyədə və praktikada ilk dəfə Leonardo Da Vinçi tərəfindən yaradılıb.
Davamı →

Rafael Santinin yaradıçılığının florensiya dövrünə aid möhtəşəm bir nümunə «Qərənfillə Madonna».

Miniatür rəsm əsərində (279 на 224 mm) müqəddəs Məryəm və körpə İsa təsvir edilib. 2004-çü ildən rəsm əsəri London milli qalereyasında saxlanılır. Kompozisiya etibarilə əsər Leonardo Da Vincinin «Madonna Benua» əsərini təkrarlayır. Kardinal dəyişiklik işıq qammasının işlənməsində özünü göstərir. Fiqurlar zəif işıqlanmış interyerdə təsvir olunur.

Arxa planda arka pəncərədən görünən xarabalıq İsanın doğuluşu ilə bütprərəst dünyanın məhvinin gəldiyini simvolizə edir. Madonna və körpə əllərində tutduqları qərənfil gələcəkdə İsanın qanının töküləçəyini və isanın əzablarını ifadə edir.
Davamı →