Yetkinlik - Qızların həyatı baxımından bədənlərinin kiçik bir qız uşağından qadın olmağa doğru dəyişdiyi zamandır. Bundan başqa yetkinlik dövrü sonunda bədəniniz ana ola biləcək xüsusiyyətlərə sahib olar. Yetkinliyə giriş üçün qəti bir zaman yoxsa da ümumiyyətlə qızlar 9-13 yaş arasında və kişilərdən daha tez yetkinlik dövrünə başlayarlar.
Sinə - Qızların çoxunda yetkinlik sinələrin böyüməsi ilə başlar. Sinələrinizin böyüdüyünü məmə uclarının birinin və ya hər ikisinin üzərində kiçik və həssas bir qabarıqlıq meydana gəlməsi ilə görə bilərsiniz. Bu qabarıqlıq bir neçə il içində gedərək böyüyəcək. Başlanğıcda bir sinə digərindən daha böyük ola bilər. Sinələr inkişafa başlayanda qızlar büsthalter taxma ehtiyacı hiss edərlər . Bəzi qızlar ilk dəfə geydiklərində həyəcanlanarlar, çünki bu qadın olmağa doğru ilk addımdır! genital bölgədəki tüklənmə ilə birlikdə qol altlarında və qıçların üzərində də tüklər görünəcək. Bir çox qadın bu tükləri təmizləməkdədir. Bu əməliyyatın tibbi bir səbəbi yoxdur-tamamilə fərdi seçki mövzusudur.
Bədən şəkli - Zamanla ombalarınız genişləyəcək, beliniz isə daralacaq. Bədəniniz qarın, omba və qıçlarınızda yağ yığılmağa başlayacaq. Bu inkişaf normaldır, çünki beləcə qadın bədəninə xas xəttlər meydana gəlməkdədir. Bədən ölçüləri qollarınız, qıçlarınız, əlləriniz və ayaqlarınız bədəninizin geri qalan qisimlərinə görə daha sürətli böyüyəcək. Bədəninizin geri qalan qisimləri qol və qıçlarınızdakı böyüməyi tutana qədər özünüzü bir az formasız hiss edə bilərsiniz.

Dəri - Dəri yetkinliklə birlikdə daha yağlı hala gələr və daha çox tərlədiyinizi görərsiniz, çünki tər vəzləri də böyüməyə başlamışdır. Dərinizi hər gün təmizləməniz lazımlıdır. Bunun yanında qoxu və tər yaşlığını önləmək üçün dezodarant və ya tər təsirini azaldan spreylər istifadə edə bilərsiniz. Dərinizi təmiz tutma səylərinə baxmayaraq yenə də üzünüzdə sızanaqlar olacaq, bu sızanaqlar yetkinlik dövründəki hormonların yüksəlməsinə bağlı olduğundan normal qəbul edilir.
Menstruasiya - Qızların çoxunda 9-16 yaş arasında menstruasiya periodu başlayar. Yetkinlik dövründə yumurtalıqlarda dişi döllənmə hüceyrələri (ovum) yetkinləşər bu hüceyrələr cinsi birləşmə ilə qadın iç genital orqanlarına çatan kişi döllənmə hüceyrəsi (sperma) ilə qarşılaşsa hamilə qalınar. Aybaşı periodu hər ay bənzər qanamanın olması ilə xarakterizə edilir. Bir qız uşağında aybaşının başlaması artıq hamilə də qala biləcəyi mənasını verər.

Menstruasiya periodu əsnasında paltarlarınızın çirklənməməsi üçün təmizlik bezi və ya tampon istifadə etməniz lazımlıdır. Bəziləri bez, bəziləri isə tampon seçərlər. Tampon ilk dəfə istifadə edilərkən boşalmalı və tampon yavaşca vaginaya itələnilməlidir. İndiki vaxtda qızların çoxu mini bezlər seçməkdədir. Aybaşı periodu ümumiyyətlə 3-7 gün davam etməkdə və daha sonra 1-2 gün rəngsiz bir qanama davam edə bilməkdədir. Bu normaldır. Period xaricində qanama başlarsa həkimə müraciət etməniz lazımlıdır. Menstruasiyanın ilk il (bəlkə daha uzun müddət) içində aybaşı siklusu təqvimə uyğun gəlməz, bəzən 3 həftə kimi qısa müddət içində bəzən isə 6 həftə kimi uzun bir müddətdə qanama ola bilər. Bir müddət sonra siklus nizama girəcək və qızların çoxunda hər 3-5 həftədə bir menstüral qanama olacaq.

Aybaşı nizamlı hala gəldikdən sonra da xəstəlik, stress altında qalmaq, ağır məşq, qeyri-kafi bəslənmə və ya bir şeylərə çox əsəbiləşmək kimi vəziyyətlərdə aybaşı axsaya bilər. Təbii olaraq bütün bu səbəblərin yanında aybaşı gecikmələrində hamilə qalınmış ola biləcəyi ağla gəlməlidir. Bəzi uşaqların aybaşı qanamaları digərlərindən daha ağır ola bilər. Lakin kədərlənməyin, sağlamlığınızı təsir edəcək qədər qanama olmaz. Bədəninizdə 5 litr qan vardır və aybaşı əsnasında ancaq 50-100 ml qan itirərsiniz. Bununla birlikdə həqiqətən ağır bir qanamanız ola bilər ( gündə 6-8 bez dəyişdirməyə ehtiyac ola bilər), bu vəziyyətdə uşaq həkiminizlə görüşmənizdə fayda vardır. aybaşı periodu əsnasında, əvvəlində və ya sonrasında aşağıdakı şikayətlənmələr görülə bilər:
• qarında qaz yığılması
• Sinələrinizdə həssaslıq və ya qabarıqlıq
• Baş ağrısı
• Özünü pis hiss etmə və narahatlıq kimi dəyişikliklər
• Depressiya
Yuxarıdakı tapıntılar şiddətli olduğunda həkiminizlə görüşməniz lazımlıdır. Çox dəfə kramplar və digər şikayətlənmələriniz yüngül olar və onları nəzarət etmək asandır. həkiminiz özünüzü daha yaxşı hiss etməniz üçün sizə bəzi dərmanlar və məşq tövsiyə edəcək. Aşağıdakı tapıntılardan biri olduğunda isə mütləq həkiminizə müraciət etməniz lazımlıdır.
• aybaşı periodunuzda xəstəlik kimi bilinən bir səbəb olmadan ani dəyişiklik olması 7-10 gündən çox sürən çox ağır qanama olması
• Periodlar arasında qanama olması aybaşı başlanğıcından sonrakı dövrdə iki gündən çox sürən şiddətli qarın ağrısı olması
• Hamilə qaldığınız düşüncəsi
aybaşı sikliylə əlaqədar hər hansı bir şeyin səhv getdiyini düşünürsünüzsə həkiminiz ilk qiymətləndirməyi edəcək və lazımdırsa infeksiya və ya başqa problemlər üçün bir qadın-doğum mütəxəssisinə getməyinizi təklif edəcək.