Uğurlu nəticə istəyirsən? Gözləntilərini azaltmalısan..
İstənilən sahədə fəaliyyətin gedişatından asılı olmayaraq hər kəsdə məqsəd eynidir-işin sonu uğurla bitsin, nəticə ürəkaçan olsun. İlk öncə uğur əldə etdiyimizi dərk etmək üçün uğurlarımızı qiymətləndirməyi bacarmalıyıq. Uğuru qiymətləndirmək üçün isə ilk öncə uğursuzluğu tanımaq lazımdır. Necəki, Türk ədəbiyyatının ən böyük adlarından sayılan Yunus Əmrədən bir stat var “Heç vaxt məğlub olmayan insan heç vaxt heç nəyə cəhd etməyən insandır”.
Nəticəni daha obyektiv qiymətləndirmək, uğursuz nəticə ilə qarşılaşmaqdan qorxmamaq, uğurlu nəticəni daha yüksək qiymətləndirməyə zəmin yaradır.Gözlənti ilə nəticənin üst-üstə düşməsi uğurun qiymətləndirilməsini şərtləndirir. Mərhələli şəkildə desək, hər işin başlanğıcında ilkin düşüncələr, fikirlər, ideyalar yaranır. Həmin düşüncələr “ölçüb-biçilərək”, formalaşdırılaraq məqsəd şəklində qarşıya qoyulur.
Bu məqsədə doğru irəliləmək üçün motivasiyanın mövcudluğu mühüm şərtlərdəndir. Belə ki, məqsədə doğru irəliləməyimiz daxilimizdə istək olduğu müddətcə daha sürətli olur. Əldə edilən nəticəni uğurlu sayıb, qiymətləndirməmiz isə öncədən istəyimizin reallıqla uzlaşması sayəsində mümkündür. Doğrudur, arzulamaq gözlədir, həyata rəng qata bilər, amma arzular hədəf mövqeyinə gətirilən zaman reallığa uyğun olmalıdır. Bir insan nə qədər ki, hər axşam şam yeməyini kosmosda yeməyi qarşısına məqsəd qoysa və bu istəyin reallaşmadığının şahidi olsa, getdikcə ruh düşkünlüyü yaranacaq, arzulamağa həvəsi qalmayacaq və zamanla özünü dünyanın ən bədbəxt insanı hesab edəcək ki, bu da artıq depressiyanın başlanmasına şərait yaradır.
Məhs bu səbəbdəndir ki, insan arzularını öz imkanlarına uyğun qurmalı, həyat tərzi ilə uzlaşan hədəflər seçməli, reallıqla mütənasib olan təsəvvürlərinin ardıyca getməlidir. “Xoşbətx insan”, “şanslı adam” adlandırılan fenomenləri bir növ canlandırmaq üçün əsas öz davranışlarımıza nəzarəti gücləndirməliyik. Bu barədə tanınmış amerikalı mütəxəssis Deyl Karnegi “Dostları necə qazanmalı və insanlara necə təsir etməli” əsərinin “Ailə həyatınızı xoşbəxt etmək üçün yeddi qayda” bölməsində belə demişdir.
1.Heç bir halda bəhanə axtarmayın.
2.Öz partnyorunuzun başqa cür olmasına çalışmayın.
3. Tənqid etməyin.
4. Səmimi qəlbdən minnətdar olun.
5. Azacıq diqqət göstərin.
6. Nəzakətli olun
7. Nigahın qarşılıqlı münasibətlər tərəfindən bəhs edən yaxşı bir kitab oxuyun.
Bu qaydalar əsasən ailə həyatında xoşbəxtliyi bərpa etmək üçün səmərəli sayılsa da, bəzi qeydlərin gündəlik şəxslərarası münasibətlərdə də tətbiqi effektiv nəticəyə gətirib çıxarır. Frustrasiya vəziyyətinin yaranmasına səbəb olan amillər sırasında “sərhəd tanımayan” xəyallar, ucsuz-bucaqsız arzulama həvəsi, filmlərdə nümayiş etdirilən lakin, reallıqla əlaqəsi olmayan personajların həyat tərzləri, davranışları, poetikanın “şişirtmə” obrazları, mübaliğə mənşəli düşüncələr və baxış bucaqları geniş yer alır. Demək hədəflər nə qədər reallığa uyğun qoyulsa, nəticə bir o qədər ürəkaçan olar və onu uğurlu qiymətləndirməmizə səbəb olar.
Müəllif: Psixoloq Zümrüd Səfərova, BDU SEP fakultəsi tələbəsi
0 şərh