Əfqanistan qərbi Asiyanın şərq hissəsində yerləşir. Onun dənizə çıxış yolu yoxdur. Dinləri islam dinidir. Bunlardan 85%-i sünnü, 15%-i isə şiədir. Paytaxtı Kabul şəhəridir. Əfqanistanın sahəsi 652.090 kv. km.-dir. Əhalisi isə 29,9 milyona yaxındır. Əhalisinin yarıdan çoxunu əfqanlar-puştular təşkil edir. Əfqanlar özlərini paxdanə adlandırırlar. Puştu dili iran dillərinin şərq qrupuna daxildir. 1936-cı ildən puştu dili dövlət dili elan edilmişdir. Puşdu dili ilə yanaşı dari dili də dövlət dilidir.
Əfqanlar bir xilq kimi XYI əsrdə formalaşmışdır. Onların mənşəyi az öyrənilmişdir. Lakin belə guman etmək olar ki, onların mənşəyində tacik, hind və türk elementləri iştirak etmişlər. Əfqanistan Ön Asiyanın çoxmillətli dövlətləri sırasına daxildir. Burada 30-a qədər xalq yaşayır. Ölkənin bütün cənub və şimal şərq vilayətlərində iran dilli xalqlar, şimal qərb vilayətlərində isə türk dilli xalqlar məskunlaşmışlar.

Ardı →

Məğrib ölkələri və Liviya şimali Afrikanın qərb hissəsində yerləşir. Öz relyef şəraitinə görə bu vilayət dağlıq ərazidə yerləşir və Atlas dağ massivləri öz təsirinibütün vilayətdə göstərir. Əlcəzair, Tunis ərazilərindəgeniş əkinçilik vadisi mövcuddur. Buranın yumşaq iqlimi, bol sulu çayları var. Məğrib ərəbcə günbatan deməkdir. Buraya Mərakeş, Əlcəzair, Tunis və Liviya əraziləri aiddir.
E.ə. I minilliyin başlanğıcında Finikiyalılar Aralıq dənizi sahillərində öz koloniyalarına yaratmışdılar. Ən qədim Utika koloniyası indiki Tunisin şimalında yerləşir. Digər koloniya Karfagen koloniyasıidi ki, qısa bir müddət ərzində o bütün qonşu koloniyaları özünə tabe edərək, güclü bir dövlətə çevrilmişdi. Korfagen şəhəri e.ə 814-cü ildə salınmışdı.

Ardı →

Pakistan urdu dilində pak-təmiz, stan-ölkə deməkdir. İdarəetmə forması Respublikadır. 1947-ci ildə Hindistanla Paukistan iki müstəqil dövlətə parçalandıqdan sonra Sind, Bəlucistan və şimal qərb sərhəd əyalətləri habelə Pəncab vilayətinin qərb hissəsi, Kəşmitrin qərb rayonları və şimalda bir sıra feodal knyazlıqları Pakistana verildi. 1971-ci ildə Pakistanın şərq əyaləti Banqladeş adı ilə müstəqil dövlətə çevrildi. Pakistanın sahəsi 804 min kv. km. Əhalisi 162,4 mln nəfərdir. Hind Avropa dil ailəsinin üzvü olan 4 xalq pəncablılar, sindxlar, puştunlar və bəluclar Pakistanın ümumi əhalisinin 97,5%-ni təşkil edir. Pəncablılar bütün əhalinin 65%-ni, sindxlar 14%-ni, puştunlar 16%-ni, qalanları bəluclar, braqunlar, quceratlar, kxo, racastxan və koxistanlılardır.

Ardı →

Adı Səudid sülaləsinin adından götürülmüşdür. Səudiyyə Ərəbistanı Ərəbistan yarımadasının 3-də 2 hissəsini, habelə Qırmızı dənizdə və iran körfəzində bir neçə adaları əhatə edir. Öz dövlət quruluşuna görə mütləq monarxiyadır. 1932-ci ildən rəsmən müstəqil dövlətdir. Əhalisinin sayı 26 mln nəfərdir. Əhalinin 90 % -ni ərəblər təşkil edir. Ölkə əhalisinin əksəriyyəti kəndlilərdir. Ərəbistanın qərbində Hicaz əyalətində ilk orta əsrlər dövründə Məkkə və Mədinə kimi iri ticarət mərkəzləri meydana çıxmışdır. Hicaz vilayəti müsəlmanların zehnində islam dininin beşiyi olaraq qalır. Odur ki, hər iki şəhər müqəddəs şəhər sayılır. XX əsrin əvvəllərində İngiltərə, Türkiyə arasındakı ziddiyyətlərdən istifadə edən mili azadlıq hərəkatının başçısı Əmir ibn Səid yeni bir vahabi dövləti yaratmışdır. Səudilər əsrin 20-ci illərində Yəmən müstəsna olmaqla bütün ərəblərin yarısını öz nəzarəti altına aldılar. Onlar güclü mərkəzləşdirmə siyasƏti yeridirdilər. 1932-ci ildə Ərəb Səudiyyə Krallığının yaranması elan olundu.

Ardı →

İran İslam Respublikası Ön Asiyanın ən böyük dövlətlərindən biridir. Onun ərazisi 1 milyon 648 min km²-dir. Əhalinin sayı təxminən 70 milyondur. Ölkənin 3-də bir hissəsi səhra və yarımsəhra xarakterili relyef quruluşundan ibarətdir. İran- Arilər ölkəsi mənasını verən ən qədim ariana sözündən əmələ gəlmişdir. III-VII əsrlərdə sasanilər dövlətinin əsas hissəsi belə adlanırdı. İranlılar isə öz ölkələrini istər qədim, istərsə də orta əsrlər dövründə İran adlandırırdılar. Avropa və Amerikada onu Pars əyalətinin adı ilə Persiya tanıyırlar. 1935-ci ildə İran bütün dünya dövlətlərinə rəsmi olaraq bir müraciətlə xahiş etdi ki, onu bundan sonra İran adı ilə tanısınlar. İran da çoxmillətli dövlətlər sırasına daxildir. İran ərazisində ilk dövlət birləşməsi olan Elam e.ə. III minilliyin əvvəllərində təşəkkül tapmışdır.

Ardı →

Coğrafi mövqeyi Türkiyə respublikası Asiya və Avropa qitələrini bir-birinə birləşdirir. Bu ölkə Avropanın cənub-şərq və Asiyanın cənub-qərbində yerləşir. Türkiyə üç tərəfdən dənizlə əhatə olunmuşdur. Sahəsi 779,452 km2 olan Türkiyə ərazisinə görə dünyanın otuz beşinci ölkəsidir. Bu ölkə iki yarımadadan təşkil olunmuşdur. Anadolu yarımadası ölkənin 97%-ni təşkil edərək, Asiya qitəsində yerləşir. Tras yarımadası ölkənin Avropa hissəsində yerləşməklə onun 3%-ni təşkil edir.
Ardı →

Almaniya sözü müxtəlif dillərdə müxtəlif cür səslənir. Məsələn, ingilis dilində Germany, alman dilində Deutschland, fransız dilində Allemagne, polyak dilində Niemcy kimi. Germanlar tayfası etnonimindəndir.

Ardı →

İtaliyanın paytaxtı Roma şəhəridir. (Bakı vaxtından 3 saat geri) Bütün yollar bu şəhərə gətirir, şəhər 7 təpə üzərində yeləşir. Roma – çoxəsrlik tarixə malik qədim bir şəhərdir. Roma imperiyasının yaranmasından bu günə qədərki İtaliya tarixi Romada əks olunmuşdur. Bütün abidələri, məbədləri, arenaları saymaq çətindir, Romanın möhtəşəmliyini anlamaq da çətindir. Ancaq bunu anlayaraq onun bütün gözəlliklərini dərk etmək mümkündür. Bu səbəbdən çoxları İtaliyanın ürəyində — Romada olmadan İtaliyanı başa düşmək olmaz deyirlər.

Əhalisi: təxminən 58 milyon Etnik qruplar; italyanlar – 98%, almanlar, slovenlər, albanlar, yunanlar, fransızlar. Orta uzunömürlülük (1992-ci il üçün); kişilərdə — 74 yaş, qadınlarda – 81 yaş. Doğum səviyyəsi (hər 1000 nəfərə) – 2. Ölüm səviyyəsi (hər 1000 nəfərə) – 10.

Ardı →

Çex Respublikası, Çexiya (çex. Česká republika, Česko) — Şərqi Avropada dövlət. 1 may 2004-cü ildən Avropa İttifaqının üzvüdür, Şengen zonasına daxildir. Ölkə tarixən 2 vilayətdən — Bohemiya və Moraviyadan ibarətdir. Sileziya torpaqlarının da bir hissəsi Çexiyanın ərazisinə düşür. Çex Respublikasının əhalisinin sayı 2010-cu ilin martın 31-nə olan məlumata əsasən 10 509 377 nəfərdir.Ölkənin paytaxtı Praqa şəhəridir. Praqa — 1 212 097 nəfər və Brno — 719 555 nəfər əhali ilə Çexiya Respublikasının ən böyük şəhərləridir.
Çexiyanın əsasını qoyan Çex və onun qızı Libuşenin nəslinin birbaşa davamçısı — çex hökmdarlarından biri, XIII əsrin sonlarında hökmdarlıq edən IV Karldır. Onun dövrünü Çexiyanın intibah dövrü hesab etmək olar. Karlın hökmdarlığı ərəfəsində müqəddəs Vita məbədi, Karlov körpüsü, saysız-hesabsız saraylar, qəsrlər tikilib. Məhz bu ərəfədə Çexiyada Avropanın ən yaşlı universitetlərindən biri açılır. Çexiya tarixində təbliğatçı və islahatçı Yan Qusun əməyi danılmazdır. O, katolik kilsəsinin ədalətsiz mövqeyini, kasıblara qarşı münasibətini açıq-aşkar göstərmişdir. Bu mövqeyinə görə, onu tonqalda yandırmışdılar.
Davamı →

Türkiyə (türk. Türkiye), rəsmi adı Türkiyə Respublikası türk. Türkiye Cumhuriyeti). Paytaxtı Ankara olan və Köhnə Dünya adlandırılan Avropa, Asiya və Afrika qitələrinin bir birinə ən çox yaxınlaşdığı nöqtədə yerləşən ölkədir. Ölkə torpaqlarının böyük hissəsi Anadolu yarımadasında, bir hissəsi isə Balkan yarımadasının çıxıntısı olan Trakiyada yerləşir. Ölkə üç tərəfdən Aralıq dənizi, Qara dəniz və onlar arasında yerləşən Mərmərə dənizi və Egey dənizi ilə əhatə olunur. Türkiyə şərqdən Gürcüstan, Ermənistan, Azərbaycan və İran, cənubdan İraq və Suriya, qərbdən Yunanıstan və Bolqarıstan ilə həmsərhəddir. Türkiyə altı müstəqil Türk dövlətlərindən biridir. Əhalisinin əksəriyyəti İslam dininə inanır. Ölkənin rəsmi dili Türk dilidir, lakin əhalinin 15,7%-ni (ehtimal) təşkil edən Kürdlər və Zazalar, Kürd dili və Zaza dilini də geniş işlədirlər.

Ardı →