Kayzen

“Volkswagen” şirkəti 1988-ci ildə “Time” jurnalında yayımlayacağı reklam seriyası üçün bir çox məşhurdan 100 il sonraya məktub yazmağı xahiş edib. Layihəyə qatılanlar arasında  yazıçı Kurt Vonnequt da vardı.

Yazıçı məktubunu Şekspirin “Hamlet” əsərindəki Poloniyi xatırladaraq başlayır:

“Poloniyin ”Hər şeydən əvvəl özünə qarşı düzgün ol” deməyi yadınızdadır? Ya Müqəddəs İohann kilsəsində yazılan “Tanrıdan qorxun. Onu yüksəldin. Çünki onun mühakimə vaxtı gəldi!” əmrini xatırlayırsınız?

Bu əsrdən sizə, ya da əslində istənilən birinə verə biləcəyim ən yaxşı məsləhət içkiyə tövbə edən əyyaşın etdiyi dua olacaq: “Tanrım, mənə dəyişdirə bilməyəcəyim şeyləri qəbul etmək üçün dinclik, dəyişdirə biləcəyim üçün cəsarət və aradakı fərqi anlamaq üçün ağıl ver”.

Vonnequt gələcəyə ötən əsrin təbiətindən də danışmağı unutmayıb: “Məni ən çox təəccübləndirən Təbiətin heç də təbiətsevər olmamağı idi. Planetimizi yerlə bir edəndə də, fərqli də olsa hər şeyi yenidən yerinə qaytaranda da bizim köməyimizə ehtiyacı yox idi və biz canlılar onun bunları edəndə heç nəyi inkişaf etdirmədiyini, ancaq dəyişdiyini görürdük.

İldırımla çəmənlərə od vururdu, əkinə yararlı torpaqlara lavalar yağdırırdı. Hələ buz parçalarını Cənub Qütbündən qoparıb Asiyaya, Avropaya, Cənubi Amerikaya sürükləyir arada. Təbiətin bir gün bunlardan əl çəkəcəyini düşünmək üçün heç bir səbəb yoxdur.

Ardı →

Yazıçıların Ədəbiyyat Üzrə Nobel mükafatını alarkən etdikləri çıxışlardan maraqlı parçalar.

Vilyam Folkner
 “Mən insanlığın sonunu qəbul etməkdən imtina edirəm. Təkcə sağ qaldığı üçün insanın əbədi olduğunu; qırmızı, ölüm ayağında  olan son axşam, sonuncu, gərəksiz istehkamdan ölümün son təbilinin  göylərə  ucaldığı, daha bir səsin  onun zəif, bitib-tükənmək bilməyən səsinin eşidiləcəyini demək çox asandır. Mən bunu qəbul etməkdən imtina edirəm. İnanıram ki, insan yalnız sağ qalmayacaq, həm də qələbə çalacaq. İnsan ölümsüzdür, ona görə yox ki,  bitib-tükənməz səsə sahib olan yeganə məxluq odur, ona görə ki, onun fədakarlığa, mərhəmətə və dözümə qadir ruhu var.” 
Ardı →

İnsanın uğrunda ölə biləcəyi bir şeyi yoxdursa, yaşamağa haqqı da yoxdur.

Birlikdə qardaş kimi yaşamağı öyrənməliyik, yoxsa birlikdə axmaq kimi öləcəyik.

Quş kimi uçmağı, balıq kimi üzməyi öyrəndik, amma qardaşcasına yaşamağı öyrənə bilmədik.

İnsanlar ümumilikdə bir-birlərinə nifrət edirlər. Çünki bir-birlərindən qorxurlar, bir-birlərindən qorxurlar, çünki ünsiyyət qurmurlar, ünsiyyət qurmurlar, çünki təbəqələrə bölünüblər.

Faciə — pis insanların vəhşiliyi deyil, yaxşı insanların səssizliyidir.

Ardı →

Bəlkə də, elə adamlar var ki, mənə yazığı gəlir, ancaq özüm bunu hiss eləmirəm. Balaca mağazam mənim üçün o qədər qayğılar yaradır ki, izləri alnımda və gicgahlarımda görünür, ancaq gələcəyi də heç nə vəd etmir, çünki çox balacadır.Gərək bir neçə saat əvvəl hər şeyi dəqiqləşdirəm, səhv eləməmək üçün xidmətçiyə hamısını dönə-dönə təkrar elətdirəm, bu fəsildə gələn fəslin dəbini nəzərə alam, özü də tanış-bilişlərimin deyil, lap ucqar kəndlərdə yaşayanların zövqünü əsas götürəm.

Bütün pullarım tanımadığım adamlardadır, nə işlə məşğul olduqlarını, eləcə də sabah hansı təhlükələrlə üzləşəcəklərini bilmirəm ki, lazım gələndə kömək edim. Bəlkə də, bədxərc olublar, meyxanada qonaqlıq verməyə başlayıblar, bəziləri də qonaqlığın qurtarmasını gözləyirlər ki, Amerikaya qaçsınlar.

Nəhayət, iş gününün sonunda mağazanı bağlayıram, bir anlığa sevinirəm ki, mağazanın sonu-sonucu görünməyən qayğılarından canım qurtardı, ancaq elə həmin anda da səhər-səhər keçirmiş olduğum həyəcan hissi məni geriyə qayıdan dalğa kimi təzədən öz qoynuna  alır, səngimədən özü ilə harasa aparır.

Lakin  bu ovqatımdan istifadə edə bilmirəm, evə tələsirəm, çünki əllərim də, üz-gözüm də çirklənib, tərləyib, pencəyimi toz basıb, ləkə-ləkə olub, mağazada qoyduğum papaq da hələ başımdadır, taxta qutuların üstündəki mismarların deşik-deşik elədiyi başmaqlar da ayağımda… Sanki dalğaların qoynunda irəliləyirəm, əllərimi bir-birinə sürtə-sürtə ovuşdururam, qarşıma çıxan uşaqların başlarını sığallayıram.

Ardı →

Biz vadidə düşərgə salmışdıq. Yol yoldaşlarımız yatırdı. Yanımdan ucaboy, ağbəniz bir ərəb keçdi; dəvələri yerbəyer edib yatmağa gedirdi.

Arxası üstə otluğa uzandım; yatmaq istəyirdim, yata bilmirdim; uzaqdakı çaqqalın “gileyli” ulartısı; yenidən qalxıb oturdum. Uzaqdakılar birdən-birə yaxında peyda oldu. Ətrafımda çaqqalların vurnuxması; tutqun qızılı rəngdə parlayıb sönən gözlər; şümşad bədənlər, qamçı altında qanunauyğun və cəld hərəkətlə.

Biri arxadan yaxınlaşdı, qolumun altından sivişib düz qarşımda durdu, sanki, hənirtimə ehtiyacı vardı, sonra yaxına gəlib, az qala, mənimlə göz-gözə danışmağa başladı:

— Bu göz işləyən yerlərdə ən qoca çaqqal mənəm. Səni burada salamladığıma görə özümü xoşbəxt sayıram. Az qala, ümidimi itirmişdim, çünki səni çoxdandır ki, səbirsizliklə gözləyirik; anam gözləyib, onun anası gözləyib, daha sonra onların da ana və nənələri, düz bütün çaqqalların ulu anasına qədər. İnan buna!

— Bu məni bərk heyrətləndirir, – dedim və tüstüsü ilə çaqqalları qovmaq üçün odun qalağını yandırmağı unutdum, – eşitdiklərimə çox təəccüblənirəm. Yalnız təsadüfən uzaq şimaldan gəlmişəm və kiçik bir səyahət etmək fikrim var. İstədiyiniz nədir, çaqqallar?

Ardı →

Mən evimizə qayıtdım, həyətdən keçib ətrafıma baxdım. Atamın köhnə həyətidir. Ortada bir gölməçə var. Köhnə, yararsız hala düşmüş alətlər üst-üstə qalanıb, eyvana çıxan pillələrin yolunu kəsib. Sürahinin üstündə oturmuş pişik pusquda dayanıb. Külək nə vaxtsa payanın ucuna bağlanmış cırıq yaylığı yelləndirir. Bu  da evimiz!

Məni kim qarşılayacaq? Mətbəxin qapısı arxasında gözləyən kimdir? Bacadan tüstü çıxır, yəqin, axşam yeməyinə qəhvə hazırlayırlar. Nəsə bir doğmalıq hiss olunur? Adam özünü evdə hiss eləyə bilir? Bilmirəm… Heç inanmıram… Düzdür, ata evidir, ancaq burda hər şey bir-birinə yaddır, elə dayanıblar ki, deyərsən hərə öz işi ilə məşğuldur. Bəzilərini unutmuşam, bəzilərini də heç tanımıram.

Onlar üçün mən kiməm ki?!  Lap atamın – o qoca kəndlinin oğlu olmağımın da onlar üçün heç bir mənası yoxdur. Və mətbəxin qapısını döyməyə cəsarət etmirəm, uzaqda dayanıb mətbəxi dinşəyirəm. Elə uzaqdan dinşəyirəm ki, heç kəs qapını qəfildən açıb, mənim dinşədiyimi hiss eləyə bilməz. Və çox uzaqda dayanıb dinşədiyim üçün də heç nə eşidə bilmirəm, qulağıma yalnız saatın zəif çıqqıltısı gəlir, bəlkə, bu da elə uşaq vaxtından qulağımda qalıb… Mətbəxdə nə baş verirsə, orda oturanların məndən gizlətdikləri sirr kimi qalır.

Adam qapının ağzında nə qədər çox tərəddüd edirsə, o qədər də yadlaşır. Kaş indi kimsə qapını açıb məndən nəsə soruşaydı! Bəs onda elə mən özüm də o sirrini gizlədənlərdən biri olmazdımmı?!

Tərcümə etdi: Vilayət Hacıyev

Davamı →

Mən qulluqçuyam, ancaq iş tapa bilmirəm. Bir az qorxağam, irəli soxulmağı bacarmıram. İrəli soxulmaq bir yana, başqaları ilə bir sırada da dayana bilmirəm, ancaq bu mənim işsiz qalmağımın yalnız bircə səbəbidir və bəlkə də, bunun, ümumiyyətlə, işsizliyimə heç bir qarışacağı yoxdur, ancaq əsas məsələ odur ki, məni heç yerə çağırmırlar, halbuki başqaları çağırılıb, özü də onlar məndən çox müraciət etməyiblər və ya özləri çağırılmaq istəməyiblər, mən isə çağrılmağı, ən azı, hərdən, lap çox istəmişəm.

Ona görə də qulluqçuların otağında uzanıram, tavandakı tirlərə baxıram, yuxuya gedirəm, ayılıram, təzədən bir də yatıram. Bəzən də yaxınlıqdakı meyxanaya gedirəm, ancaq verdikləri pivə yaman turş olur. Hərdən əsəbiləşib yerə tökürəm, ancaq sonra da təzəsini alıb içirəm. Orada oturmaqdan xoşum gəlir, çünki onun balaca, bağlı pəncərəsindən evimizin pəncərələrinə baxdığımı heç kəs görmür. Orada da çox şey görünmür, mənə elə gəlir, bu küçəyə baxan yalnız dəhlizlərin pəncərələridir.

Özü də bu dəhlizlər ağaların qaldığı otaqların dəhlizləri deyil. Ancaq ola bilsin ki, səhv edirəm, bunu bir dəfə kimsə demişdi, özü də mən şoruşmamışdım, özü demişdi, evin ümumi görünüşü də bunu sübut edirdi. Pəncərələr nadir hallarda açılırdı, açan da qulluqçu olurdu, ona söykənib bir az küçəyə tamaşa edirdi. Deməli, elə dəhlizdir ki, onun küçəyə baxdığını heç kəs görmür. Yeri gəlmişkən, yuxarıda işləyən qulluqçuları tanımıram, onlar mən qalan otaqda yatmırlar.

Ardı →

Bir çox qadınlar yumurtalıqlar nahiyəsində olan ağrılarla üzləşir. Belə ağrıların səbəbləri müxtəlif ola bilər:

1. Səbəblərdən biri yumurtalığın iltihabıdır (adneksit). İltihabın səbəbi müxtəlif infeksiyalardır (mikoplazma, ureaplazma, xlamidiya, kandida və s.). Adneksit mütləq müalicə olunmalıdır. Əks halda kəskin proses xroniki formaya keçir. Bu isə sonsuzluğa gətirib çıxarda bilər.

Adneksitin əsas simptomu qarının aşağı hissəsində və yumurtalıqlar nahiyəsində ağrıların olmasıdır. Ağrılar bel nahiyəsinə də yayıla bilər.

2. Yumurtalıqların artımlarının iltihabı (ooforit) da bu nahiyədə ağrılara səbəb ola bilər. Ağrılar tutmaşəkilli ola bilər, bəzən isə ağrılar daimi xarakter daşıyır. Gərginliklər, soyuqlama, immunitetin pozulmaları zamanı ağrılar kəskinləşir.

3. Bəzən ağrılar qadında kistanın əlaməti kimi meydana çıxa bilər. Kista kiçik olduqda ağrılar olmaya bilər. Lakin kista böyüdükcə ətrafdakı sinirləri və yaxında yerləşən orqanları sıxa bilər ki, bunun nəticəsində ağrılar əmələ gələ bilər.

Ardı →

Yenidoğulmuş uşaq hər gün axırıncı qidalandırılmasından əvvəl çimizdirilməlidir.
Göbək yarası tam sağalana kimi göbək vanna qəbulundan əvvəl xüsusi yapışqanlı lentlə bağlanmalıdır və çimizdirmədən əvvəl diqqətlə işlənməlidir.
 

saglamolun.az 

Davamı →

Bu masaj kosmetoloq tərəfindən təqdim olunur.
Dəriyə güclü təzyiq etməyin və bütün hərəkətləri yalnız massaj xəttlərlə edin.

 

saglamolun.az 

Davamı →