Kayzen

Şərq ailəsində qadın
Əvvəla, mənim mövqeyim ona əsaslanır ki, mən Şərqin qədimliyini ideallaşdırmaq fikrində deyiləm. Şərqdə nigah, ailə mÜnasibətləri istər Yaponiyada, istər Hindistanda, istər Yaxın Şərqdə, müsəlman svilizasiyasında – mən burda ideal bir şey görmürəm. Bu, əsas etibarı ilə köləlik prinsipləri üzərində qurulan bir ailədir. Yenə də qeyd edirəm, istər Çin olsun, istər Yaxin Şərq olsun, kişinin üstünlüyü- qadının tabeçiliyi üzrə qurulan ailələrdir. Və uzun əsrlərdir bu belə davam edir, əslində, qadının bu qapalı dairədən çıxmağa şansı da olmayıb. Bütün cəmiyyət də onu itələyib ailəsinə ki, “otur oturduğun yerdə.”

Qərblilərin niyə belə marağı var şərq ailələrinə, eyni zamanda müsəlman ölkələrinə? Ona görə ki, ordakı qadınlar hələ köhnə süurun daşıyıcılarıdır, onlar ailəyə gəlirlər, onların dözüm imkanları çoxdur, hər şeyə səbir edirlər. Amma misalçün, sosioloqlar bilirlər ki, Şərqdən Qərbə köçən ailələrdə, o cümlədən müsəlman ailələri olsun, istəyir lap Çin ailələri olsun, Qərbə gəlib çatan kimi bir müddət sonra boşanmalar onların da ailələrində baş verir. Bu niyə görə belədir? Qərbin özünün bu sahədə narahatçılığı var. Qərb son əsrlərdə çoxlu sosial ekpermentlər edir, müşahidələr aparır, bu çox yaxşıdır. Əsrlərlə yığılıb qalmış problemləri, qadınların azadlığı məsələsini müzakirə edir.

Bu ayıbdır ki, qadının fiziki və bəzən intellektual baxımdan kişiylə ayaqlaşa bilməməsi səbəbindən bütün sivilizasiya patriarxat rəng altında quruldu? Və Avropa bunu təhlil eləyir. Amma o, təhlil etdikcə zaman dəyişir, yeni ailə idealını formalaşdırmağa imkan tapa bilmir və daxili bir şok keçirir.