2.4. ABŞ-ın vergi sistemi

Vergi ödəniş sistemi əsasən büdcənin gəlir hissə­sini müəyyənləşdirir. Ona görə də ABŞ- ın vergi sistemi öz struk­tu­ru etibarilə büdcə sistemi ilə oxşardır və federal büdcə, ştat və yerli orqan büdcələrinin gəlirlərinin əsas mənbəyidir. Federal hökumət bütün vergi daxil­olmalarının 70%-ni, ştat höku­mətləri -20%-ni, yerli orqan­lar 10%-ni alır.
XIX əsrdə ABŞ-ın federal büdcəsi əsasən gömrük rüsum­larından, aksiz ödənişlərindən, o cümlədən dövlət tor­paq­larının satışından gələn gəlirlərdən formalaşırdı. 1861-1865-ci illərin Vətəndaş müharibəsinə qədər federal büdcə əsasən balanslaşdırılmış şəkildə idi və gəlir hissə­lərinin forma­laş­dırılmasında ciddi gərginliklərlə üzləşmirdi.


Ardı →

2.3.2.ABŞ-da büdcə prosesi

ABŞ hökumətinin büdcəsi hakimiyyətin icraedici və qanunverici qollarının ümumi cəhdlərinin nəticəsidir. Icra hakimiyyəti büdcəni hazırlayır. Qanunverici hakimiyyət vergilər və xərclər haqqında qanunlar qəbul edir və büdcə onlar vasitəsilə yerinə yetirilir. ABŞ-ın büdcə prosesini ümumilikdə üç əsas mərhələyə bölmək olar:


  • 1921-ci ilə qədər;

  • 1921-ci ildən 1976-cı ilə qədər;

  • 1976-cı ildən sonra.

Ardı →

2.2.1. ABŞ-da pul-kredit sisteminin yaranma tarixi

Müasir ABŞ ərazisində pul-kredit sisteminin for­ma­laşması məşhur Federal ehtiyat sisteminin yaran­ma­sın­dan çox — çox əvvəl baş vermişdir. 1690-cı ildə Massa­çusets kör­fə­zinin koloniyası ilk dəfə qısamüddətli kağız öhdəliklər (Short bills) buraxmışdır. Hökumətin qısa­müddətli öhdəlikləri ilə banknot­lar arasında orta mövqedə duran bu kağızların məqsədi Kana­da­ya yola düşən hərbi ekspedi­siyanı maliy­yələşdirmək idi. Lakin bu, birdəfəlik cəhd idi və dövriyyədə ingilis funt ster­linq­lərinin və ispan gümüş dollarlarının istifadəsi yenə də üstünlük təşkil edirdi.


Ardı →