Evdəki tozdan yaranan allergiya və müalicəsi

Azərbaycan Tibb Universiteti kliniki immunologiya və allerqologiya kursunun dosenti Aynur Ağayeva bildirib ki, allergik xəstəliklərdən ən çox yayılanı məişət tozudur.

A.Ağayevanın sözlərinə görə, iqlim və ilin fəslindən, evin yerləşməsindən asılı olaraq məişət tozlarının miqdarı dəyişə bilər: «Məişət tozu allergenlər toplusundan ibarətdir və onlardan ən əsası məişət tozu gənəsidir. Həmin gənələr adi halda gözlə görünməyən 0,3 millimetr diametrində olan çox xırda buğumayaqlılardır. Onlar məişət tozunun xeyli hissəsini təşkil edən insan dərisindən qopan pulcuqlarla qidalanır. Gənələr əsasən çarpayı, balış, yorğan-döşək və s. yataq dəstlərində yaşayır. Məişət tozuna, əslində isə gənələrə qarşı olan allergiya əksər hallarda öskürək, rinit, az-az hallarda isə konyunktivit şəklində təzahür edir. Öskürək tutması xəstə yuxudan oyananda başlayır. Allergiya əlamətləri bütün ilboyu hiss olunur, havanın nəmliyinin daha yüksək olduğu payız və qış aylarında xəstələr özlərini daha pis hiss edirlər».


Davamı →

Allergiyanı tətikləyən qidalar

Bizim üçün adi olan yeməklər allergiyası olanlar üçün ölümcül ola bilər. İmmun sistemi ziyansız bir maddədən təhlükə hiss etdikdə allergik reaksiya meydana gəlir.
Allergiyaya səbəb olan qidaları öyrənərək evinizə gələn qonaqların həyatını qurtara bilərsiniz.

Bu 10 qida allergiya yaradır:

  • Buğda
    Allergiyası olanlar buğda ununu yesə, ciddi problemlə qarşılaşar. Buğda allergiyası uşaqlıqda, ya da daha irəli yaşlarda yarana bilər. Buğda üçün allergik reaksiyalar arasında astma, atapik dermatit, allergik rinit (burun axıntısı) və anafilaktik şok iştirak edir. Buna görə də buğda allergiyası olanların çox diqqətli olması lazımdır.

Davamı →

Payız allergiyalarının səbəbi

Mövsüm dəyişməsi insan orqanizminə təsirsiz ötüşmür. Havalar soyuduqca rast gəlinən xəstəliklər sırasında mövsümi allergiyalar da çoxalır. İmmun sistemi zəifdirsə, onda müxtəlif xəstəliklərə tutulma ehtimalı da yüksəlir. Yuxarı tənəffüs yolları sistemi dəyişən havaya qarşı daha həssas olur və bu zaman allergik xəstəliklərdən əziyyət çəkənlərdə ciddi problemlər yaranır. Uşaq Bərpa Müalicə Mərkəzinin həkim-allerqoloqu Pərvanə Hüseynova deyib: “Allergenlər hər mövsümə uyğun olaraq müxtəlifdir. Orqanizmdə hər hansı reaksiyaya səbəb olan amillər allergenlər hesab olunur.

Davamı →

Uşaqlarda allergiya və ondan qorunma

Allergiya ana və atadan irsən keçən xəstəlikdir. Bu xəstəlik orqanizmin allergenlərə qarşı dözümlü olmaması nəticəsində zərər görməsidir. Allergiya toxunmaqla dərini, qoxu ilə gözləri, toz vasitəsilə burunu və bronxları zədələyir. Bu səbəbdən də, heç bir körpə uşağın allergiyaya tutulmamaq şansı yoxdur. Çünki texnologiyanın bu qədər yüksək inkişaf etdiyi, ekologiyanın bu qədər korlandığı bir zamanda körpə uşaqları çevrədən tədric eləmək mümkünsüzdür.

Davamı →

Uşaqlarda allergiyaya ən çox səbəb olan qidalar

Uşaqlıqdakı qida allergiyası bəzən inkişaf prosesində yox olur, bəzən yetkinlik dövründə də davam edir. Bəs, hansı qidalar allergiyaya daha çox səbəb olur? Qida allergiyası hansı şikayətlərə yol açır? Qida allergiyası  diaqnozu necə qoyulur? Qida allergiyası necə müalicə olunur?
Qida allergiyasında şikayətlər, immunitet sistemimiz qidalardakı zülalları “təhlükə” kimi qəbul etdikdə və anormal reaksiya verdikdə ortaya çıxır. Qida allergiyasının  tez-tez körpəlikdə və uşaqlıqda görülməsinə baxmayaraq, yetkinlik dövründə də ortaya çıxa bilər.

Davamı →

Uşaqlar üçün hipoalerjenik pəhriz

Uşaqlar üçün xüsusi hipoalerjenik bir pəhriz, hətta yeni doğulmuşlar üçün də təyin edilə bilər. Xüsusiyyəti artan həssaslaşdırma aktivliyi olan məhsulların xaric edilməsidir.
Həm də görkəmli ekstraksiya komponentləri ilə fərqlənən və ya çox miqdarda efir yağları olan maddələr tez-tez qadağan olunmuş məhsullar qrupuna düşür. Tez-tez bədəni böyüklər üçün çox sevilən konservləşdirilmiş qabıqları qəbul etməkdən imtina edən uşaqlarla tanış ola bilərsiniz.
Ancaq çox vaxt bu cür xüsusi bir rejimə keçməyin səbəbi, əvvəlcədən analiz etmədən aşkarlanması çətin olan müxtəlif qida əlavələridir. Bütün istehsalçılar bir banka və ya qutu təlimatlarında göstərməyə hazır olmayan boyalar, qoruyucu maddələr və hətta emulsifikatorlar haqqında danışırıq. Şirniyyat və digər qənnadı məmulatları hazırlayan meyvə mahiyyəti olan ləzzətlər də təhlükəlidir.
Davamı →

Övrə

Övrə (Urticaria - Latınca urtica, «gicitkən» urere, «yandırmaq») çox sıx rastlanan bir xəstəlikdir. Əhalinin 15-25%-i həyatında bir dəfə də olsa övrə keçirmişdir.

Övrə qırmızı, qaşıntılı, 24-48 saat içərisində yer dəyişdirən, heç bir iz buraxmadan keçən qabarıqlıqlarla ortaya çıxan bir dəri xəstəliyidir. Qabarıqlıqlar bəzən birləşib bütün bədəni əhatə edə bilər. Hər yaşda ortaya çıxa bilər. 6 həftə içərisində tamamilə keçərsə kəskin, 6 həftədən daha uzun müddət davam edərsə xronik övrədir. Əgər ödem dermisin dərin qatına və dərialtı toxumaya yayılarsa angioödem dediyimiz daha şiddətli bir mənzərə ortaya çıxır.

Kəskin övrənin 50%, xronik övrənin 90% hallarda səbəbi bilinməməktədir. Övrənin ortaya çıxmasına səbəb olan faktorlara infeksiyalar (viral, bakteriyal, parazit), dərmanlar (antibiotiklər, ağrıkəsicilər), bəzi qidalar (dəniz məhsulları, süd məhsulları, yumurta, çiyələk və s.) və digərləri daxildir.

Övrə qırmızı, qaşıntılı, 24-48 saat içərisində yer dəyişdirən, heç bir iz buraxmadan keçən qabarıqlıqlarla ortaya çıxan bir dəri xəstəliyidir. Qabarıqlıqlar bəzən birləşib bütün bədəni əhatə edə bilər. Hər yaşda ortaya çıxa bilər. 6 həftə içərisində tamamilə keçərsə kəskin, 6 həftədən daha uzun müddət davam edərsə xronik övrədir. Əgər ödem dermisin dərin qatına və dərialtı toxumaya yayılarsa angioödem dediyimiz daha şiddətli bir mənzərə ortaya çıxır.

Kəskin övrənin 50%, xronik övrənin 90% hallarda səbəbi bilinməməktədir. Övrənin ortaya çıxmasına səbəb olan faktorlara infeksiyalar (viral, bakteriyal, parazit), dərmanlar (antibiotiklər, ağrıkəsicilər), bəzi qidalar (dəniz məhsulları, süd məhsulları, yumurta, çiyələk və s.) və digərləri daxildir.

Diaqnoz klinik müayinə əsasında qoyulur. Ətraflı alınmış anamnez çox vaxt övrənin səbəbini anlamağa imkan verir. Xronik övrədə altda yatan səbəbi aydınlaşdırmaq üçün qaraciyərin, böyrəyin, tiroidin funksional testləri, nəcisin parazitoloji müayinəsi, hepatitlər və digər testlər baxılır.

Müalicəsində antihistamin qrupu dərmanlara əsas yer verilir. Xəstəliyin şiddətinə görə uyğun dərman seçilir və dozası müəyyənləşdirilir. Bəzən bir neçə gün sistemik steroidə ehtiyac olur. Müalicəyə tabe olmayan xəstələrdə siklosporin, omalizumab kimi daha qüvvətli dərmanlar, əlavə təsirləri nəzərə alınaraq istifadə oluna bilər.

Mənbə: Derm.az


Davamı →

Qida allergiyası

Qida allergiyası normal və zərərsiz qida inqrediyentlərinə qarşı istənilən allergik reaksiyadır.
İstənilən qidanın tərkibində allergenlər ola bilər. Adətən zülallar, daha az hallarda isə piylər və karbohidratlar allergik reaksiyalara səbəb ola bilər.

Normada immun sistemimiz adi qidalara heç bir ciddi reaksiya vermir. Lakin bəzi insanların immun sistemi adi qidaları zərərli maddələr kimi qəbul edir. Nəticədə orqanizmdə xüsusi qoruyucu mexanizmlər işə salınır. Bu isə öz növbəsində müxtəlif pozulmalara səbəb olur — dəridə səpgilər, ödem, ishal, qusma, asfiksiya (boğulma) və s.

Bəzi hallarda immun sistemi prosesə daxil olmur. Bu halda insanda yalnız mədə-bağırsaq pozulmaları yaranır — köp, ishal. Bunu qida allergiyası kimi deyil, sadəcə hər hansı qidaya dözülməzlik kimi qəbul etmək olar.

Əsl qida allergiyasına nadir hallarda rast gəlinir. Əksər hallarda onun səbəbi irsiyyət olur. Uşaqlarda allergiya adətən həyatın ilk illərində daha çox yumurta zülallarına qarşı olur, onlar böyüdükcə həmin dövrdən çıxırlar. Qida allergiyası olduğu güman edilən böyüklərin təxminən 80%-ndə əslində ekspertlərin “qida psevdoallergiyası” adlandırdıqları hal müşahidə olunur. Onların simptomları əsl qida allergiyası kimi olmasına baxmayaraq, onun səbəbi sadəcə həmin qidaya dözülməzlik, hətta bəzən qidaya qarşı psixosomatik reaksiyalar ola bilər (xəstələr elə hesab edir ki, həmin qida onlarda allergiya yaradır).
Ardı →

Asqırmanın səbəbi və mahiyyəti

Bu prosesin səbəbini bilmək yəqinki çoxlarına maraqlıdır.

 Asqırmaya səbəb olan amillər
Asqırma burunun selikli qişasının qıcıqlanması nəticəsində baş verir. Qıcıqlanmaya isə bir çox amillər səbəb ola bilər. Əsasən insan soyuqlayanda selikli qişanin şişməsi, buruna hər hansı bir yad cismin düşməsi, günəş şüasının gözümüzə düşərək sinirləri qıcıqlandırmasıyla və allergiya zamanı asqırma halları daha tez-tez baş verir.

Asqırmağın anatomiyası 
Asqırdığınız zaman mütləq ağzınızı yaylığınızla və ya əlinizlə tutun. Çünki saniyənin onda birini təşkil edən bir vaxtda, gözləriniz və nəfəs yollarınız bağlanaraq saatda 300 –350 kmsürətlə 85 milyon bakteriyanı mərmi kimi havaya atırsınız.


Ardı →

Allergiyanın diaqnostikası

Allergiyanın diaqnostikasının müxtəlif üsulları vardır. Yalnız xəstəni kompleks şəkildə müayinə etdikdən sonra ona düzgün diaqnoz qoymaq olar.Xəstənin kompleks müayinəsi həkim-allerqoloqun müayinəsilə başlayır. Həkim xəstənin şikayətlərini dinləyir, xəstəliyin ilk dəfə necə başlamasını, onun inkişaf etməsinin xüsusiyyətlərini, allergiyanın hansı şəraitdə maksimal şəkildə təzahür etdiyini, yaxın qohumlarında allergik xəstəliklərin olub-olmamasını, məişət və iş şəraiti və s. barədə olan məlumatları soruşur. Bundan sonra isə həkim aşağıdakı müayinələri təyin edə bilər:

Dəri sınaqları 
Bu sınaqlar — insanda allergiyanı məhz hansı allergenlərin törətdiyini müəyyən etmək üçün icra olunur. Sınağı yerinə yetirmək üçün bazuönü sahənin içəri səthindəki dəri iynə ilə kiçik bir ölçüdə cızılır və ya deşilir. Sonra həmin sahəyə mikroskopik miqdarda allergen (məsələn, bitkilərin çiçəklərinin tozcuqları, məişət tozu, heyvan tükləri, qida maddələri və s) sürtülür. Bir müddət keçdikdən sonra həmin yerdə bir qədər şişkinlik və dərinin qızarması baş verə bilər ki, bu da həmin allergenə qarşı allergiyanın olmasını göstərir.Dəridaxili sınaqlar – allergiyanın diaqnostikası üçün kifayət qədər dəqiq olan və uzun zaman ərzində yoxlanılmış bir üsuldur.
Ardı →