Azərbaycan Ordusu Qarabağ cəbhəsində

  • Hərb
İmperiyalar şüarlarla deyil, ordularla qurulur. Dünya tarixinə üç böyük imperiya bəxş etmiş Azərbaycan türkləri bu işi güclü orduların, hərb sənətinin dahiləri olan görkəmli sərkərdələrin sayəsində bacarmışdılar. Ancaq Rusiya işğalından sonra müsəlman-türk əhalinin yüz il boyunca hərbi xidmətə götürülməməsi, təbii ki, xalqın döyüş vərdişlərinin yetərincə zəifləməsinə səbəb olmuşdu. Bu siyasətin ən mənfi cəhətlərindən biri xalqın nəinki öz milli hərbi qüvvələrindən, həm də milli zabitlərindən məhrum olması idi.

Davamı →

Fətəli Xan Xoyski haqqındakı gizlinlər

1920-ci ilin bu günündə Xoyski mənfur şəxslər tərəfindən qətlə yetirildi.
Xoyskinin Azərbaycan tarixindəki rolu danılmazdır.  Ən böyük işlərindən biri də o zaman xüsusi nüfuza sahib olan ingilis generalı Tomsonu susdurması və Cümhuriyyəti ingilis hökumətinə müstəqil ərazi vahidi kimi tanıtmasıdır.
Tomson Fətəli xanla görüşündə Azərbaycan Cümhuriyyətini tanımadığını, müttəfiqi olan rusların torpağına gəldiyini söyləyir. Amma Cümhuriyyətin baş naziri belə bir dövlətin yarandığını, bunun Azərbaycan xalqının iradəsi olduğunu qeyd edir. Fətəli xan:

Davamı →

Azərbaycanın Ermənistana göndərdiyi ilk diplomat

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlət xadımi və tanınmış diplomatlarından biri də Məmməd Xan Təkinskidir. Tariximizin hər bir səhifəsinə dərin hörmət və ehtiramla yanaşaraq arxiv sənəd və materialları, həmçinin  həmin dövrün mətbuatı və digər mənbələr əsasında Məmməd  xan Təkinski haqqında hazırladığım bu məqaləni hörmətli oxucularımızın diqqətinə  çatdırıram.

Davamı →

Ac qalıb intihar edən, terrora qurban gedən Cümhuriyyət tələbələri

Budəfəki yazıda   Cümhuriyyət hökumətinin atdığı ən vacib qərarın qəhrəmanları- Cümhuriyyətin xaricə göndərdiyi 100 tələbədən qısaca da olsa danşacağıq.
Təəssüf ki, Cümhuriyyət dünyanın bir neçə nöqtəsinə böyük ümidlə yolladığı həmin tələbələrdən faydalana bilmədi.
Çünki qısa müddətdən sonra devrilən ADR-dən sonra o tələbələr artıq təhsillərinin əsas mahiyyətindən uzaq düşdülər. Onlar gənc dövlətə xidmət etmək üçün oxuyurdular. Amma heç bir il keçməmiş həmin dövlət işğal edildi. Pulları və arzuları kəsilən tələbələr isə çox pis durumda qaldılar. O haqda az sonra…

Davamı →

Azərbaycan Cümhuriyyəti necə meydana çıxdı?

II Abdülhəmid bunu nəzərdə tutaraq demişdi ki, “Dövləti məndən sonar 10 il idarə edə bilsinlər, 100 il saysınlar”. Məlumdur ki, II Abdülhəmid 1909-cu ildə taxtdan salınmışdı. Heç on il keçməmiş Osmanlı dövləti 1918-ci ildə “Mudros Barışığı” ilə süqut etdi. Təbiidir ki, yeni dünya nizamında Azərbaycan Cümhuriyyəti anlayışı yox idi. Bunu mənbələrdə aydın görmək olur. O zaman məqsəd parçalanan Zaqafqaziya Seyminin yerində Cənubi Qafqazda iki dövlət qurmaq idi. Ermənistan və Gürcüstan dövləti. Buna görə də bizim ərazilərimizin bir hissəsi tam olaraq Ermənistanda, mühüm bir hissəsi də Gürcüstandadır. Bu düzənin qurulması üçün I Dünya müharibəsi də təsadüfən törədilməmişdi. Məqsəd yeni xəritələr təşkil etmək, parçalanan dövlətlərin yerində yeni dövlətlər qurmaq idi. Bu baxımdan Türkiyə də Azərbaycan ilə eyni taleyi bölüşürdü.
Davamı →

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə elm və təhsil islahatları

Xalq Cümhuriyyətinin geniş fəaliyyət istiqamətlərindən biri də təhsil siyasəti ilə bağlı olmuşdur. Azərbaycanın dövlətçilik tarixində birinci respublika olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (AXC) hökumətinin həyata keçirdiyi təhsil siyasətinin araşdırılması ölkəmizdə təhsilin inkişafı tarixinin öyrənilməsi baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə mədəni-maarif sahəsində bir sıra mühüm tədbirlər həyata keçirilmişdi. AXC hökumətinin 1918-ci il 30 iyun tarixli qərarına əsasən Gəncədə Xalq Maarif Nazirliyinin dəftərxanası təşkil edilmiş və müvafiq kadrlarla təmin edilmişdi.

Davamı →