Azərbaycan ərazisi XX əsrin 20-90-cı illərində
Davamı →
İnkişaf etmək istəyənlər üçün maraqlı məlumatlar olan kollektiv bloq servisi
Biz Türkləriz...Vətənimiz başdan-başa yer kürəsi
Bayrağımız al günəşdir, çadırımız göy qübbəsi.
Xəlil Rza Ulutürk 1932-ci il oktyabr ayının 21-də Azərbaycanın Salyan rayonunun Pirəbbə kəndində anadan olmuşdur. Gəlişi ilə ailəyə sevinc bəxş etmiş, körpəyə babası Xəlil öz adını vermişdir. Körpə qayğı və nəvazişlə böyüdü. Yeddi yaşı olanda onu məktəbə göndərdilər.
İki saylı Salyan rayon orta məktəbində təhsil aldığı ilk illərdən Xəlil öz çalışqanlığı, fərasəti və davranışı ilə müəllimlərinin rəğbətini qazandı. O, Salyan şəhər kitabxanasının ədəbiyyat dərnəyinin fəal üzvü idi. Məktəb illəri Xəlilin bədii ədəbiyyat aləminə, poeziyanın əzablı, romantik yaradıcılıq meydanına çıxması üçün bir hazırlıq dövrü oldu. Onun şifahi xalq ədəbiyyatını, klassik və müasir yazıçıların əsərlərini mütaliə etməsi, istər-istəməz onda yazıb-yaratmağa güclü həvəs oyatmışdır. Xəlil Rza hələ gənc yaşlarından onu həyəcanlandıran, düşündürən hadisələri bəzən poetik dillə ifadə etməyə çalışırdı.
Onun ilk mətbu şeri 1948 ci ildə“Azərbaycan pioneri” qəzetində dərc olunmuşdur. 1949 cu ildəXəlilin Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsinə daxil olması, Bakı ədəbi mühüti onun yaradıcılıq imkanlarına geniş yol açdı: Universitetdə ədəbiyyatşünas alim Cəfər Xəndanın, sonralar şair Bəxtiyar Vahabzadənin rəhbərlik etdiyi ədəbi dərnəkdə, istərsə də Azərbaycan Yazıçılar Birliyində xalq yazıçısı Mirzə İbrahimovun başçılığı ilə keçirilən “Gənclər günü”məşğələlərində fəal iştirak etmək Xəlil Rzanın şair kimi yetişməsinə ciddi təsir göstərirdi.
Düşmənini tanımayan və onu dərk etməyən millət ölümə məhkumdur
Araşdırma məlumatlarına görə, məxfi qaydada 1949-cu ildə Vaşinqtonda “İmmuniteti zəif olan millətlər və xalqlar haqqında” dinləmələri təşkil edən “Bermud konfransı” baş tutdu (şübhəsiz, bu şərti bir ad idi).
Bu eyni mövzuda beşinci konfrans idi.
Məlumata görə bu həm də kəşfiyyat sənədlərində (İsveç, Kanada məxfi sənədlərində) “İnsanları həyata gətirən”, “Dünyanı sarsıdan” konfrans kimi yadda qalmışdı.
Rus patriarxının beynəlxalq məsələləri araşdıran keşişi Pyotr Qolovanov isə bu konfransı “Cinayətkar həkim-genetiklərin rüsvayçı yığıncağı”, azərbaycanlı mikro-bioloq, din xadimi Mir Mahmud Şövqizadə isə “əclafların yığıncağı” adlandırırdı.
Hər halda maraqlı tamaşalar idi. Məsələn, Vaşinqton konfransının təşkilatçılarından olan ABŞ-ın Pensilvaniya ştatındakı hərbi sənaye komplekslərinin birində aparıcı həkim kimi çalışan hərbi kəşfiyyat zabiti, professor Meyer Adamoviç (yəhudidir) iddia edir ki, dünya nəyin bahasına olursa-olsun “artıq genlərdən və qan daşıyıcılarından” boşalmalıdır.
Başqa bir hərbi həkim, ixtisasca cərrah olan, lakin toksikoloji prosesləri gözəl bilən professor Əbdül Salam Moisey (yəhudidir) isə təklif edirdi ki, Vaşinqton regionlarda “genetik işğalı” gücləndirmək planını ləngitməməli, öz ərazisində dünyanın “bir nömrəli sağlam gen bankını” yaratmalıdır. Həmçinin maraqlı regionlarda (?) Amerika özü üçün məxfi laboratoriyalar yaratmaq planlarını genişləndirməlidir.
Keçirilən konfranslarda və görüşlərdə məxfi qaydalar saxlanılmaqla yanaşı, ancaq tezislər müzakirə olunurdu. Araşdırma materiallarına görə, hər iki həkim, kəşfiyyat zabiti, professor Meyer Adamoviç və professor Əbdül Salam Moisey Azərbaycan ərazilərini yaxşı tanıyırdılar.