Məhəmməd Hadinin repressiya cəhdləri

1930-cu illər ədəbi tənqidinin müəyyən istisnalarla müraciət etdiyi Hadi yaradıcılığına Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığının əsaslı dönüşü bir də İkinci Dünya müharibəsi illərinə təsadüf edir. Məmməd Cəfər 1942-ci ildə «Səni kim unudar?» adlı məqalə yazır.
Məqalə Məhəmməd Hadinin «Firdovsi-ilhamat» kitabının «axırında çap etdirdiyi» «Aləmi-musavatdan» mənzuməsinin şərhi ilə başlayır və davam edir: "… bir az əvvəl səhər sükunəti qədər sakit döyünən şair qəlbi sürətlə çarpır, onun min bir məna ifadə edən odlu nəzərləri «bütün əvalimi  darüliztirar və rəhgüzari-qəm» hesab edən Şopenhauerin qalın qara cildli kitabına sataşır. Bədbinlik fəlsəfəsi və burjua fərdiyyətçiliyi ideyası təbliğatçısının dumanlı fikirləri şairin böhranlı dəqiqələrindən istifadə etməyə fürsət axtarırmış kimi, şeytani bir füsunkarlıqla onun gözləri önündə cilvələnib diqqətini cəlb edir. Şair Şopenhauerin sözlərini nəzmə çəkir:

Davamı →

Ən yüksək şəkildə anılmağa layiq şair

Qarşımda «Ulduz” jurnalının yenicə çapdan çıxan xüsusi buraxılışı var. Bu say 20-ci yüzilliyin əvvəllərində Azərbaycan poeziyasında romantizmin ədəbi cərəyan kimi formalaşmasında mühüm xidmətləri olan, „Füyuzat” ədəbi məktəbinin görkəmli nümayəndəsi, istedadlı şair və publisist Məhəmməd Hadinin yaradıcılığına və şəxsi həyatına həsr edilib.
Bildiyimiz kimi, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev 2019-cu ilin 5 dekabrında Məhəmməd Hadinin 140 illiyinin qeyd edilməsi haqqında sərəncam imzalayıb.
Davamı →

40 il sürən əzablı ömür

Rubrikamızda vaxtilə Azərbaycanda məşhur olmuş adlı-sanlı simalar barəsində arxivlərimizdə toz basmış materiallara işıq salınacaq. Tariximizdə iz qoymuş bu şəxslər bəlkə də yaşlı nəslin yadından çıxmayıb, amma orta və gənc nəsil onlar haqqında ya çox az bilir, ya da məlumatlı deyil.
Bu səbəbdən də arxivlərdə qorunan materialların dərc olunması kimlər üçünsə gərəkli sayıla bilər.
Elmin, hünərin, mərifətin varsa, buyur gəl,
Yoxsa, bu həyat aləminə olma bir əngəl!
Ərbabi-kamalın yeridir, bil ki, bu meydan,
Bədbəxt yaşar torpağın üstündəki nadan!
Davamı →

Türkün nəğməsi | Məhəmməd Hadi

O, türk, Şərq və Avropa ədəbiyyatlarını, fəlsəfəsini dərindən mənimsəmiş və bütün bu təsirləri şeirlərində yaradıcı şəkildə əks etdirərək orijinal şair kimi ədəbiyyat tariximizdə özünə layiq yer tutmuşdur.
Türkün nəğməsi
Türkün tökülən qanları bihudə gedərmi?
Diqqətlə düşün, yoxsa bu qan həpsi hədərmi?
Dörd ildə verilmiş bu qədər can hədər olmaz,
Məfkurə yolunda tökülən qan hədər olmaz.
Davamı →

Təraneyi-qəmpərvəranə

Cahanә gәlmәdә mәqsәd nәdir insanә, bilmәm ki?
Hәqiqәtmi bu xilqәt, yoxsa bir әfsanә, bilmәm ki?

Mәn idrak etmәdim dünyayә gәlmәkdәn nәdir hikmәt,
Yaratmaqdan nәdir hikmәt bizi sübhanә, bilmәm ki?

Mücәssәm bir xәyalә bәnzәyir timsalı imkanın,
Neçin dildadeyi-şövqüz xәyalistanә, bilmәm ki?
Davamı →