Kayzen

Türklüyün simvolu olan bozqurdlar qurdların bir növüdür. Bu canlılar, ümumiyyətlə, ev heyvanlarından adətən qoyunlara, mallara və atlara tələ «qururlar» və onlar əsla quzulu qoyunlara hücum etməzlər. Maraqlıdır ki, onlar balası yanında olan heç bir heyvana yaxın durmurlar. Bozqurd sürüdən yalnız bir heyvanı tələf edər və bunun da yarısını özü yeyər. O biri yarısını isə varsa ailəsinə, yoxsa ova çıxa bilməyəcək qədər yaşlı olan bozqurdlara aparar.

Bozqurdlar qurdlar arasında gələnəyə ən çox bağlı varlıqlardır. Qış gecələrində Şimali Amerikanın ucsuz-bucaqsız düzənliklərində gecələyən insanlar qəribə bir hadisənin şahidi olublar.Onlar deyirlər ki, qurdlar onların yandırdıqları atəşin üç metr yaxınına qədər gəlmiş, dayanıb insanları seyr etmiş və heç bir hərəkət etmədən geri dönmüşlər. İnsanlar isə əsrlər boyunca bozqurda qarşı mənasız bir savaş elan etmiş və onların sayını get-gedə azaltmağa başlamışdır. Qurdlar da insanlardan gördüyü bu vəhşi davranış nəticəsində kimsəsiz bölgələrə çəkilmək məcburiyyətində qalmış və sayları xeyli azalmışdır.

Bozqurdlar məğrur və heç nəyə baş əyməyən heyvanlardır. Onlar heç bir zaman ev heyvanları ola bilməzlər. İnsanla dost olarlar, amma it, ya da başqa heyvan kimi insana tabe olmaz, kölələşməzlər. Çünki bozqurd ev itləri kimi havayı yemək üçün sahibinə yaltaqlanmaqdansa, hürr şəkildə aclıqdan ölməyi üstün tutur. Onlar məğlub ola bilərlər, amma əyilməzlər, öldürülərlər, diz çökməzlər, ovlanarlar, həbsə düşməzlər. Bu baxımdan, türklərin bozqurdları yüksək dəyərləndirmələri əbəs deyil. Belə ki, bozqurdlarda da qədim türk gələnəklərinə uyğun bir həyat tərzi var – ataya bağlıdırlar, bir təşkilat halında yaşayırlar və onlarda da hamının tabe olduğu lider var.

Ardı →

 Türk qəhvəsi yalnız Türklər tərəfindən hazırlanan, özünəxas bişirmə və təqdim etmə şəkli olan qəhvə növüdür. Türk qəhvəsi deyilincə ağla ilk gələnlər köpük, telvə (türklər qəhvənin dibində qalan çöküntüyə telve deyirlər), cezve (qəhvədan) və fincandır.

Tarixinə nəzər salsaq görərik ki, Türk Qəhvəsi Qanuni Sultan Süleyman dövründə, 1543-cü ildə Həbəşistandan İstanbula gətirilmiş və zamanla Osmanlılardan Avropaya keçmişdir. Avropada qəhvə uzun müddət Türk Qəhvəsi olaraq təqdim edilmişdir. Türk mədəniyyətinə xas güğüm(səhəng) və qəhvədanlarda bişirildiyi üçün Türk qəhvəsi olaraq xatırlanmağa başlanmışdır. O dövrdə açılan qəhvəxanalar sayəsində Türk xalqı qəhvə ilə tanış olmuşdur. Qəhvəxanalar söhbət edilən, oyun oynanan ictimai yerlərdir və Türk mədəniyyətində əhəmiyyətli bir yer tutmaqdadırlar.

Hazırlanması da olduqca maraqlıdı. Türk qəhvəsi istəyə görə sadə, az şəkərli, orta şəkərli və çox şəkərli olaraq təqdim edilə bilər. Qəhvəni bişirmədən öncə təqdim olunacaq fincan qədər su götürülür və həmin su qəhvədana tökülür. Bu çox qısa bir müddətdə olur və dərhal bu qarışıq qarışdırılır. Məsələn, bir adama orta şəkərli qəhvə bişirmək üçün, bir fincan soyuq su, iki dolu çay qaşığı qəhvə və iki çay qaşığı şəkər qəhvədana qoyulur. Qəhvədan az atəşli ocağa alınır və suyun üstündəki qəhvənin tamamilə çökməsi gözlənilir. Yaxşıca qarışdırılan qəhvə az atəşdə ağır-ağır bişirilir. Qısa bir müddətdə qəhvənin üzərində köpük meydana gəlməyə başlayır. Bu köpük və qəhvənin bir qismi soyuq olmayan fincana boşaldılır. Daha sonra qəhvədandakı qəhvə təkrar köpürənə qədər ocaqda tutulur və sonra qalan qisim də fincana boşaldılır.

Ardı →

Kökünüdərk etməkdə - Mənə görə bugünki bir azərbaycanlını şəxsiyyət olaraq xarakterizə etmək hər hansı bir dini dəyəri elmi səviyyədə isbat etməkdən daha ağrılı və mürəkkəb problemdir.Təbii ki,bunların həm obyektiv,həm də subyektiv səbəbləri  vardır.Hesab edirəm ki,bunun ilkin səbəbi,təməl səbəbi azərbaycanlı şüurunun bir ingilisin şüuru kimi,sağlam dəyərlərə,sağlam əqidəyə və sağlam ideyaya sahib olmamasındadır.Onun şüurunun sağlam əqidəyə,sağlam ideyaya,sağlam  dəyərlərə,yəni  sağlam azərbaycanlı  düşüncəsinə sahib olmamasının bir səbəbi var:

Bu torpaqların insanlarının öz atalarının,babalarının,analarının,nənələrinin fikirlərindən daha çox qonşusunun atasının,anasının,babasının,nənəsnin fikrinə daha böyük önəm və diqqət göstərməsidir.Bu torpağın insanlarının bir atalar sözündə deyildiyi kimi:”Qonşunun malı daha şirin olur.”Azərbaycanlı türkü  daim özünüdərk etmək istərkən,sanki bir alın yazısı kimi başının üstünü ya fars qılıncı,ya ərəb qılıncı+ərəb dini,ya da əlində vodkası  olan rus siyasəti alıb.

Ardı →

Axşam saat iki olardı… Ukraynadan gələndən sonra yazacağım yeni hekayə barədə düşünürdüm. Kompyuter qarşımda, sakitliyi də həmişə olduğu kimi qənaətbəxş hesab etmək olardı. Əslində hekayə düşüncələrimdə tam hazır idi. Amma təsirli olması üçün bir iki ədəbi priyom axtarırdım. Bir də gördüm ki, oğlum Nicat tir-tir əsərək işıq yanan otağa-yəni mənim iş otağima gəlir. Göz yaşları gildir-gildir axirdı… Soyuqqanlıqla səbəbini soruşdum, dedi ki, qorxuram. Son zamanların patriotik havası (Türkiyədə 100 minlərlə insanın Xocalı deyə kar dünyanı haraylaması, 50 mindən çox insanın Azərbaycanda prezidenti ilə birgə addımlaması) mənə təsir etdiyindən oğulumun üstünə qışqırdım: “Sən necə kişisən? Utanmirsan heç, qaranlıqdan qorxmaq kşiyə yaraşamaz!” Özümdən çıxırdım yavaş-yavaş. Yəqin ki, bütün oğul ataları bu vəziyyətlə tanışdırlar. O anda ağlımdan keçirməsəm də, bu cür də düşünə bilərdim: Qaranlıqdan qorxan bu uşaqlar ermənidən necə qisas alacaqlar. Əgər bunu düşünsəydim, yəqin, sonralar özümü danlayıb ironiya ilə güləcəkdim ki, niyə həmişə bir nəsil qisasın alınmasını gələcək nəsillərə buraxır. Yaxşı ki, uşağın sonrakı cavabı məni başqa cür düşündürməyə sövq etdi. Amma uşaq elə ağlayırdı ki, elə bil cin görmüşdü… Buna görə daha çox hirslənərdim. Çünki mənə elə gəlir ki, mənim oğlum cinə görə də qorxa bilməzdi. Bir də soruşdum ki, axı burda nə var, hamımız evdəyik, burdan sənin otağın görünür, isığımız yanır, mən oyağam, axı sən niyə ağlamalısan? Usaq əsə-əsə dedi ki, bu gün məktəbdə müəllim qorxulu şeylər göstərib. Dedim ki, necə yəni qorxulu seylər?
Ardı →

Elməddin Əlibəyzadə «Bilqamıs», «Avesta», «Orxon -Yenisey» kitabələri haqqında geniş araşdırmalar aparıb.

Gülxani Pənah,araşdırmaçı: «Mən Şumer köklü, İskit soylu, Sak ləyaqətli, Hun əzəmətli, Oğuz nəsilli, Türk əsilli türkəm. Bununla da fəxr edirəm:
Millətim türk, dilim türk dili, Vətənim Azərbaycandır». Bu fikirlər Elməddin Əlibəyzadəyə məxsusdur. Onun elmi fəaliyyətinin əvəzsiz incisi «Azərbaycan xalqının mənəvi mədəniyyət tarixi» üzrə apardığı tədqiqat işləridir. Bütün elmi fəaliyyətini kənara qoyub, alimin bu yönümdə apardığı işləri tədqiq etsək, zəngin, ensiklopedik bir biliyə malik Azərbaycan alimi, mütəffəkiri gözlərimiz önündə canlanar. «Azərbaycan xalqının mənəvi mədəniyyət tarixi» əsərində islamaqədərki tariximiz, türk xalqlarının, eləcə də Azərbaycan xalqının soykökcə Şumerlərlə bağlılığı məsələlərini üzə çıxarmaq, milli-mənəvi dəyərlərimizi aşkarlamaq, atəşpərəstliyin türk-Azərbaycan təfəkkürünün məhsulu olduğunu elm aləminə sübut etmək, dil, din, yazı, elm, astronomiya və başqa «sivilizasiyaların məhz türk -Azərbaycan xalqının dünyaya bəxş etdiyi problemləri» araşdırmaq mümkündür. Alim Azərbaycan mənəvi aləminin zəngin bünövrə, «kök» üzərində yaranıb, inkişaf edib, öz «milli-psixoloji» axarına düşüb kamilləşməkdə olduğunu bildirir.
Ardı →