Rauf Ra - Aynalama və çarpaz xətlər...

Məşriqdən qeydlər:
Qarşı-qarşıya qoyulmuş iki ayna arasında, əks etdirmə morafonu — rəssamlıq və ədəbiyyatın əbədi qaçış oyunu.
Əlbəttə ki, bu aynalama məsələnin realizm pikselindən görünən və ya təsviri və ədəbi realizmi əsas götürürüksə, görünməyən tərəfidir. Aynalar arasındakı boşluqda yerləşən bənzətmə dəhlizində hər iki tərəf, əvvəl ana başlığa, sonra isə monoton təqlidə çevrilən əks etdirmələrin orijinallığına müəllif hüququ etiketini yapışdırmağı bacarır.

Davamı →

Rəng qatının aysberqliyi

Təsviri sənət tarixinin bir-birindən maraqlı səhifələrində bu sahədə yaradıcılıqla məşğul olanların rənglərə bir-birindən fərqli münasibətlərinə şahidlik etmək mümkündür. Belə imzalar dünya rəssamlığında olduğu kimi, milli bədii məkanımızda da kifayət qədərdir. Elə bu səbəbdən də təsviri sənətimizin rəngkarlıq məkanı duyulası dərəcədə cəlbedici və duyğulandırıcı görünməkdədir. Çoxları rənglərə münasibətini lokal şəkildə, açıq-aydın biçimdə sərgiləyir, bəziləri isə ürəyinin duyğularını rənglərin alt qatında hifz olunmuş bir görkəmdə ifadə edir, Belə əsərlərin çox vaxt zahiri görkəmi «aldadıcı” olur, lap aysberq kimi. Elə bu gün əsərləri barəsində söz açmaq istədiymiz Xanımbacı Məmmədova da belə yaradıcılardandır…
Davamı →

Hərb tariximiz rənglərin işığında

Çoxəsrlik tarixə və zəngin bədii ənənələrə malik olan təsviri sənətimizin mövzu palitrasında hərb tariximizə  həsr olunmuş müxtəlif janrlı əsərlər xüsusi yer tutur. Bunu şərtləndirən başlıca səbəb bu hərb tariximizin kifayət qədər qədim olmasıdır. Elə Albaniya dövlətini idarə edən Mehranilər sülaləsinin nümayəndəsi Cavanşirin naməlum tişə ustası tərəfindən hazırlanmış tunc heykəlində (VII əsr) də hərb tariximizin əski işartıları görünməkdədir. Eldəgizlərin əsgərini əks etdirən plastika nümunəsi də bu qəbildəndir.
Davamı →

Kütləvi musiqi mədəniyyəti

Qədim yunanların məktəblərində poeziya, riyaziyyat, musiqi, təsviri incəsənət və idman fənləri tədris olunurdu. Onlar üçün bu fənlərin hər birinin xüsusi əhəmiyyəti var idi. Göründüyü kimi musiqinin də bir fənn kimi, təlim prosesinə daxil edilməsinin böyüməkdə olan gənc nəslin inkişafına təsirini hələ qədim yunanlar başa düşürdülər.
“Musiqi tərbiyəsinin vəzifəsi — ilk növbədə musiqiçi deyil, insan yetişdirməkdir”. Bu dahi ideyanın, mənalı və məntiqli sözlərin müəllifi böyük Ukrayna pedaqoqu, akademik V.A.Suxomlinskidir. Sadə, lakin elmə əsaslanan bu fikir, keçən əsrin ortalarında deyilməsinə baxmayaraq, bu gün də öz əhəmiyyətini, aktuallığını itirməyib.

Davamı →

Əl ilə yaradılan möcüzələr ve naxışlar

Dekorativ-tətbiqi sənət növləri çox qədim zamanlardan mövcuddur. Onların arasında müxtəlif xalqlarda hörmə və toxuculuq xüsusilə geniş yayılmışdır.
İnsanlar hörməni dulusçuluqdan daha əvvəl öyrənmişlər. Qədim dövrdə insanlar uzun və yumşaq ağac budaqlarından yaşayış evləri, dam örtüyü, çəpər, qayıq, səbət, zənbil, müxtəlif ehtiyaclar üçün əşyalar hörmüşlər. Hörmə üsulu ilə ən müxtəlif materiallardan: qamışdan, iplərdən (kəndirdən), dəridən, məftildən, otlardan və çiçəklərdən müxtəlif əşyalar hazırlamaq olar.
Davamı →

Toğrul Nərimanbəyov

Milli rəngkarlıq sənətimizin ən tanınmış nümayəndələrindən biri, monumentalist və teatr rəssamı kimi öz fitri istedadı sayəsində mədəniyyətimizin inkişafına dəyərli töhfələr vermiş görkəmli rəssam Toğrul Nərimanbəyovun yaradıcılığı təkcə ölkəmizdə deyil, onun hüdudlarından çox-çox kənarda da tanınır və sevilir. Azərbaycan incəsənətinin zəngin ənənələrindən qidalanan və bənzərsiz üslubu ilə səciyyələnən sənətkarın yaradıcılığı həm vətənimizdə, həm də bütün dünyada böyük şöhrət qazanmışdır.
Davamı →

Sakit Məmmədov

Azərbaycan incəsənətinin dünyada təbliğində böyük xidmətləri olmuş istedadlı rəssamlarımızdan biri də Sakit Məmmədovdur.
O hələ məktəb illərində artıq rəssam olacağını müəyyənləşdirmişdi. Rəssam gənc yaşlarından öz dəstxəti və üslubunun yaranmasına can atırdı. Onun tələbəlik işləri dəfələrlə sərgilərdə nümayiş etdirilmiş, böyük uğurla qarşılanmışdı. Sakit Məmmədov rəngkarlıq əsərlərini onların bütün detal və incəliklərini — rəng, ton, forma, üslub və cərəyanları öyrənərək yaradırdı. Zaman keçdikcə o, şux kolorit və qüsursuz kompozisiyanın hakim olduğu öz dəstxətini dəqiqləşdirdi.
Davamı →

Fərhad Xəlilov

Azərbaycan milli incəsənətinin müasir rəngkarlıq istiqamətində xüsusi yer tutan rəssamlarımızdan biri də Fərhad Xəlilovdur. Öz fərqli qavrama tərzi, dünyaya özünəməxsus baxışı, fərdi ifadə üslubu onu başqalarından fərqləndirir. Rəssamın əsərləri yaşadığı mühit çərçivəsində, eləcə də Qafqaz regionunda unikal hesab edilir.
Fərhad Xəlilov çoxillik axtarışlarının nəticəsi olaraq özünəməxsus bədii üslubunu yaratmışdır. Onun yaratdığı üslub — şərti-fəlsəfi bədii formalar üslubudur. Rəssam daha cəsarətli və kəskin ümumiləşdirmə yolu ilə gedir: onun əsərlərində dağ elə dağdır, tikililər isə — onlardan doğan təəssürat, obrazdır. Rəssam əşyanın zahiri formasını hansısa güclü, gərgin hiss ilə əlaqələndirməyi bacarıb. Onun sənətində olan simvolika düşündürücü forma üslublarında öz əksini tapmışdır.
Davamı →

Musiqidə və təsviri incəsnətdə sülh mövzusu

  • Musiqi
1949-cu ildə Parisdə və Praqada keçirilən Sülh Tərəfdarlarının I Ümumdünya konfransının emblemini məşhur ispan rəssamı Pablo Pikasso işləmişdi. Emblemdə dimdiyində zeytun budağı tutmuş ağ göyərçin təsvir edilmişdi. Əsərin adı «Sülh göyərçini»di.
Sülh mövzusu Azərbaycan ədəbiyyatının, təsviri incəsənətinin və musiqisinin aparıcı mövzularındandır.
Rəssam Kamil Nəcəfzadənin «Ana və uşaq» əsərində öz uşağını qoruyan qəlbi sülh arzulu ana obrazı təsvir edilmişdir. Adıçəkilən rəsm əsərinə tamaşa etdikdə böyük Azərbaycan bəstəkarı Qara Qarayevin «Məktəblilərin sülh haqqında mahnısı» yada düşür.
Davamı →

İmpressionizmdə natürmort | Eduard Mane

XVII əsrdən etibarən natürmort Avropada müstəqil janr kimi meydana çıxdı, daha parlaq və dərin məzmunu ilə Flandriya və Niderlandda çiçəklənərək inkişaf etdi. Bu dövrdə milli məişətin xüsusiyyətlərini, təbiətin nemətlərini, sadə insanların əməyini və yaşayış tərzini özündə əks etdirən əşyalar rəssamların diqqətini daha çox cəlb edirdi. Məhz bu dövrdə məişət, mənzərə və natürmort kimi müstəqil janrlar meydana gəldi.
Natürmort özünün həm çiçəklənmə, həm də tənəzzül dövrlərini yaşamışdır. İntibah dövründə XV-XVI əsr rəssamlarının yaratdıqları tablolarda natürmort çox sadə bir yer tuturdu: əşyalar sanki tablonun küncünə sığınmış kimi təsvir olunurdu. Natürmort janrının ən yüksək inkişaf dövründə XVII əsrdə əşyalar artıq əsərin “əsas qəhrəmanı” kimi təsvir edilirdi.
Davamı →