İlk radionu kim kəşf edib?

Çoxlarımızın bildiyi kimi fizika dəsrliklərində ilk radionun yaradıcısı kimi Markoni göstərilir. Baxmayaraq ki, bu tarixi səhvdir, bu yanlış bilgi nəticəsində 1909-cu ildə Markonu hətta Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Ancaq həqiqətdə ilk radionu 17 il əvvəl Nikola Tesla kəşf etmişdir. Marconi isə uzun müddət Teslanın yanında assistent vəzifəsində radio kabellərinə cavabdeh işçi kimi çalışmışdır.

Radionu kəşf etdiyini elm dünyasına bəyan edən Markoni Nobel mükafatı aldıqdan sonra Teslanın tələbələri bunun haqsızlıq olduğunu və müəllimlərinin bu ədalətsizliyə susduğunu soruşduqda isə Teslə onlara bu cür cavab verir:

Markoni əslində pis tələbə deyil, dostumdurş O radiodan savayı daha 17 patentimi öz adına çıxıb. Qoy işləsin və inkişaf etsin, onsuzda o kəşflərinin heç bir zaman tam izahını verə bilməyəcək.

Onu da qeyd edək ki, Markoninin kəşf etdiyi radio səsləri yox ancaq siqnalları göndərməyə qadir idi. Ondan 17 il sonra Teslanın kəşf etdiyi radio isə müasir radio kimi səsləri göndərirdi.

Markonun ölümündən sonra Ədalət Məhkəməsi Markonun radio patentini etibarsız hesab edir və radio patentini Teslaya məxsus olması barəsində qərar çıxarır. Beləliklə, ədalət öz yerini tapır.


Ardı →

Nikola Tesla-dahilər dahisi

Teslanın adı çəkiləndə elektrotexnika və radiotexnika sahəsində ixtiraları, beynəlxalq maqnit induksiyası vahidi xatırlanır, fırlanan maqnit sahəsi hadisəsinin təsvirini verən, çoxfazalı elektrik maşınlarını və çoxfazalı cərəyanların paylanma sxemlərini işləyib hazırlayan insan, yüksək tezlikli texnika və radiotele avtomatika sahəsinin pioneri xatirimizdə canlanır. 20-ci əsr energetikasının onun kəşfləri sahəsində meydana gəldiyini öyrənirik. Onun kosmik proseslərin elmi təhlilini vermək qabiliyyətindən qürur duyuruq. Nikola Tesla dəyişən cərəyan, enerjinin məftilsiz ötürülməsi problemlərini həll etmiş, ilk elektrik saatlarını, turbinanı, günəş enerjisi ilə işləyən mühərriki ərsəyə gətirmişdir. Tesla bir neçə onilliklər bütün kainat enerjisinin problemi üzərində işləmişdir. O, Günəşi və digər səma cisimlərini hansı enerjinin hərəkətə gətirməsini də öyrənməklə məşğul olmuşdur. Kosmik enerjini idarə etməyi də öyrənməyə, kainatın müxtəlif cisimləri arasında rabitə yaratmağa çalışmışdır. Biləndə ki, onun kəşflərindən bütün bəşəriyyətin geniş istifadə etməsinə baxmayaraq, adı və əməlləri az qala unudulmuşdur, əslində bütün dövrlərin çox böyük alimi kimi şöhrət tapmış bu alimin barəsində yol verilmiş ədalətsizlikdən əndişələnirsən.
Davamı →

Nikola Tesla

Tesla 1856-cı ildə Yuqoslaviyanın Xarvata şəhərində anadan olub. O, Qrats politexnik institutunu (1878) və Praqa universitetini (1880) bitirmişdir. Tesla Parisdə Tomas Edisonun kompaniyasında (1882-84), sonra isə ABŞ-a mühacirət edərək Edisonun zavodlarında işləmişdir. O, radiotexnika və elektrotexnika sahəsində ən məşhur alim və ixtiraçı olub.
Tesla Budapeştdə teleqrafçı işləməyə başlayarkən birinci olaraq teleqraf aparatını təkmilləşdirir.
O, maqnit sahəsinin fırlanması hadisəsini öyrənərək 1888-ci ildə öz ixtirasını elan edərək göstərir ki, iki və daha çox fazalı cərəyanla da fırlanan maqnit sahəsi almaq mümkündür. O, çox fazalı, xüsusilə iki fazalı maşınların müxtəlif konstruksiyalarını işləyib hazırlamışdır. Yüksək gərginlikli cərəyan sahəsindəki ixtiralarına və kəşflərinə görə Tesla dünyada məşhurlaşır.
Ardı →